Зрывала дахі, тапіла машыны: беларуска — пра жыццё ў Фларыдзе пасля ўрагану
Такога разгулу стыхіі там не было каля ста гадоў. Тампа, трэці па велічыні горад штата Фларыда, пацярпеў значную шкоду. Многія людзі засталіся без жылля. Tochka.by паразмаўляў з мясцовай жыхаркай, каб даведацца, якім быў ураган «Мілтан» і як людзі справіліся з яго наступствамі.
Праз Фларыду прайшоў наймагутнейшы ў гэтым годзе трапічны цыклон. Залева і вада, якая хлынула з Мексіканскага заліва, затапілі дарогі і першыя паверхі дамоў. Вецер зрываў дахі, валіў дрэвы і слупы, рваў правады.
Ці можна падрыхтавацца да стыхіі
Гамяльчанка Наталля пераехала з Беларусі ў ЗША ў 2001 годзе. Яна працуе праграмістам.
Яна прызналася, што назірае за ўраганамі штогод, але сёлетні, які атрымаў назву «Мілтан», аказаўся найбольш страшным і разбуральным.
«Мы толькі нядаўна перажылі ўраган «Хелен», наймагутнейшы пасля сумна вядомай «Катрын» 2005 года, а тут — новая бяда. І такая жахлівая», — падзялілася Наталля.
Па яе словах, Тампа не сутыкалася з прамым ударам урагану з часу катастрафічнай буры 1921 года, калі горад літаральна затапіла вадой.
«Але людзі рыхтаваліся да такога выкліку: па тэлебачанні і ўсіх сродках камунікацыі жыхароў загадзя папярэджвалі аб тым, што набліжаецца «Мілтан». Нам падрабязна распавядалі, як паводзіць сябе ўраган, якія раёны можа закрануць», — адзначыла беларуска.
Усім, хто трапляў у небяспечную зону, улады прапаноўвалі эвакуявацца. Асабліва гэта тычылася жыхароў узбярэжжа. Але, як удакладніла Наталля, сілай з дамоў нікога не выцягвалі: выязджаць ці заставацца, кожны вырашаў сам.
Што браць з сабой падчас эвакуацыі
Наталля растлумачыла, што ваколіцы падзелены на пяць зон бяспекі: A, B, C, D, E. Самая высокая ступень пагрозы стыхіі — у прыбярэжнай зоне A, самая нізкая — у E. Наталля з сям’ёй жыве ў сваім доме ў зоне C.
«Жыхары зоны A маюць вялікую перавагу ў добрае надвор'е, бо яны абсталяваліся побач з залівам, дзе шмат пляжаў, забаў, шыкоўныя світанкі і закаты. Але ў нейкі момант усё гэта адыходзіць на другі план», — распавяла Наталля.
Людзям з зон A і B заўсёды тлумачаць, што эвакуявацца трэба ў любым выпадку. Логіка простая: да тых, хто жыве на высокіх паверхах, вада, вядома, не падымецца, але, калі што здарыцца, выратавальнікі ці дактары да іх таксама хутка дабрацца не змогуць.
«Тым, хто жыве ў нашым раёне, раней ніколі не прапаноўвалі пакінуць дамы на час урагану. У гэты раз такія рэкамендацыі былі. Мы вырашылі не рызыкаваць і паехалі да старэйшай дачкі. Яна здымае кватэру ў доме на другім паверсе ў зоне, якую не трэба было пакідаць», — падзялілася суразмоўца.
Яна распавяла, што больш за ўсё яны з мужам і малодшай дачкой баяліся, што на іх дом упадуць дрэвы і праламаюць дах. Пагроза затаплення, магчымы недахоп электрычнасці і пітной вады таксама прымусілі эвакуявацца.
Па словах Наталлі, яны ўзялі з сабой усё самае неабходнае: дакументы, камп’ютары, дыскі з сямейнымі фатаграфіямі, асабістыя рэчы, запасы пітной вады, кансервы, ката і хамяка.
«Я паспела напячы гару бліноў, адварыла каля 20 яек укрутую», — смяецца беларуска.
Якую шкоду нанёс ураган
Суразмоўца распавяла, што ў нейкі момант ураган развярнуўся і закрануў якраз тое месца, куды яны перабраліся: «Спачатку быў моцны вецер і дождж. Потым яны ператварыліся ў шторм і магутную залеву».
Сям'я назірала з вокнаў, як вада пачала заліваць першыя паверхі і стаянку з машынамі.
«Машыны каля нашага двара рызыкавалі хутка ператварыцца ў «тапельцаў», але пад напорам вялікай колькасці вады раптам рухнула бетонная сцяна, і ўвесь паток кінуўся на суседні ніжэйшы ўчастак», — апісала тое, што адбывалася, Наталля.
Падчас урагану заснуць было немагчыма, — уся сям’я сачыла за навінамі праз экран тэлевізара. На шчасце, электрычнасць не знікла.
Як і чакалася, падчас «Мілтана» найбольш пацярпелі людзі з зон A і B. Першыя паверхі многіх дамоў былі цалкам затоплены, гіпсакардонныя сцены разбухлі, мэбля сапсавана, з некаторых будынкаў сарвала дахі, дрэвы павырывалі з каранямі, заваліліся слупы ліній электраперадачы.
Будынкі, якія знаходзяцца побач з возерам, ракой ці каналам, таксама пацярпелі. І ў зоне C таксама.
«Вільгаці было так шмат, што зямля яе не ўбірала, вада разлівалася па ваколіцах», — распавяла беларуска.
Як праходзіць ліквідацыя наступстваў урагану
Раён, дзе жыве Наталля, моцна не пацярпеў. Яна не бачыла, каб у якіх-небудзь дамах павыляталі шыбы. Іх у Тампе ставяць тоўстыя, з улікам патэнцыйнай небяспекі. Некаторыя жыхары ўсталёўваюць дадатковую абарону ў выглядзе драўляных аканіц.
«Нават калі ўраган супакоіўся, нам рэкамендавалі не спяшацца выходзіць з дамоў. Выратавальнікам трэба было ачысціць вуліцы ад паваленых дрэў і слупоў, прыбраць аголеныя правады», — распавяла Наталля.
Больш за ўсё жанчыну здзівіла зладжаная работа ўсіх выратавальных службаў: паліцэйскіх, пажарных, вайскоўцаў.
«Яны загадзя рыхтаваліся да ўрагану. Напрыклад, рамонтныя брыгады электрыкаў на сваіх аварыйных машынах яшчэ напярэдадні адышлі на бяспечную адлегласць ад узбярэжжа. Прычым гэта былі экіпажы не толькі з Фларыды, але і з іншых штатаў. І нават з Канады. Таму аднаўленне пашкоджаных ліній электраперадачы ідзе вельмі хутка», — распавяла Наталля.
Крамы адкрыліся літаральна на другі дзень пасля сыходу «Мілтана». Пастаўкі свежых прадуктаў, вядома, перарваліся на некаторы час, але ўсё самае неабходнае ў дастатку.
Як людзі дапамагаюць адзін аднаму пасля ўрагану
Па назіранні суразмоўцы, амерыканцы заўсёды праяўляюць вялікую салідарнасць падчас стыхіі і асабліва пасля яе.
«Да тых, хто не мог эвакуявацца самастойна, прыязджалі валанцёры з усяго штата. Зараз развозяць ежу, ваду, генератары, бензін, дапамагаюць разабраць завалы», — распавяла яна.
Адзін з крамаў у якасці дабрачыннай дапамогі выдзеліў пацярпелым мэблі на $200 тыс.
Таксама беларуска адзначыла манеру, з якой падчас урагану працавалі тэлевізійныя журналісты:
«Ніхто не ўзмацняў напружання. Ніякай істэрыі і панікі. Наадварот, дыктары імкнуліся супакоіць людзей. Проста сумленна распавядалі пра тое, што нас чакае і як сябе паводзіць. Маўляў, нічога жахлівага не здарыцца, мы да ўсяго гатовыя. Калі ўраган прамчаўся, яны растлумачылі, што ўсё самае страшнае ўжо за спінай, але пакуль лепш сядзець дома. Гэта была сапраўдная тэрапія…»
Наталля распавяла, што, як толькі стыхія супакоілася і ўлады дазволілі пакінуць жыллё, іх сям’я вярнулася ў свой дом: «Ехалі і баяліся ўбачыць страшныя разбурэнні, але ўсё абышлося. Нам пашанцавала».
Суразмоўца падкрэсліла, што працы па вяртанні да нармальнага жыцця вельмі шмат, але яна ўпэўнена, што амерыканцы справяцца з усімі праблемамі. Яны ўмеюць падтрымліваць адзін аднаго.
Афіцэр-пагранічнік, які прайшоў праз турму, расказвае пра жыццё «да» і «пасля» дый не шкадуе слоў пагарды для амапаўцаў3
Каментары