Pieradaŭ «Šachiedy» Rasii i kiravaŭ biznes-impieryjaj ajatały. Chto taki Machamad Machbier — časovy prezident Irana

Paśla hibieli prezidenta Irana Ebrachima Raisi ŭrad pa Kanstytucyi časova ŭznačaliŭ jaho pieršy vice-prezident — 68-hadovy Machamad Machbier. Jon budzie vykonvać abaviazki prezidenta 50 dzion — mienavita stolki adviedziena Asnoŭnym Zakonam na praviadzieńnie daterminovych vybaraŭ.

U iranskaj dziaržaŭnaj sistemie prezident — heta tolki hałoŭny vykanaŭca. Realnaja ŭłada znachodzicca ŭ rukach najvyšejšaha kiraŭnika, abo rachbara, Ali Chamieniei. Prezident maje rolu, padobnuju z rolaj premjera ŭ supierprezidenckaj respublicy. Jon kiruje ŭradam, a taksama zajmajecca źniešniaj palitykaj. Pry hetym, što cikava, sam urad jon nie kantraluje — jon padspravazdačny najvyšejšamu kiraŭniku i adkazny pierad parłamientam. Tearetyčna raptoŭnaja śmierć prezidenta nie pavinna vieści da surjoznaj destabilizacyi — u teoryi ŭ Chamieniei ŭsie mahčymaści zabiaśpiečvać biazbolny tranzit.

Zrešty, u vypadku z hibiellu Raisi ŭsio krychu składaniej. Ekśpierty bačyli ŭ im adnaho z najbolš vierahodnych pierajemnikaŭ 85-hadovaha Chamieniei. Jon byŭ całkam i poŭnaściu čałaviekam viarchoŭnaha lidara, a taksama adnym z pravadyroŭ iranskich ultrakansiervataraŭ. U 2021 hodzie Raisi vyjhraŭ, badaj, najmienš kankurentnyja vybary ŭ historyi isłamskaj respubliki — jaho asnoŭnyja kankurenty, u liku jakich byŭ i eks-prezident Machmud Achmadziniežad, nie byli dapuščanyja da vybarčaj kampanii.

Akramia taho, śmierć Raisi zdaryłasia, jak piša The New York Times, u vielmi dalikatny momant u mižnarodnaj palitycy. A ŭnutranaj niestabilnaści mohuć spryjać nizkaja papularnaść kiroŭnaha režymu, a taksama abvastreńnie ŭnutrypalityčnaj baraćby.

Jašče adna asablivaść palityčnaj sistemy: u najvyšejšaha kiraŭnika jość paŭnamoctvy dapuskać i adchilać kandydataŭ ad vybaraŭ. Stroha kažučy, rachbar maje prava navat źniać prezidenta z pasady pasiarod terminu. I chto budzie zmahacca za vakantny post praz dva miesiacy, pakul niezrazumieła.

Nie vyklučana, što ŭ vybarach voźmie ŭdzieł časovy prezident Machamad Machbier. Analityki nazyvajuć jaho vielmi blizkim da Chamieniei čałaviekam. Machbier budavaŭ kłasičnuju palityčnuju karjeru — u jaho, pa paviedamleńniach iranskich ŚMI, jość doktarskaja stupień u mižnarodnych adnosinach, a taksama stupień u mieniedžmiencie. Padčas irana-irakskaj vajny jon słužyŭ u miedycynskim padraździaleńni Korpusa vartavych Isłamskaj revalucyi. Adnak paśla vajny pajšoŭ u pryvatny siektar.

Machbier kiravaŭ niekalkimi telekamunikacyjnymi kampanijami, bankam, byŭ namieśnikam hubiernatara pravincyi Chuziestan. Vialikaja častka jaho karjery źviazanaja z Fondam Setad, jakim jon kiravaŭ 14 hadoŭ. Arhanizacyja była zasnavanaja ŭ 1989 hodzie zasnavalnikam Isłamskaj respubliki i pieršym rachbaram Ruchałoj Chamiejni. Fond pieršapačatkova byŭ stvorany dla prodažu nieruchomaści emihrantaŭ, jakija pakinuli krainu paśla revalucyi. Ich žyllo pryznavali «kinutym», jano išło z małatka. Srodki ž, jak mierkavałasia, pavinny byli iści na dabračynnaść.

Z časam Setad staŭ sapraŭdnaj biznes-impieryjaj, padkantrolnaj viarchoŭnamu lidaru Irana. Jak adznačała ahienctva Reuters u rasśledavańni ŭ 2013 hodzie, prykładny košt usich aktyvaŭ, jakimi vałodaŭ fond, składaŭ 95 miljardaŭ dalaraŭ. Setad zajmajecca ŭsim — ad nieruchomaści da naftazdabyčy, telekamunikacyj i hadoŭli strausaŭ. Pry hetym aficyjna fond nie raskryvaje svaju finansavuju infarmacyju. Setad praciahvaje zajmacca dabračynnaściu i infrastrukturnymi prajektami, a taksama padtrymlivaje miascovy biznes. Adnak heta tolki małaja častka jaho dziejnaści.

Za dziesiacihodździ fond kanfiskavaŭ u emihrantaŭ tysiačy abjektaŭ nieruchomaści. Chamieniei pravioŭ zakony, jakija abaranili aktyvy Setad i zrabili fond faktyčna manapalistam u spravie kanfiskacyi ŭłasnaści ad imia najvyšejšaha kiraŭnika. Setad, jaki hienieruje miljardy, staŭ sapraŭdnym padmurkam ułady Chamieniei. Finansavaja niezaležnaść ad dziaržavy ŭmacoŭvaje pazicyi rachbara i dazvalaje jamu być ubaku ad unutrypalityčnaj baraćby.

Žurnalistam stała viadoma, što praca ofisa rachbara, jaki pry Chamieniei značna razrośsia i pieratvaryŭsia ŭ surjoznuju biurakratyčnuju strukturu, całkam finansujecca za košt Setad.

Mienavita hetaj strukturaj na praciahu 14 hadoŭ kiravaŭ ciapierašni časovy prezident Machbier. U 2010 hodzie jon trapiŭ u sankcyjnyja śpisy Jeŭrasajuza za dačynieńnie da iranskaj jadziernaj prahramy, adnak praz paru hadoŭ byŭ ź ich vyklučany. U 2021 hodzie Mochbier staŭ pieršym vice-prezidentam u Raisi, jaki pieramoh na vybarach.

U kastryčniku 2022 hoda Machbier razam z šeraham vysokapastaŭlenych iranskich siłavikoŭ udzielničaŭ u pieramovach u Maskvie. Vynikam pieramoŭ stała pahadnieńnie ab bujnych pastaŭkach u Rasiju iranskich balistyčnych rakiet i dronaŭ-kamikadze. Nieŭzabavie rasijskaja armija stała aktyŭna vykarystoŭvać iranskija «Šachiedy» dla napadaŭ na ŭkrainskija harady.

Pa kanstytucyi Mochbier budzie arhanizoŭvać vybary prezidenta razam sa śpikieram parłamienta Machamadam Halibafam — vidavočnym pretendentam na prezidencki post — i kiraŭnikom sudovaj ułady krainy Hałamam Machsieni Edžei. A pakul u krainie abjaŭlena piacidzionnaja žałoba.

• 3
• 0
• 1
• 1
• 1
• 0
• 6
• 0