Культура33

«Не(акадэмік)». Уражанні з юбілейнай выставы мастака, зацененага сваім бацькам

У Віленскай карціннай галерэі праходзіць выстава да 200-годдзя нараджэння мастака Баляслава Русецкага. Уражаннямі пра яе наведванне дзеліцца ў фэйсбуку кіраўнік Беларускага інстытута публічнай гісторыі Аляксей Ластоўскі.

Калі меркаваць па назве, то галоўным матывам творчасці Баляслава Русецкага куратары лічаць пераадоленне акадэмічных канонаў, якія яму насадзілі у Пецярбургскай мастацкай акадэміі, і пераход да больш вольнай манеры на познім этапе.

Але, як па мне, самы галоўны канфлікт жыцця Баляслава Русецкага — як выйсці з ценю славы свайго бацькі, Канута Русецкага, які стаў класікам, і творы якога («Ліцвінка з вярбою» і «Жняя») сталі іканічнымі для літоўскага жывапісу ХІХ стагоддзя.

З творчасці Баляслава мы ніякіх знакавых твораў не ведаем, хоць яго імя і пастаянна згадвалася на выставах мінулых часоў у Віленскай карціннай галерэі: напрыклад, аўтапартрэт, з якога пачынаецца выстава, прысутнічаў і на нядаўняй выставе аўтапартрэтаў.

І гэта крыху крыўдна, бо, здавалася, жыццё дало яму добры старт: ён нарадзіўся і правёў дзяцінства ў Рыме, дзе быў на творчай стыпендыі ягоны бацька, ад яго ж браў першыя ўрокі малявання, атрымаў мастацкую адукацыю ў Пецярбургу, дзе яго настаўнікамі былі Брулоў і Бруні.

Але намацаць сваю ўласную сцежку Баляслаў Русецкі так і не змог: займаўся рэлігійным жывапісам (па выставе складваецца ўражанне, што ён быў вельмі рэлігійным католікам, у прынцыпе, як і яго бацька), у тым ліку стварыў два абразы для езуіцкага касцёла ў Гродне (Святога Казіміра і Нараджэння Хрыста) і працаваў над капліцай святога Уладзіслава ў віленскай катэдры, стварыў серыю партрэтаў (у тым ліку бліскучы партрэт Альфрэда Ізідора Ромэра), пакінуў колькі пейзажаў…

Таторышкі. Пейзаж Баляслава Русецкага

У мяне адчуванне, што больш значнай для віленскага жыцця была яго калекцыянерская і даследчая актыўнасць, ён зрабіў вельмі шмат для вывучэння спадчыны віленскай мастацкай школы і асабліва Францішка Смуглевіча. Браў чынны ўдзел у актыўнасцях Віленскага таварыства сяброў навук, якому ўрэшце перапісаў у завяшчанні сваю калекцыю, дзе значную частку займалі працы ягонага бацькі (sic!).

Але дзякуючы гэтаму дару даследчыкі маюць захаваным асабісты архіў мастака, які можна ўбачыць і на выставе, дзе і вучнёўскія працы, і эскізы для твораў, і нататнікі, і нечакана шмат артэфактаў штодзённасці — ад візітовак да рахункавых кніг і аптэчных рэцэптаў. Не кожны мастак так добра здолеў перадаць сваю спадчыну нашчадкам.

Каментары3

  • Актуальна?
    26.05.2024
    Вы цяпер кожны фэйсбук допіс Ластоўскага будзеце друкаваць, згадваючы ягоны уяўны 'інстытут' да месца і не да месца? У чым актуальнасць гэтага допісу тут? Гэта ж не журналісцкі і не навуковы артыкул, а нататка для сяброў - без пачатку і канца. Хаця б нейкую падводку далі для кантэксту. Хто такі Баляслаў Русецкі, чаму ён важны для беларускай культуры, тым больш сёння? Інакш вельмі няякасны кантэнт выходзіць.
  • Gorliwy Litwin
    26.05.2024
    Канута Русецкага, які стаў класікам, і творы якога («Ліцвінка з вярбою» і «Жняя») сталі іканічнымі для літоўскага жывапісу ХІХ стагоддзя.

    - так, дзякуй, і за нататку і асобна за больш-менш слушную тэрміналогію. Варта ўсяляк падкрэсліваць што ўся Віленшчына, і ў тым ліку яе поўдзень, цяпер у межах РБ, і амаль уся Гарадзеншчына лічыліся (і фактычна былі) Літвой. Літва - гэта "польская", лацінская цывілізацыя, Белая Русь - руская, і сімвалічны кантраст паміж імі быў і застаецца вельмі рэзкім. 

    https://d3kcf2pe5t7rrb.cloudfront.net/343598
  • Gorliwy Litwin
    26.05.2024
    Актуальна?, гледзячы для якой часткі Беларусі. Геаграфічнай і канфесійнай. Для каталіцкай Віленшчыны дакладна так. Для астатняй не ведаю, але дастаткова і таго што гэта актуальна для ладнай часткі. Прытым самай заглушанай рэпрэсіямі Рускага Свету. Спадзяюся, патлумачыў

Экс-кандыдатку ў прэзідэнты Таццяну Караткевіч пасадзілі на 15 сутак16

Экс-кандыдатку ў прэзідэнты Таццяну Караткевіч пасадзілі на 15 сутак

Усе навіны →
Усе навіны

Урад зноў увёў ліцэнзаванне на вываз яблык, цыбулі і капусты2

Прынцэса Кэтрын упершыню пасля заканчэння курса хіміятэрапіі з’явілася на публіцы

Зяленскі абвергнуў, што падчас еўрапейскага турнэ ён абмяркоўваў пытанне перамір'я з Расіяй

15-гадовы кандытар з Мінска робіць торты на замову: прыгожа, але шалёна дорага13

Адбыўся новы выбух на нафтабазе ў Феадосіі, якая гарыць чацвёрты дзень4

Сталі вядомыя пераможцы штогадовай прэміі за найлепшыя ФОТЫ дзікай прыроды1

Ужо амаль палова расіян заявіла, што вайна прынесла Расіі больш шкоды, чым карысці11

У ЗША бушуе ўраган «Мілтан» ВІДЭА5

Па ўсёй Беларусі проста цяпер назіраюць паўночнае ззянне ФОТЫ

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Экс-кандыдатку ў прэзідэнты Таццяну Караткевіч пасадзілі на 15 сутак16

Экс-кандыдатку ў прэзідэнты Таццяну Караткевіч пасадзілі на 15 сутак

Галоўнае
Усе навіны →