Kali šachmatyst Mahnus Karłsen vyjhraŭ samuju doŭhuju partyju ŭ śviecie (7 hadzin 45 chvilin!), jon pryznaŭsia, što adčuvaje siabie vymatanym. Mahčyma, heta nie było pierabolšańniem.
Daśledčyki kažuć, što kali zanadta šmat dumać, heta sapraŭdy moža prymusić vaš mozh stamicca. Praca, apublikavanaja ŭ časopisie Current Biology, śviedčyć, što pryčynaj takoj stomlenaści moža być nakapleńnie ŭ mozhu škodnych chimičnych rečyvaŭ, piša The Times.
Pierad hetym daśledavańniem vučonyja ŭžo vyśvietlili, što ludzi, jakija doŭhi čas vykonvali ciažkuju intelektualnuju pracu, potym horš spraŭlalisia z zadačami, jakija patrabavali samakantrolu. Siarod viersij, čamu tak adbyvajecca, była i takaja: niekatoryja ź ich vyšejšych kahnityŭnych (intelektualnych) zdolnaściej byli parušanyja. Navukoŭcy zadalisia pytańniem, nakolki hetaja źjava źviazanaja ź fizijałohijaj.
Kab vyśvietlić heta, vučonyja praviali ekśpierymient, u jakim uziali ŭdzieł 40 čałaviek. Im daviałosia na praciahu 6 hadzin hulać u źviazanyja z matematykaj hulni roznaha ŭzroŭniu składanaści. Paśla hetaha ludziej paprasili vykanać zadańni na samakantrol — naprykład, raskazać pra toje, ci hatovyja jany pačakać, kab atrymać bolšuju ŭznaharodu, abo ich cikavić mahčymaść atrymać mienšuju ŭznaharodu jak maha chutčej.
Tyja, chto vykonvaŭ bolš ciažkija zadačy, horš spraŭlalisia z zadańniami na samakantrol. U dadatak, z dapamohaj mietadu mahnitna-rezanansnaj śpiektraskapii navukoŭcy vyśvietlili, što ŭ mozhu takich ludziej pavysiŭsia ŭzrovień rečyva pad nazvaj hlutamat. Vierahodna, hlutamatu ŭ mozhu było tak šmat, što arhanizm takich ludziej pavinien byŭ nakiroŭvać bolš enierhii na ačystku ad jaho, čym na praces myśleńnia.
Daśledavańnie, pra jakoje idzie havorka, maje mały maštab, i vučonyja nie ŭpeŭnienyja, što mienavita hlutamat vyklikaje adčuvańnie stomlenaści. Ale ž praca jak minimum śviedčyć pra toje, što my sapraŭdy možam dumać praźmierna šmat.
Kamientary
- bačyš - dumać škodna.
a jon u hety momant pačynaje teatralna krucicca pierad lusterkam i papraŭlać pryčosku.
- karaciej, ty rašyŭ pierajści adrazu da dziejańniaŭ - być nie vumnym, ale pryhožym.
- aha. i vyjści zamuž za anhielskaha prynca, - kaža jon