Amierykanski padletak pamior paśla taho, jak źjeŭ adzin ultravostry čyps padčas internet-vyprabavańnia «One Chip Challenge». Ekśpierty kažuć, što pradukty z vysokaj kancentracyjaj vostraha piercu praktyčna mohuć ličycca atrutaj.
Siamja z amierykanskaha Masačusetsa vinavacić u śmierci svajho syna-padletka 1 vieraśnia 2023 hoda hulniu «One Chip Challenge», u jakoj ludzi ŭ sacyjalnych sietkach zaachvočvajuć adno adnaho źjeści nadzvyčaj vostry čyps, a potym čakać, kolki jany zmohuć vytryvać pierad tym, kab vypić vady ci niejkim inšym sposabam źmienšyć «piekła» ŭ rocie. I choć vytvorca tych samych čypsaŭ, kampanija Paqui, rabiŭ zajavy ab tym, što pradukcyja pryznačanaja dla darosłych, a ŭpakoŭka maje prykmietnyja papiaredžańni (adziny čyps navat zapakavany ŭ skrynku ŭ formie truny), kampanija ŭ vyniku pačała adklikać pradukt z kramaŭ i zdymać jaho z palic.
Na veb-sajcie Paqui nie ŭdakładniajecca, nakolki vostry čyps, tamu što heta ciažka vymierać. Tym nie mienš na sajcie paznačana, što prypravy, jakija vykarystoŭvajucca ŭ čypsach, utrymlivajuć dva samyja vostryja piercy, dastupnyja ŭ ciapierašni čas: Carolina Reaper Pepper (kala 1,7 miljona adzinak pa škale Skovila) i Naga Viper Pepper (kala 1,4 miljona adzinak pa škale Skovila).
Škała Skovila — heta vymiareńnie vastryni piercu čyli i inšych rečyvaŭ, zapisanaje ŭ «ciepłavych adzinkach Skovila». Jon zasnavany na kancentracyi kapsaicynoidaŭ, siarod jakich rečyva pad nazvaj kapsaicyn źjaŭlajecca pieravažnym kampanientam. Čysty kapsaicyn maje 16 miljonaŭ adzinak pa škale Skovila.
Darečy, vostraja ježa daŭno pryciahvaje stvaralnikaŭ kantentu ŭ YouTube ci TikTok. Isnuje, naprykład, «Hot Ones» — šou na YouTube, u jakim viadučy biare intervju ŭ znakamitaściaŭ u pracesie pajadańnia vostrych kurynych kryłcaŭ, vastrynia jakich pavialičvajecca na praciahu prahramy.
Dyk što kaža navuka pra toje, jak vostraja ježa ŭpłyvaje na nas? Ci mohuć vostryja pradukty sapraŭdy być takimi niebiaśpiečnymi? Adkaz sprabuje znajści Popular Mechanics.
Jak vostraja ježa ŭpłyvaje na čałavieka
Nie kožnaja žyvioła moža adčuvać dziejańnie kapsaicynu jak piakotu abo bol. Ptuški, naprykład, nie adčuvajuć, što pryvodzić da teoryj, što pierac čyli ź ciaham času evalucyjanavaŭ, kab jaho źjadali ptuški i pieranosili ziarniatki ŭ svaim straŭniku jak maha dalej pierad tym, jak «adkłaści» ich u inšym miescy. Ale ŭ ludziej kapsaicyn vyklikaje mienavita reakcyju piakoty j bolu, a ŭ niekatorych — taksama młość i dyjareju. Adčuvańnie bolu adbyvajecca dziakujučy receptaru pad nazvaj TRPV1.
Daśledavańni pakazali, što ŭ niekatorych ludziej u kišačniku bolš hetych bolevych receptaraŭ. Tamu tearetyčna pieranosnaść vostraj ježy — reč adnosnaja i moža być palepšana; ale treba razumieć, što ludzi, jakija jaduć mała vostraha, nie vypracoŭvajuć zvyčki da takoj ježy, bo ŭžyvańnie vostraj ježy faktyčna časova «prytuplaje» niervovyja skančeńni, dzie znachodzicca TRPV1.
Chto jeść šmat vostraha, u taho patencyjna bolšaja imaviernaść raźvićcia raku stravavoda, straŭnika i žoŭcievaha puzyra. Ale jana taksama moža karelavać sa źnižeńniem ryzyki sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ i niaznačna pavialičvać mietabalizm. Navukoŭcy ŭsio jašče pravodziać daśledavańni, ci varta ličyć kapsaicyn kancerahienam. Kali kancerahiennyja jakaści buduć paćvierdžanyja, heta źmienić sposab markiroŭki praduktaŭ, jakija źmiaščajuć kapsaicyn.
Daryn Detviler, ekśpiertka pa biaśpiecy charčovych praduktaŭ z Northeastern University, kaža, što Carolina Reaper i luby padobny vostry pradukt kvalifikujecca jak «chimičny zabrudžvalnik» z-za vysokaha ŭtrymańnia kapsaicynu. Takija pradukty patencyjna mohuć spynić serca, kali razdražnialnik zanadta mocny.
Z ekśpiertkaj zhodnyja i inšyja amierykanskija kantralujučyja orhany kštałtu Taksikałahičnaha kantrolu i Nacyjanalnaha infarmacyjnaha centra pa piestycydach, jakija papiaredžvajuć pra surjoznuju niebiaśpiečnaść užyvańnia vialikaj kolkaści kapsaicynu.
Niebiaśpieka vostraj ježy
Kampanija Paqui padkreślivaje, što jaje pradukt adpaviadaje ŭsim standartam biaśpieki, ustanoŭlenym amierykanskim rehulataram, a taksama maje ŭsie nieabchodnyja papiaredžańni, kab być biaśpiečnym dla rynku. Adnak pazicyjanavańnie praduktu ŭ internecie (vyhlad upakoŭki, vykarystańnie «movy mačo» i zaachvočvańnie pratrymacca daŭžej) nie padparadkoŭvajucca hetym standartam biaśpieki.
Pry hetym u ekstremalnaj, niebiaśpiečnaj situacyi dzieci časta prosta nie viedajuć, jak siabie pavodzić i što rabić, kali niešta pojdzie nie tak. Dzieci časta schilnyja tajemna zdabyvać «zabaronieny płod» (u hetym vypadku niebiaśpiečna vostry čyps) nasupierak papiaredžańniam ci zabaronam.
Rekamiendacyja tut moža być nakolki banalnaj, nastolki i važnaj: razmaŭlajcie sa svaimi dziećmi i budźcie ź imi ščyrymi, tady i jany buduć z vami ščyrymi. Tady dzicia nie budzie bajacca raicca z vami, pierš čym zrabić štości.
Zatrymali Ihara Iljaša, muža palitźniavolenaj Kaciaryny Andrejevaj3
Kamientary