Biełarusy raskazali, jak źmianiłasia ich žyćcio paśla atrymańnia druhoha hramadzianstva
«Čakajem polski pašpart, kab asieści ŭ Bielhii».
Letaś tolki ŭ Polščy amal try tysiačy biełarusaŭ atrymali hramadzianstva. Polšča źjaŭlajecca lidaram siarod zamiežnych krain pa hetym pakazčyku. Ale pa niekalki dziasiatkaŭ biełarusaŭ štohod atrymlivajuć pašparty i inšych krain ES. Naprykład, hramadzianami Litvy za 2019-2022 hod stali amal 200 biełarusaŭ. (24-67 čałavieka ŭ hod).
Pahavaryli z tymi, chto atrymaŭ zamiežny pašpart, pra toje, na što heta paŭpłyvała.
«Adčuvaješ siabie nie «panajechaŭšym»
Maksim ź siamjoj žyvie ŭ Polščy z 2018 hoda, praz try hady jon razam z žonkaj i dziećmi atrymaŭ polskaje hramadzianstva.
«Jašče da pierajezdu ŭ Polšču na PMŽ u nas byli karty palaka, tamu atrymać stały pobyt (pastajanny DNŽ. — NN) dla nas było prosta. Mnohija znajomyja na hetym spyniajucca, bo dla atrymańnia hramadzianstva treba prykłaści dadatkovyja vysiłki.
Ale my adrazu pastavili sabie metu, što budziem heta rabić, jak tolki pražyviom hod pa DNŽ», — kaža surazmoŭca.
Spačatku siamja chacieła jak maha chutčej atrymać pašpart dziela taho, kab paśla źjechać žyć u Ispaniju. Ale z časam płany źmianilisia.
«Za hety čas my davoli dobra ŭładkavalisia ŭ Polščy, dy i dla dziaciej novy pierajezd byŭ by dadatkovym stresam, tamu vyrašyli zastavacca ŭ Polščy».
Maksim pryznajecca, što tolki paśla atrymańnia hramadzianstva jon staŭ adčuvać sabie ŭ Polščy maksimalna kamfortna.
«Ty pačynaješ adčuvać siabie paŭnavartasnaj jačejkaj hramadstva, a nie «panajechaŭšym». Asabliva dobra heta adčuvałasia, kali pačałasia vajna. U ciabie niama nijakich abmiežavańniaŭ i pryhniotu praz tvajo hramadzianstva. Ty možaš biez dadatkovych pytańniaŭ adkryć rachunak u lubym banku, pracaŭładkavacca kudy chočaš.
Na pracy ty budzieš upeŭnieny, što pracadaŭca nie padmanie ciabie, jak moža heta zrabić ź inšaziemcam», — kaža Maksim.
Taksama mužčyna dadaje, što pry atrymańni hramadzianstva jany źmianili pravapis imion i proźvišča na polski ład.
«U dziciaci byli da hetaha peŭnyja niazručnaści ŭ škole, bo nastaŭniki nie razumieli, jak pravilna čytać imia i proźvišča. Atrymańnie hramadzianstva vyrašyła hetuju prablemu».
Atrymaŭ pašpart — źmianiŭ pracu
Inšy surazmoŭca, niahledziačy na najaŭnaść polskaha pašparta, praciahvaje žyć u Biełarusi, choć faktyčna bolšaść času pravodzić u Jeŭropie, bo pracuje dalnabojščykam.
«Da atrymańnia polskaha hramadzianstva šmat hadoŭ pracavaŭ u polskich firmach. Za miesiac atrymlivałasia zarablać ad 1500 da 2000 jeŭra. U 2022 hodzie, kali atrymaŭ polskaje hramadzianstva, adrazu pačaŭ šukać pracu ŭ Hiermanii. Ciapier za tuju samu pracu atrymlivaju 3000 tysiačy jeŭra, u asnoŭnym pracuju pa Hiermanii».
Hramadzianstva tolki praz 12 hadoŭ
U adroźnieńni ad papiarednich surazmoŭcaŭ, šlach da atrymańnia polskaha hramadzianstva va Uładzisłava byŭ kudy bolš praciahły, bo mužčyna nie maje polskich karanioŭ.
«Polski pašpart ja atrymaŭ tolki paśla 12 hadoŭ žyćcia i pracy ŭ Polščy. Daviałosia spačatku žyć z časovym DNŽ, paśla z pastajannym. U vyniku syšło bolš za 12 hadoŭ», — zhadvaje mužčyna.
Pa jahonych słovach, atrymańnie polskaha pašparta pierš za ŭsio prydało jamu ŭpeŭnienaści i spakoju. Heta harantyja taho, što ty ŭžo pry lubych abstavinach zastaniešsia žyć u Polščy.
«Žyćcio z DNŽ, asabliva časovym — nie nadta stabilnaja reč. Hramadzianstva atrymlivaješ na ŭsio žyćcio, jaho nie treba praciahvać. Ty možaš pracavać, a možaš nie pracavać. Chočaš — žyvi ŭ Polščy, a chočaš — źjazdžaj u lubuju inšuju krainu ES. Heta dadaje pačućcia svabody», — kaža Uładź.
«Čakajem polski pašpart, kab asieści ŭ Bielhii»
Jak pakazvaje praktyka, biełarusy imknucca atrymać polskaje hramadzianstva nie tolki dziela taho, kab stać paŭnavartasnymi žycharami Polščy.
Tak, naprykład, siamja biełarusaŭ, jakaja ŭžo treci hod žyvie ŭ Bielhii, pryznajecca, što choča atrymać polski pašpart, kab lehalizavacca ŭ Bielhii.
«Spačatku my ŭładkavalisia tut (u Bielhii. — NN) majučy polskija vizy, atrymanyja pa karcie palaka. Ciapier žyviom pa stałym pobycie. Pa fakcie status u nas paŭlehalny, bo z polskim DNŽ znachodzicca ŭ Bielhii možna nie bolš za 6 miesiacaŭ ciaham hoda.
Ale praz toje, što pahraničnaha kantrolu niama, nichto nie moža adsačyć, kolki času my tut znachodzimsia», — tłumačyć surazmoŭca.
Arciom kaža, što pracaŭładkavacca i znajści žyllo z takim statusam jamu ŭdałosia dziakujučy siabram, jakija daŭno žyvuć u Bielhii. Mužčyna spadziajecca, što ciaham hoda atrymaje polski pašpart i narešcie zmoža źmianić svoj paŭlehalny status.
«My chutka budziem padavać dakumienty na atrymańnie polskaha hramadzianstva. Kali ŭsio budzie dobra, to da kanca hoda budziem mieć polskija dakumienty».
Pa słovach Arcioma, rabić takija manipulacyi doraha i składana, ale lehalizavacca takim čynam značna chutčej, čym sprabavać atrymać bielhijski DNŽ i čakać na pašpart.
«Kab padać dakumienty na atrymańnie polskaha hramadzianstva, nam treba aficyjna pracavać u Polščy i mieć prapisku. Tamu farmalna-jurydyčna my pracujem u Polščy. Sa mnoj praściej, bo kampanija, u jakoj ja pracuju, maje tam firmu.
Z žonkaj składaniej, jaje taksama pracaŭładkavali, ale za jaje padatki i ŭsie adličeńni ŭ ZUS (anałah biełaruskaha FSAN. — NN) davodzicca płacić sa svaich srodkaŭ».
Tym nie mienš, mužčyna ličyć, što vydatki ŭ pamiery 3-4 tysiač jeŭra na apłatu padatkaŭ za fiktyŭnaje pracaŭładkavańnie žonki ŭ Polščy buduć apraŭdanyja, bo z polskim hramadzianstvam jany zmohuć lehalna žyć i pracavać u Bielhii.
Čytajcie taksama:
«Stamiłasia być Volchaj, kali ja Olha». Čamu i jak biełarusy źmianiajuć svaje imiony za miažoj
«Ja pryjechała ŭ 4:50 i była ŭ čarzie 77-ja». Jak ryełtarka nabyvała dla siabroŭki kvateru ŭ elitnym ŽK Minska9
Kamientary