Усяго патроху

На старажытнай карце вучоныя знайшлі шлях да Ноевага каўчэга

Навукоўцы здолелі расшыфраваць самую старажытную карту свету ўзростам 3 тысячы гадоў.

Imago Mundi
Самая старажытная карта свету Imago Mundi. Фота: britishmuseum.org

Як піша Daily Mail, навукоўцам удалося расшыфраваць самую старажытную ў свеце карту, створаную на глінянай таблічцы прыкладна 3000 гадоў таму.

Гэты артэфакт, вядомы як Imago Mundi, уяўляе сабой кругавую дыяграму з тэкстам, напісаным клінапісам. Знаходка належыць Вавілонскай цывілізацыі і змяшчае сімвалы і тэкст, якія адносяцца да гісторыі аб Вялікім Патопе і выратаванні чалавецтва на каўчэгу, якая вельмі нагадвае біблейскую гісторыю пра Ноя і яго каўчэг.

Расшыфроўкай тэксту займаліся вучоныя з Брытанскага музея, дзе захоўваецца таблічка. Яны ўпэўненыя, што на карце намалявана меркаванае месца размяшчэння Ноевага каўчэга. Па іх словах, адваротны бок таблічкі служыць свайго роду «ключом» для падарожнікаў, апісваючы шлях і візуальныя арыенціры, з якімі яны маглі б сутыкнуцца на шляху да меркаванага каўчэга.

Адзін з надпісаў гаворыць аб неабходнасці пераадолець сем ліг, каб убачыць аб'ект, апісаны як «parsiktu». Дадзенае слова раней ужо знаходзілі ў іншых вавілонскіх тэкстах і вядома, што яно выкарыстоўвалася для апісання судна, якое выратавала жыццё падчас Вялікага Патопу.

Навукоўцы сцвярджаюць, што ў таблічках паказваецца шлях да Урарту, дзе, паводле старажытнага месапатамскага эпасу, герой па імені Утнапішцім разам са сваёй сям'ёй знайшлі прыстанішча пасля патопу. У тэксце Урарту з'яўляецца асірыйскім эквівалентам Арарата, што ў перакладзе з яўрэйскай мовы абазначае гару.

Вавілонская версія легенды пра Вялікі Патоп практычна супадае з біблейскай, за выключэннем дэталяў. У ёй гаворыцца, што бог Эа паслаў патоп, які знішчыў усё чалавецтва, акрамя Утнапішціма і яго сям'і. Па распараджэнні свайго бога яны пабудавалі каўчэг і ўзялі на борт жывёл.

Карта Imago Mundi, знойдзеная яшчэ ў 1882 годзе на тэрыторыі сучаснага Ірака, доўгі час заставалася загадкай для даследчыкаў. На ёй клінапісам намаляваны старажытны свет, з Месапатаміяй у цэнтры, акружанай «горкай ракой», якая лічылася мяжой заселенага свету. Таблічка змяшчае восем трохвугольнікаў, якія навукоўцы інтэрпрэтуюць як сімвалы гор, якія адпавядаюць апісанням на зваротным баку.

Паводле слоў куратара Брытанскага музея Ірвінга Фінкеля, у таблічцы гаворыцца, што калі падарожнік пройдзе па ўказаным маршруце, то ў канчатковым выніку наткнецца на гіганцкае судна на гары.

Меркаваныя астанкі Ноева каўчэга каля Тэндурэка ў Турцыі The alleged remains of Noah's Ark near Tendurek in Turkey Предполагаемые останки Ноева ковчега около Тендюрека в Турции
Меркаваныя астанкі Ноевага каўчэга ў Турцыі. Фота: Wikimedia Commons

Згодна з Бібліяй, патоп адбыўся каля 5 тысяч гадоў таму і прывёў да выратавання чалавецтва дзякуючы Ною і яго каўчэгу. Пасля 150-дзённага плавання каўчэг спыніўся на гары Арарат у сённяшняй Турцыі. Гэтае месцазнаходжанне набывае асаблівае значэнне, паколькі вяршыня гары, аб якой ідзе гаворка, сапраўды мае форму і памеры, якія адпавядаюць апісанню Ноевага каўчэга.

Адкрыццё выклікала значную цікавасць сярод навукоўцаў. У апошнія гады даследчая група са Стамбульскага тэхнічнага ўніверсітэта выявіла на Арараце гліну, марскія закамянеласці і рэшткі морапрадуктаў, што сведчыць аб прысутнасці людзей у гэтым раёне 3-5 тысяч гадоў таму.

Тым не менш, некаторыя эксперты лічаць, што гара Арарат не магла быць месцам каўчэга, бо яе фармаванне адбылося ўжо пасля меркаванага патопу. У цэлым, хоць гісторыя Вялікага Патопа застаецца значнай культурнай спадчынай, многія вучоныя і археолагі схільныя разглядаць яе як міф, а не як гістарычны факт.

Каментары

У Мінску ў розных раёнах чулі гучны выбух3

У Мінску ў розных раёнах чулі гучны выбух

Усе навіны →
Усе навіны

ЗША ўвялі санкцыі супраць чатырох кампаній за супрацоўніцтва з беларускімі прадпрыемствамі

Наколькі карысны гарбуз?1

Лідарка літоўскіх сацыял-дэмакратаў адмовілася ўзначаліць урад. Прычына нечаканая5

Гурт «Пятля прыхільнасці» падзяліўся песняй і кліпам пра «Штосьці добрае»1

Як Лукашэнка сам сабе забараніў балатавацца7

Марына Ментусава адказала тым, хто крытыкуе мірныя пратэсты і акцыі жанчын з кветкамі35

«Проста сагналі ўсіх на двор і не сказалі навошта». Як здымаюцца ролікі для флэшмобу «Надо»13

МЗС Польшчы хоча змяніць крытэрыі выдачы картаў паляка

«Я ўсё ж такі беларус». Гісторыі рускамоўных людзей, якія ў апошнія гады перайшлі на беларускую мову11

больш чытаных навін
больш лайканых навін

У Мінску ў розных раёнах чулі гучны выбух3

У Мінску ў розных раёнах чулі гучны выбух

Галоўнае
Усе навіны →