Ва Украіне не паспелі да вайны экстрадзіраваць беларуса, якога шукаў Інтэрпал. Цяпер не ведаюць, што з ім рабіць
Выданне «Моцныя навіны» звярнула ўвагу на цікавы прававы казус, які адбываецца ва Украіне з жыхаром Гомеля Алегам Хараўцом. Ён быў аб'яўлены ў вышук Інтэрпала па крымінальных артыкулах яшчэ задоўга да падзей 2020-га і 2022-га гадоў і затрыманы ва Украіне. Але перадаць Беларусі яго да пачатку вайны не паспелі, хоць збіраліся.
У справе гомельца Алега Хараўца судовая ўлада Украіны ўперлася ў прававы тупік. Нават судовыя інстанцыі прызнаюць, што беларус на тэрыторыі Украіны знаходзіцца цяпер незаконна, але што з ім рабіць — ніхто не ведае. Пры гэтым нават тэрмін дзеяння ягонага беларускага пашпарта скончыўся.
Падрабязнасці гэтай неардынарнай гісторыі «Моцныя навіны» даведаліся з рашэнняў судоў, апублікаваных на партале Адзінага рэестра судовых рашэнняў Украіны.
У Беларусі Алега Хараўца ўжо амаль 10 гадоў хочуць прыцягнуць да крымінальнай адказнасці за ўчыненне злачынстваў, прадугледжаных ч. 4 арт. 206 КК (адкрытае выкраданне маёмасці (рабаванне), здзейсненае паўторна ў асабліва буйным памеры), ч. 3 арт. 209 КК (махлярства ў буйным памеры) і ч. 4 арт. 209 (махлярства, здзейсненае паўторна ў асабліва буйным памеры).
Дэтальнай інфармацыі пра ягоныя грахі няма, але тэрмін па сукупнасці свеціць прыстойны — да 13 гадоў за рабаванні і да 10-ці — за махлярства.
У ліпені 2015 года пастановай следчага Гомельскага гарадскога аддзела СК мужчыну аб'явілі ў вышук з абраннем меры стрымання ў выглядзе ўтрымання пад вартай.
У студзені 2018-га вышукам гомельца заняўся Інтэрпал — «з мэтай арышту і наступнай экстрадыцыі для прыцягнення да крымінальнай адказнасці». У канцы таго ж года Хараўца затрымалі ў Кіеўскай вобласці і ўзялі пад варту.
Нягледзячы на пазіцыю ўкраінскай Генпракуратуры, якая выступала за выдачу ўцекача ініцыятару вышуку, працэс экстрадыцыі зацягнуўся. Пры гэтым сам беларус, калі яго выпусцілі з СІЗА і абмежавалі свабоду хатнім арыштам, насуперак судовай пастанове змяніў месца жыхарства і пасяліўся ў Адэскай вобласці. Там яго паўторна затрымалі і адправілі ў следчы ізалятар, але потым зноў выпусцілі пад хатні арышт.
У студзені 2022 года Офіс Генеральнага пракурора Украіны вынес пастанову аб выдачы Хараўца Беларусі. Аднак ён і ягоны адвакат абскардзілі пастанову, а пакуль яе разглядалі, то пачалася вайна і стала не да Хараўца.
Пасля ж працэс экстрадыцыі ўвогуле стаў немагчымы, паколькі Украіна выйшла з Канвенцыі аб прававой дапамозе і прававых адносінах па грамадзянскіх, сямейных і крымінальных справах 1993 года, якой рэгуляваліся адносіны паміж Украінай і Беларуссю, у тым ліку якія тычыліся вышуку і выдачы злачынцаў.
Пасля таго мужчыну двойчы затрымлівалі і штрафавалі за незаконнае знаходжанне ў краіне, штрафы сумай 5,1 тысячы грыўняў (блізу 125 даляраў) ён спраўна аплачваў. Пры гэтым высветлілася, што адзіным дакументам у яго на руках быў пашпарт грамадзяніна Беларусі, тэрмін дзеяння якога скончыўся ў маі 2023 года.
На гэтай падставе ў красавіку гэтага года міграцыйная служба адправіла гомельца ў пункт часовага знаходжання замежных грамадзян і звярнулася ў Прыморскі раённы суд Адэсы з пазовам аб затрыманні Хараўца «з мэтай ідэнтыфікацыі і забеспячэнні высылкі за межы тэрыторыі Украіны».
Але суд у задавальненні пазову адмовіў, адзначыўшы ў рашэнні, што затрыманне адказчыка «з улікам цяперашняй палітычнай сітуацыі супярэчыць стандартам еўрапейскага права».
Таксама ўзніклі праблемы з ідэнтыфікацыяй асобы беларуса. Пацвердзіць яго персону маглі толькі ў беларускай амбасадзе, аднак, як адзначана ў рашэнні суда, «дыпламатычныя адносіны паміж Украінай і Рэспублікай Беларусь на гэты момант фактычна спыненыя», а затрыманне з мэтай прымусовай дэпартацыі прывядзе да «беспадстаўнага пазбаўлення волі».
Таму пакуль суд вырашыў перадаць Хараўца на парукі прыватнаму прадпрыемству «Лэан», дзе ён працаўладкаваны на пасадзе менеджара па продажах.
Саша Філіпенка расказаў, чаму не плануе пісаць па-беларуску і як Беларусь можа стаць падарункам Расіі ў вайне22
Каментары