Грамадства

Толькі IT-спецыялістам і членам іх сем'яў — 22 тысячы віз. Колькі беларусаў рэлацыравалася ў Польшчу?

Пасля выбараў 2020 вялікая колькасць беларусаў была вымушаная пакінуць свой родны дом. Шмат хто з іх верыць, што гэта часова і на дзень народзінаў загадвае вярнуцца. «Наша Ніва» сабрала статыстыку па самых папулярных краінах для рэлакейту сярод беларускіх эмігрантаў. Сёння расказваем пра Польшчу.

Адной з краін, якая прыняла ў сябе больш за ўсё эмігрантаў з Беларусі, з’яўляецца Польшча. Паспрабавалі падлічыць, колькі суайчыннікаў пераехала туды апошнім часам і ў якіх умовах яны апынуліся.

Паводле Міністэрства замежных справаў, з чэрвеня 2020 да канца ліпеня 2021 года Польшча выдала беларусам 178 711 візаў. У гэтым ліку таксама візы Poland.Business Harbour для стартапераў, праграмістаў і прадпрымальнікаў у IT-сферы (а таксама для членаў іх сям'і). Такіх беларусам за год з невялікім (з моманту існавання праграмы) выдалі 22 тысячы.

Дадзеныя па стане на лістапад 2021 года, па інфармацыі Polish Investment and Trade Agency.

Асобную катэгорыю складаюць гуманітарныя візы: яны выдаюцца актывістам, людзям у групе рызыкі, тым, хто выязджае з краіны праз палітычныя рэпрэсіі. 

Рост выдадзеных гуманітарных віз проста шалёны: да пачатку выбарчых падзей у 2019 годзе беларусам выдалі ўсяго 7 гуманітарных віз, а ўжо з чэрвеня 2020 года па ліпень 2021-га — 12 190.

Са снежня мінулага года наяўнасць такой візы адкрывае магчымасць легальна працаваць у Польшчы — такія змены былі адмыслова ўнесеныя з польскае заканадаўства ў якасці меры падтрымкі.

Людзям, якім у роднай краіне пагражае пераслед ці рэальная рызыка здароўю, у Польшчы можна атрымаць міжнародную абарону. Як паведаміў «Нашай Ніве» прэс-сакратар Упраўлення па справах замежнікаў Якуб Дудзяк, у 2021 годзе міжнародную абарону атрымалі 943 беларусы. У 2020-м такіх было 81, а ў 2019-м усяго тры.

«Шэлтар у Беластоку быў падарункам лёсу»

Сярод тых, каму ў выніку ўхвалілі запыты на міжнародную абарону, былі амаль усе беларусы, прайшоўшыя праз шэлтар у Беластоку, адкрыты сіламі дыяспар і фонду «Краіна для жыцця».

«Шэлтар для беларусаў адчыніў дзверы ў снежні мінулага года. За паўгода існавання мы прынялі каля 40 чалавек. Асноўную частку складалі студэнты, якім пагражала крымінальная справа ці войска пасля адлічэння. Таксама ў нас жылі сем’і з дзецьмі. Людзей вывозілі на мяжу без віз, без нічога. Ім рабілі зялёны калідор, і мы іх тут сустракалі», — расказвае Марына Ляшчэўская, экс-валанцёрка шэлтара.

Былы гандлёвы агент Наталля з Мазыра разам з 11-гадовым сынам прыйшла на мяжу акурат так — без візы, з пустымі рукамі. У Беларусі ёй пагражала крымінальная справа праз актывізм: жанчына валанцёрыла пад РАУС, расклейвала лістоўкі па горадзе. Спачатку яна спрабавала здымаць у Польшчы жытло, але зразумела, што без працы не зможа яго цягнуць доўгі час.

Беласток. Фота: wikimedia.org.

«У Беластоку моцная беларуская дыспара, і актывісты прапанавалі мне пасяліцца ў шэлтар з дзіцёнкам. Гэта было проста падарункам лёсу, інакш прыйшлося б ехаць у лагер для бежанцаў, відаць. Нас пасялілі ў асобнае памяшканне з кухняй і санвузлом.

Мы пражылі там некалькі месяцаў, пакуль я не знайшла працу. Я раблю ў Беластоку на адным з прадпрыемстваў, дзе прыбіраю памяшканні, але хачу добра вывучыць польскую мову і пасля ці пайсці вучыцца, ці атрымаць лепшую працу», — расказвае Наталля.

На дадзены момант шэлтар спыніў працу, бо фінансаванне для яго дыяспары збіралі на паўгода. Але і ўсе яго насельнікі ўжо раз’ехаліся, уладкаваўшчыся ў Польшчы самастойна. 

«Патрэбы працягваць праект як такой не было. Але хваля беларусаў, што пераязджаюць сюды, не спынілася, — тлумачыць Марына Ляшчэўская. — Мы дапамагаем ім ужо кропкава. Нядаўна жанчына ва ўзросце 50+ прыехала ў Беласток без адзення і грошай — арганізавалі збор сродкаў. У экстранай сітуацыі ўсе заўсёды аператыўна ўключаюцца. Плюс мы дапамагаем эмігрантам з інтэграцыяй, юрыдычнымі пытаннямі».

Дадзеныя па стане на лістапад 2021 года.

«Першы час пасля выбараў машыны хуткай дапамогі сустракалі беларусаў наўпрост на памежных пераходах»

Дапамогу беларусам, пацярпеўшым ад гвалту і рэпрэсій пасля выбараў, арганізоўвае і Беларускі дом у Польшчы.

«Калі да жніўня 2020 года мы ладзілі канферэнцыі, адукацыйныя візіты, моладзевыя абмены, інфармацыйныя кампаніі і культурніцкія мерапрыемствы, то пасля праца перавярнулася на 180 градусаў. Дапамагчы суродзічам было нашым маральным абавязкам.

Пасля 9-11 жніўня мы анансавалі збор сродкаў у Польшчы і пераключыліся выключна на дзейнасць па дапамозе палітычным рэпрэсаваным: візавую падтрымку, медыцынскую і псіхалагічную рэабілітацыю, стартавую фінансавую дапамогу, юрыдычныя кансультацыі. Мы пастаянна арганізоўваем бясплатныя курсы польскай мовы для рэпрэсаваных беларусаў, апекуемся некалькімі сем’ямі палітвязняў унутры краіны», — расказвае кіраўнік Беларускага дома Алесь Зарэмбюк.

Па дадзеных арганізацыі, ў жніўні-снежні 2020 года ў рамках новай праграмы для рэпрэсаваных яны дапамаглі 403 пацярпелым. Абсалютная большасць — 321 чалавек — падвергліся прамым рэпрэсіям: затрыманням падчас мірных акцый, фізічным і псіхічным здзекам з боку службовых асобаў. Таксама ў гэты лік уваходзяць людзі, якія атрымалі пагрозы праз актыўную грамадзянскую пазіцыю. Тыя, супраць каго распачалі крымінальныя справы, прадпрымальнікі з «апазіцыйным» бізнэсам, вымушаныя закрыць яго і бегчы з краіны. 

«Першы час пасля выбараў машыны хуткай дапамогі сустракалі беларусаў наўпрост на памежных пераходах у Тэрэспалі і Кузніцы. 127 чалавек атрымалі медыцынскую дапамогу ў шпіталі Міністэрства ўнутраных спраў і адміністрацыі ў Варшаве, а таксама фізічную і псіхалагічную рэабілітацыю ў санаторыі Душніках-Здруй. Мы таксама арганізавалі cуайчынніку складаную аперацыю па пераломе рукі. Яна была зламаная ў некалькіх месцах ў выніку збіцця супрацоўнікамі АМАП.

Дапамагалі мы, напрыклад, прафінансаваць аперацыю журналісту Яну Роману: у 2020-м у Гародні яго моцна збілі амапаўцы, зламалі нос. Прыйшлося аднавіць хірургічным шляхам лор-сістэму журналіста.

Нядаўна Беларускі дом прафінансаваў яшчэ адну складаную аперацыю. Беларуска, як яна сцвярджае, была збітая супрацоўнікамі міліцыі. Яна доўга не магла хадзіць, а ў выніку нейрахірургічнай аперацыі павінна цалкам аднавіцца і вярнуцца да нармальнага жыцця

Агулам мы дапамаглі каля 20 асобам з сур'ёзнымі праблемамі здароўя — тым, каму патрэбныя былі медыцынскія аперацыі. Шкада, што не ўсе рэпрэсаваныя хочуць пра гэта публічна расказваць: так не ўсе могуць даведацца пра магчымасць лячэння ў Польшчы. Ну, і, вядома, важна, каб кожнае злачынства так званай міліцыі было дакументальна зафіксавана», — каментуе Алесь.

Пры гэтым, кажа суразмоўца, людзі працягваюць бегчы з краіны. Толькі ў кастрычніку ў Беларускі дом з просьбамі аб дапамозе ў той ці іншай форме звярнулася 221 асоба, а за лістапад — больш за 180 чалавек.

Колькасць людзей, атрымаўшых у Польшчы віды на жыхарства, апошнім часам таксама моцна вырасла: 8 080 чалавек у 2020 годзе супраць 14 430 у 2021-м.

64% беларусаў з відамі на жыхарства ў Польшчы — гэта людзі ва ўзросце ад 18 да 40 год. Мужчын сярод іх больш: 55%. 20 тысяч беларусаў атрымалі сталыя віды на жыхарства на падставе польскіх каранёў, карты паляка. Але самы актыўны рост цяпер назіраецца сярод часовых відаў на жыхарства ў сувязі з уладкаваннем на працу: такімі дакументамі валодае больш за 10 тысяч беларусаў.

Асобнай катэгорыяй беларускіх грамадзян, што могуць знаходзіцца ў Польшчы, з’яўляюцца людзі, што выязджаюць туды на сезонныя працы. Паводле Дэпартамента рынку працы, ў першым паўгоддзі 2021 года было пададзена больш 40 тысяч заяваў ад працадаўцаў па найме грамадзян Беларусі. За аналагічны перыяд 2020-га такіх налічвалася каля 30 тысяч, што таксама можа сведчыць пра тое, што больш беларусаў сталі уладкоўвацца за мяжой.

Столькі беларусаў пражывае ў Польшчы агулам на пастаяннай аснове з афіцыйнамі дакументамі кшталту відаў на жыхарства (сюды не ўваходзяць тыя, хто часова знаходзіцца на тэрыторыі Польшчы ў межах бязвізу ці на падставе віз). Беларусы на другім месцы сярод замежнікаў, больш у Польшчы толькі ўкраінцаў.

Каментары

Анёлы на столі, залаты ёршык і дызайн з вокладкі часопіса. Як выглядаюць кватэры ў элітных дамах Мінска ШМАТ ФОТА

Анёлы на столі, залаты ёршык і дызайн з вокладкі часопіса. Як выглядаюць кватэры ў элітных дамах Мінска ШМАТ ФОТА

Усе навіны →
Усе навіны

Вучоныя знайшлі сляды катаклізмаў на Сонцы. Іх паўтарэнне можа мець катастрафічныя наступствы для цывілізацыі10

Памёр акадэмік Віктар Парфёнаў

Аляксей Дзікавіцкі расказаў, дзе будзе цяпер працаваць8

Даляр апусціўся за адзнаку 3,5 рубля3

У жонкі беларускага тэнісіста ў Пецярбургу сцягнулі залаты ланцужок4

Як у школьныя электронныя дзённікі трапіла рэклама піва? З'явілася тлумачэнне3

Манашак Свята-Елісавецінскага манастыра прагналі яшчэ з аднаго кірмаша ў Польшчы21

У Варшаве пачынаецца суд па справе згвалтавання і забойства беларускі Лізы2

У Брытаніі ідзе суд над балгарамі, якіх падазраюць у шпіянажы на карысць Расіі

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Анёлы на столі, залаты ёршык і дызайн з вокладкі часопіса. Як выглядаюць кватэры ў элітных дамах Мінска ШМАТ ФОТА

Анёлы на столі, залаты ёршык і дызайн з вокладкі часопіса. Як выглядаюць кватэры ў элітных дамах Мінска ШМАТ ФОТА

Галоўнае
Усе навіны →