Śviatłana Dłatoŭskaja — dyzajner, jaki zajmajecca vopratkaj. Dy nie, što ja takoje kažu! Chiba takija słovy patrebna ŭžyć, kali raskazvaješ pra cudy, jakija Śviatłana dastaje ź vialikaj šafy i raskładaje i raźviešvaje pierada mnoj?
«NN»: Śviatłana, Vašyja pracy sapraŭdy ŭražvajuć. Takoje nia časta pabačyš. Ale kolki ž času zajmaje praca nad kožnaj madellu?
Śviatłana Dłatoŭskaja: Kala dvuch miesiacaŭ.
«NN»: A jak naradžajucca vobrazy dla kalekcyi?
SD: Pa‑roznamu. Časami niešta padkazvaje sama tkanina — heta najčaściej lon, božaja śviečka. Časami šturšok daje niejkaja sustreča, pačutaja historyja, jašče niešta.
«NN»: A adkul Vašaja zacikaŭlenaść vopratkaj, adkul takoje majsterstva šyćcia dy vyšyŭki? Dzie vytoki Vašaha vytančanaha stylu?
SD: Musić, z mnohich krynic. Pavodle adukacyi ja pramysłovy dyzajner, ale žyć¬cio skłałasia tak, što ŭ prafesiju ja nie pajšła. Tamu praca ź mietałam, drevam, płastmasaj dla mianie adpała. A tkanina, nitki — jany zaŭsiody pad rukoj, jany lohkija i ŭdziačnyja. Cikavaść da dyzajnu — biassprečna, ad baćki Alaksandra Dłatoŭskaha, jaki byŭ pieršym staršyniom Sajuzu dyzajneraŭ Biełarusi. Jon pracavaŭ jak raz u halinie pramysłovaha dyzajnu. U časy majho dziacinstva ŭsie jeździli na žyhulach dy zaparožcach, a my — na admysłovaj mašyncy, jakuju baćka sam prydumaŭ i vyrabiŭ. Da słova, dyzajn novaha tralejbusu, jaki niadaŭna vyjšaŭ na vulicy Miensku, taksama raspracavaŭ jon.
A ŭmieńnie šyć, pačućcio stylu — ad babul. Viaskovaja babula Volha była admysłovaj majstrychaj. Rečy, jakija jana rabiła, nia tolki ŭpryhožvali žyćcio, ale litaralna ratavali jaho: padčas vajny siamja akazałasia ŭ kazackaj stanicy, i jana vymieńvała ich u bahatych kazačak na pradukty. A tyja rečy, što babula daryła svajakam tut, potym amal mistyčnym čynam viartalisia ŭ siamju: ich pryvozili i addavali, musić, razumiejučy, što ŭ vioscy jany zvalajucca, zhubiacca… Na hetych rečach, na ŭmieńniach i pamiaci majoj babuli maja ciotka Maryja Vińnikava, pa sutnaści, zrabiła svaju dysertacyju, pryśviečanuju adnaŭleńniu stračanych sposabaŭ biełaruskaha tkactva. Jana ciapier pracuje ŭ muzei etnahrafii Akademii navuk, zajmajecca jak raz narodnymi strojami. A haradzkaja maja babula Śviatłana šyła taksama admysłova, praktyčna ŭsio — ad bializny da futraŭ. I prababula Viktoryja była majstrycha, da taho ž jana vielmi hanaryłasia tym, što pachodzić sa šlachieckaha rodu, «z dvara karala Syhizmunda», i zaŭsiody padkreślivała heta ŭsimi svaimi pavodzinami.
«NN»: Vašaja biełaruskaść — ad ich ža? Ci heta byŭ śviadomy vybar śviadomaha ŭzrostu?
SD: Nie, heta było adrazu. Heta ŭ kryvi.
«NN»: Vašaja kalekcyja niedzie vystaŭlałasia?
SD: Na vystavie «Pahonia», jakaja adbyłasia viasnoj, było niekalki strojaŭ ź jaje. A ŭ bližejšych planach —uziać udzieł u festyvali etnamody, što adbudziecca ŭ Italii.
«NN»: Vašyja madeli zroblenyja mienavita na Vas. A niama žadańnia rabić niešta na zamovu, adkryć, moža, majsterniu?
SD: Mnie cikava rabić rečy dla inšych. Kali ja idu na Dzień Voli, abo na sustreču baćkoŭ liceistaŭ, abo na niejkuju inšuju apazycyjnuju akcyju, ja zaŭsiody abdumvaju, jak budu vyhladać, kab być, što nazyvajecca, na miescy i da miesca, kab akcentavać uvahu mienavita na tym, što adbyvajecca. Mnie b było cikava dapamahčy ŭ hetym i inšym. Bo, chacia na padobnych mierapryjemstvach ludzi źbirajucca pryhožyja, sa śvietłymi tvarami i razumnymi vačyma, adčuvajecca, što na vopratku ŭ bolšaści ni času, ni impetu niestaje.
«NN»: A Vy ličycie, što vopratka vartaja vydatkavańnia času i impetu?
SD: Biezumoŭna. Čas pavinien vydatkoŭvacca i na źniešnaść — tady bolš harmaničnym budzie i duchoŭny śviet. Časam na moładzi možna pabačyć niejkija kreatyŭnyja idei, ale naohuł zaŭvažna, što prafesijnaj ruki nam nie chapaje. Maja mara — Modny dom biełaruskaści.
«NN»: A dla kaho ź viadomych biełarusaŭ Vam chaciełasia b zrabić vopratku?
SD: Mnie chaciełasia b, naprykład, raspracavać karparatyŭny styl dla Biełaruskaha kalehijumu. Heta takaja ŭnikalnaja źjava, tam sabralisia takija ŭnikalnyja ludzi… Dyzajn — heta najpierš filazofija, i mnie cikava było b apranać filozafaŭ, piśmieńnikaŭ, tvorcaŭ.
«NN»: Śviatłana, Vy žančyna redkasnaj, čaroŭnaj pryhažości. Vy sapraŭdy možacie być Tvaram, uvasablać ideju — lubaja ideja ad hetaha tolki vyjhraje. A jak Vy staviciesia da taho typu pryhažości, jaki pradukuje biełaruskaje telebačańnie: u lepšym vypadku — pustoha, u horšym — pošłaha?
SD: Nu, jany, vidać, ličać, što robiać niešta ŭježnaje.
«NN»: Symona de Bavuar u svoj čas vielmi pratestavała suprać takoj uježnaści na francuskim telebačańni.
SD: Napeŭna, jana mieła racyju. Ale redaktaram biełaruskich kanałaŭ dalokija pratesty Symony de Bavuar (śmiajemsia).
«NN»: Kali ja rychtavałasia da hutarki z Vami, to dratavała znajomych pytańniem: što vam cikava viedać pra Śviatłanu Dłatoŭskuju? Usie jak adzin apytanyja mužčyny biez usialakaha rozdumu, adrazu adkazvali: pra jaje asabistaje žyćcio!
SD: Tady napišycie: varyjanty razhladajucca! (Viesieła śmiajecca).
«NN»: Vy žartujecie?
SD: Nie, čamu? Na papiery ja zamužam… Ale čatyry hady nazad, kali dačka pajšła ŭ Licej, muž pajšoŭ z domu.
«NN»: Mienavita z‑za hetaha?
SD: Składana skazać. Jon biznesoviec, i, peŭna, adčuvaŭ z‑za maich pierakanańniaŭ niejki cisk, i ŭrešcie reštaŭ nia vytrymaŭ.
«NN»: Vy, zdajecca, reč u sabie: voś u Vas dom, dzieci, voś kalekcyja cudoŭnych rečaŭ, jakuju Vy, padałosia, nia vielmi i imknieciesia prezentavać… Jak by Vy padsumavali, čamu Vas navučyła žyćcio? Jak imkniecca žyć Śviatłana Dłatoŭskaja?
SD: Nie zaminać inšym, ale ž rabić toje, što ty chočaš i možaš. Nia varta dapuskać tych, kaho nia chočaš bačyć, u svaju pryvatnuju prastoru. Treba ŭsio ž umieć trymać koŭdru nad saboj, nie dajučy jaje ściahvać.
«NN»: Los Vas viadzie, škaduje? Ci ŭsio ž nia litaścivy da Vas?
SD: U mianie takoje ŭražańnie, što spačatku jon mianie vielmi padstaviŭ, a potym uvieś čas vybačaŭsia (śmiajecca)! Maja kalekcyja — heta vynik hetaha samaha spryjańnia.
 Śviatłana Dłatoŭskaja. Zdymak Andreja Lankieviča |
Pratasieviču admianili hihancki štraf, i jon palacieŭ na adpačynak u Dubaj20
Pratasieviču admianili hihancki štraf, i jon palacieŭ na adpačynak u Dubaj
«Samaje hałoŭnaje ciapier — zabiaśpiečvać subjektnaść Biełarusi». Franak Viačorka raskazaŭ, ci jość stratehija ŭ demsiłaŭ i na što ŭpłyvaje Cichanoŭskaja2323
Kamientary