«Vykazvacca ŭ adras łukašenkaŭcaŭ niebiaśpiečna, tamu adyhryvajucca na inšych». Čamu ludziam važna znajści vinavataha ŭ represijach?
Apošnim časam biełarusy šukajuć vinavatych u situacyi, u jakoj akazalisia. Pad krytyku traplajuć tyja, chto źjechaŭ, abo tyja, chto zastaŭsia, ale maŭčyć i nie vykazvajecca. Psichaterapieŭtka Natalla Skibskaja tłumačyć, čamu tak adbyvajecca i jak biez ahresii možna «vylivać» emocyi ŭ sacsietkach.
Natalla kaža, što biełarusy ŭ krainie ciapier vielmi frustravanyja. Tatalna niama zadavalnieńnia patreby ŭ biaśpiecy.
«Arhanizm sprabuje hetuju patrebu realizoŭvać, ale ŭ jaho nie atrymlivajecca. Dla taho, kab heta zrabić, treba znajści, jakim čynam. Z-za biaśsilla niama ryčaha ŭpłyvu, tamu ludzi sprabujuć znajści čałavieka, jaki moh by heta ŭsio vypravić, ci taho, chto ŭ hetym, na ich dumku, «vinavaty», — raskazvaje Natalla.
Kali štości źjaŭlajecca ŭ našym asiarodździ niebiaśpiečnym, my reahujem na heta tak: albo źbiahajem, albo sprabujem niebiaśpiečnuju reč źniščyć.
«Viadoma, tut uźnikaje spačatku strach, a potym ahresija, jakuju niama kudy vylić, — razvažaje Natalla. —
Vykazvacca ŭ adras Łukašenki niebiaśpiečna, siłavikoŭ — taksama, tamu adyhryvajucca na inšych. Jano praryvajecca ŭ vyhladzie emacyjnych pastoŭ u internecie, abvinavačvańniaŭ, taksičnych kamientaroŭ.
Źliŭ emocyj u internecie — typovaja pasiŭnaja ahresija. Treba dzieści razradžacca, ale heta varta rabić u trenažornaj zale, chadzić na boks, u cir ci da psichołaha. U publičnaj prastory astatnija buduć spažyvać hetuju ahresiju i tolki pavialičvać jaje kolkaść.
Zrazumieć, čamu tak adbyvajecca, možna. Ludzi stomlenyja, daŭno chočacca, kab heta ŭsio skončyłasia. Stolki napruhi trymać u sabie nierealna, znosić dach».
Čałaviek uładkavany tak, što spačatku my adčuvajem emocyi, a potym mozh abhruntoŭvaje ich. Toje, što ludzi navučylisia emocyi dušyć ci ihnaravać, nie aznačaje, što ich niama.
«Možna ž napisać, što nie «ty vinavaty», a «ja złujusia», «ja bajusia», — kaža Natalla. —
U nas u cełym niama emacyjnaj kultury. Dla ludziej narmalna płakać na pachavańni, a na viasielli śmiajacca. Va ŭsim astatnim niby zabaraniajuć adčuvać. Paśla zahonu emocyj pad dyvan jany praryvajucca ŭ vyhladzie taksičnych pastoŭ u internecie, abvinavačvańniaŭ.
U vačach navakolnych taki čałaviek pieratvarajecca ŭ niejkuju kryvaciečnuju jazvu».
Natalla kaža, što ludzi vinavaciać inšych u tym liku z-za taho, što im kiepska. Jany adčuvajuć siabie samotnymi, rasčaravanymi, spałochanymi.
«Sprabujuć ad hetaha bolu pazbavicca i robiać heta takim niekanstruktyŭnym sposabam.
Ludzi ŭ Biełarusi bajacca, što tyja, chto źjechaŭ, nie viernucca. Jany adčuvajuć siabie kinutymi. Ale nie treba mieracca, kamu horš. Drenna ŭsim: i tym, chto źjechaŭ, i tym, chto zastaŭsia.
Zaŭvažyła, što mahčymaja mabilizacyja pamianiała troški staŭleńnie ludziej da tych, chto źjazdžaje: pajści na vajnu strašniej, čym sieści ŭ turmu. Źmiakčeła ŭ ich krychu reakcyja na adjezd mužčyn, naprykład», — raskazvaje jana.
Jak varta padtrymlivać biełarusaŭ u krainie? «Treba pakazvać, što vam nie ŭsio roŭna,
— ličyć Natalla. — I heta pavinna rabić nie tolki Cichanoŭskaja, a ŭsie biełarusy».
Kamientary