«Самая бяспечная х…ня». Як працуюць заліўшчыкі, з-за якіх мог павесіцца былы беларускі палітвязень
19-гадовага Кірыла Кетурку — былога палітвязня з Беларусі — знайшлі павешаным у камеры следчага ізалятара ў Варшаве. Па факце смерці маладога чалавека завялі крымінальную справу па артыкуле 151 Крымінальнага кодэкса Польшчы «давядзенне да самагубства». Кетурка быў затрыманы 10 кастрычніка па падазрэнні ў махлярстве. Выданне Most правяло сваё расследаванне і даведалася, як працавала схема, па якой тэлефонныя ашуканцы завалодвалі грашыма сваіх ахвяр і якую ролю ў ёй мог граць Кетурка.
Два профілі ўяўных «супрацоўнікаў банка»
Тэлефоннае махлярства, у дачыненні да якога падазравалі Кетурку, польская пракуратура называе «пад выглядам супрацоўніка банка». Паводле інфармацыі Most, дзейнасць па завалоданні грашыма была падзелена на два напрамкі.
Першы — тэлефонны «развод» выпадковых ахвяр. Легендаў, якімі прыкрываюцца ўяўныя супрацоўнікі банка, можа быць некалькі, але ўсе яны зводзяцца да таго, што ахвяр пераконваюць даць доступ да свайго рахунку або перавесці грошы на рахункі зламыснікаў. Абзвон вядзецца, як правіла, з-за мяжы: па звестках выдання, офіс махляроў знаходзіўся ва Украіне.
Выкарыстоўваючы абароненыя сродкі сувязі і знаходзячыся ў замежных юрысдыкцыях, такія ашуканцы найменш уразлівыя перад польскай праваахоўнай сістэмай. Але атрыманыя такім спосабам грошы ашуканцам трэба нейкім чынам пераводзіць у наяўныя і затым выводзіць. Для гэтага выкарыстоўваецца другі напрамак дзейнасці.
У размове з журналістамі Most крыніцы называлі тых, хто ім займаецца, «заліўшчыкамі». Скрадзеныя грошы «заліваліся» на рахункі старонніх асоб, а затым пераводзіліся ў наяўныя за камісію. Звяно, у якім меркавана працаваў Кірыл Кетурка, займалася якраз пошукам такіх людзей, абнаяўліваннем і пераводам грошай на рахункі арганізатараў бізнэсу. Гэта самы рызыкоўны від дзейнасці, таму што з уладальнікамі картаў, праз якія ідуць пераводы, заліўшчыкі сустракаюцца асабіста.
Як працуюць заліўшчыкі
Чаму сродкі нельга вывесці адразу на рахунак тэлефонных махляроў? Па-першае, гэта дазваляе адсачыць апошніх. Па-другое, наколькі можна меркаваць з размоў з ахвярамі заліўшчыкаў, у Польшчы ёсць практыка, калі ахвяра ашуканцаў адмяняе перавод сродкаў. Іх вяртаюць на рахунак пацярпелага і спісваюць з рахунку, на які сродкі былі незаконна залічаныя.
У гэтым сэнсе трымальнікі картаў, праз якія рабіўся вывад сродкаў, аказваліся ў самой незайздроснай сітуацыі. Тыя, хто трапіў на вуду ўяўных «супрацоўнікаў банка», неўзабаве разумелі, што іх падманулі. Яны ішлі ў паліцыю і ў банк і адмянялі перавод. А трымальнікі картаў неўзабаве атрымлівалі ад банка паведамленне, што павінны вярнуць скрадзеныя грошы. І акрамя таго, падазраваліся ў саўдзеле ў злачынстве.
Пошук уладальнікаў картаў вёўся ў сацсетках, звычайна ў рускамоўных групах. Там выкладалі аб'явы, якія прапануюць дадатковы заробак. За камісію ў 800-1500 злотых прапаноўвалася даць рэквізіты рахунку і сваю карту для атрымання наяўных буйных сумаў.
З уладальнікамі картаў заліўшчыкі звычайна сустракаліся адразу ля банкаматаў. Сродкі пераводзілі і тут жа здымалі іх. «Залітая» сума складала звычайна 50 тыс. злотых. Менавіта столькі ўладальнікі картаў звычайна аказваліся павінны банку пасля адмены транзакцыі.
Перамовы з трымальнікамі рахункаў вяліся ў месенджарах з ананімных акаўнтаў, якія належаць людзям, што знаходзяцца за межамі Польшчы. Нумары тэлефонаў заліўшчыкаў яны трымальнікам картаў не падавалі.
Пазнаваць адзін аднаго заліўшчык і трымальнік карты маглі непасрэдна каля банкамата па нейкім загадзя агавораным прадмеце гардэроба або па асаблівай прыкмеце. Пошук трымальнікаў картаў і сустрэчы з імі ўваходзілі ў абавязкі заліўшчыкаў.
Most атрымалася знайсці ў тэлеграме карыстальніка, якому Кірыл Кетурка мог перадаручыць пошук уладальнікаў картаў. Ён знаходзіцца ў Беларусі і, паводле ягоных слоў, Кірыл перадаручыў яму гэтую працу, таму што самому яму было лянота займацца гэтым.
«Я шукаў людзей, якія згодныя былі на нашы ўмовы, даваў ім адрас, а Кірыл сустракаў іх», — напісаў суразмоўца.
Ён запэўнівае, што больш гэтым не займаецца.
Сам клюнуў на аб'яву?
Як сам Кірыл мог заняцца такой працай, крыніца выдання не ведае. Але неяк Кірыл распавёў яму, што назаўтра атрымае 500 даляраў за атрыманне наяўных грошай праз сваю карту. Таму можна выказаць здагадку, што першапачаткова Кірыл сам клюнуў на аб'яву аб падпрацоўцы, а затым нейкім чынам мог далучыцца да заліўшчыкаў.
Ці разумеў Кірыл Кетурка, чым гэта пагражае, невядома. Адзін з суразмоўцаў выдання, знаёмых з Кірылам, сцвярджае, што папярэджваў яго пра наступствы. Але той сказаў, што тое, чым ён займаецца, — гэта «самая бяспечная х…ня».
Кірыл тлумачыў гэта тым, што не ўводзіць людзей у зман: ён, маўляў, адразу папярэджвае, што праз іх карты хочуць перавесці ў наяўныя грошы і якую суму за гэта заплацяць.
З цягам часу эмігрантаў, якія хацелі падзарабіць 1500 злотых, але якія атрымалі велізарны доўг перад банкам, рабілася больш. Яны таксама звярталіся ў паліцыю. Most вядома пра чатырох пацярпелых грамадзянак Беларусі.
Як выйшлі на Кірыла Кетурку
Па звестках выдання, 10 кастрычніка (у гэты дзень Кірыла Кетурку затрымалі) на сустрэчу з заліўшчыкамі прыйшлі падстаўныя асобы. Калі заліўшчыкі паспрабавалі атрымаць доступ да іх рахунку праз мабільную праграму, зламыснікаў затрымалі.
Адна з крыніц сцвярджае, што ў той дзень польская паліцыя затрымала па справе аб махлярстве восем чалавек. У асноўным гэта былі ўкраінцы (уключаючы адну дзяўчыну), а адзіным беларусам, як мяркуецца, быў Кірыл. Астатніх затрыманых крыніца апісвае як асацыяльных асоб, мяркуючы па вонкавым выглядзе, якія злоўжываюць алкаголем.
Гэтыя звесткі, зрэшты, разыходзяцца са звесткамі польскай газеты Wyborcza. Раней са спасылкай на пракуратуру яна паведаміла, што разам з Кірылам абвінавачванні былі прад'яўленыя яшчэ траім падазраваным.
Некалькі суразмоўцаў называюць Кірыла і іншых такіх жа ўдзельнікаў пешкамі, у той час як асноўныя выгадаатрымальнікі знаходзяцца за межамі Польшчы і нават не адразу даведаліся пра арышт людзей у Варшаве. Калі гэта так, то Кетурку наўрад ці пагражаў максімальны тэрмін пакарання, прадугледжаны артыкулам аб махлярстве, — восем гадоў пазбаўлення волі. Таксама сумнеўна, што яму ў рэальнасці пагражала дэпартацыя.
Чаму ён прыняў рашэнне скончыць жыццё самагубствам (менавіта гэта з'яўляецца папярэдняй версіяй следства), пакуль застаецца пытаннем.
Чытайце таксама:
У следчым ізалятары Варшавы знайшлі павешаным 19-гадовага хлопца, былога палітвязня з Гродна
У Гродне 16-гадовага студэнта аштрафавалі за ўдзел у акцыі пратэсту і паставілі на ўлік у міліцыю
Каментары