Гісторыя108108

Сцвярджэнне, што «ВКЛ — гэта была Беларусь», фальш — гісторык Латышонак

У новым выпуску «Ток» прафесар Алег Латышонак выказаў свой погляд на гісторыю ВКЛ.

Алег Латышонак Олег Латышонок Oleg Latyshonok
Алег Латышонак пад час інтэрв'ю. Скрын відэа TOK_talk / YouTube

Алег Латышонак пад час размовы адзначыў, што, на яго думку, сцвярджэнне пра тое, што «Вялікае Княства Літоўскае — гэта была Беларусь», абсалютны фальш.

Гісторык тлумачыць:

«ВКЛ была краіна літоўцаў, русінаў і жамойтаў. Але не беларусаў. Беларусы ўзніклі пазней з часткі русінаў і літоўцаў. Наша нацыя даволі новая. Нельга таксама гаварыць, што сённяшнія літоўцы —гэта тыя жамойты, жамойдзіны і нічога з Вялікім Княствам Літоўскім не маюць. Гэта кашмарная выдумка».

Латышонак адзначае, што спадчына ВКЛ належыць беларусам і літоўцам. «Гэта была супольная дзяржава. Але стварылі яе літоўцы. Я не сумняваюся», — падкрэслівае гісторык.

Прафесар лічыць магчымым стварэнне супольнага падручніка па гісторыі ВКЛ, але адзначае, што гэта зрабіць вельмі цяжка. «Калі ідзе гаворка пра падручнікі, то яны вучаць моладзь патрыятызму. А я займаюся гісторыяй, а не навучаннем патрыятызму. Тэарэтычна магчыма, але вельмі цяжка, бо кожны хоча сваё хваліць у гэтых падручніках».

Згадваючы Міколу Ермаловіча, які на пачатку 1990-х папулярызаваў беларускі гістарычны міф аб спадчыне ВКЛ, Латышонак прызнаўся, што вельмі яго любіў, але Ермаловіч «не быў выдатным гісторыкам».

@tokbelarus «Пакуль вайна будзе – Лукашэнка будзе пры ўладзе» Гісторык Алег Латышонак здзіўлены з'яўленню першаму ў сваі родзе тырану ў Беларусі #беларусь #лукашенко #александрлукашенко #диктатор #диктатура #войнавукраине #беларускаямова #мова ♬ stellar (Slowed + Reverb) - .diedlonely & énouement

Як тлумачыць прафесар, само вызначэнне тэрыторыі Літвы, якое даў Ермаловіч, з пункту гледжання гістарычнай геаграфіі было памылковым.

«Ён залічыў да Літвы тыя тэрыторыі, дзе ёсць назва Літва. А такія назвы заўсёды ўзнікаюць на чужой тэрыторыі. Калі мы маем назву «Літва», то ведаем, што там літоўцы — чужынцы, прышэльцы. І гэта самае асноўнае. Калі ён вызначыў на месцы Налібоцкай пушчы летапісную Літву, то пасля ўжо ўсе іншыя памылкі пайшлі».

@tokbelarus «Калі дойдзе да атамнай зброі, то расіяне разбамбяць Варшаву, а амерыканцы Мінск» — Меркаванне вядомага гісторыка Алега Латышонка глядзіце ў новы выпуску «ТОК» #Варшава #минск #менск #беларускаямова #беларусь #ядернаявойна #россияне #безопасность #белорусывпольше #нашаніва #пабеларуску ♬ Polozhenie - Izzamuzzic Remix - Скриптонит

Пры гэтым Латышонак лічыць, што Ермаловіч адыграў карысную ролю ў папулярызацыі гісторыі ВКЛ. «Трэба было беларусам вярнуць гісторыю Вялікага Княства Літоўскага. Што гэта не нейкая чужая дзяржава».

Гісторык адзначае, што большую шкоду ў фарміраванні міфу пра ВКЛ адыгралі не столькі творы Ермаловіча, колькі публікацыя ў Беларусі твораў Яна Станкевіча, «усе яго тэорыі пра Вялікую Літву».

Ні Міндоўга, ні Вітаўта, ні Альгерда, гаворыць Латышонак, нельга лічыць беларускім князямі, бо беларусаў тады не было:

«Мы мусім памятаць, што гэта былі карэнныя літоўцы. Мы можам іх лічыць сваімі князямі. Не толькі мы мелі чужых князёў. Большасць дынастый узнікала з чужынцаў. Адмаўляць літоўскасць Вітаўту, Альгерду ці Міндоўгу — проста несур'ёзна».

Закранаючы пытанне сённяшніх дыскусій пра літвінізм, Латышонак падкрэслівае, што заўсёды адмоўна да яго ставіўся: «Лічу адной з вялікіх памылак Зянона Пазняка, калі ён прапаноўваў, каб дзяржава называлася «Вялікае княства літоўскае Беларусь». Беларусь — гэта Беларусь. Створана нашымі продкамі пачынаючы з 19 стагоддзя. І гэта краіна са сваёй адметнай гісторыяй, лёсам, сваімі героямі.

А лічыць беларусамі ўсіх гэтых літоўцаў і палякаў, якія змагаліся за свае краіны, за свой народ, не толькі няслушна, але проста зладзейства. Таму разумею літоўцаў, якія абураюцца, калі ў іх нахабна крадуць карэнных літоўцаў, калі палякі абураюцца, што з патрыётаў-палякаў робяць беларусаў. Гэта для мяне абсалютная бязглуздзіца. Лічу, што мы маем даволі герояў, якія змагаліся за Беларусь, каб іх ушаноўваць».

Глядзіце цалкам:

Каментары108

  • мімаход
    24.03.2024
    добра. Беларусы - нацыя маладая. А ці існавалі ў тыя часы менавіта літоўцы як нацыя? Не. Былі жамойты, яцвягі може хтосьці яшчэ. Адкуль тады дзяржава ў назве мела тапонім "Літоўскае". То бок да каго ці да чаго адносіўся гэты тапонім? Палякам зручней усяго педаліраваць думку, што ВКЛ - нічэйная дзяржава?
  • Гісторык з берагоў Бярэзіны
    24.03.2024
    У такіх гістарычных дыскусіях трэба захоўваць спакой і навуковы падыход. Але пан прафесар мусіць падкрэсліць выразна,што Вялікае княства літоўскае гэта таксама і беларуская дзяржава і мы маем роўныя правы на яе спадчыны ў вяках
  • Беларуская імперыя
    24.03.2024
    Ок, мы беларусы адбілі ў літоўцаў іх землі, няхай адбяруць

ГУБАЗіК пагражае Максу Каржу8

ГУБАЗіК пагражае Максу Каржу

Усе навіны →
Усе навіны

Змянілі тэрмін уручэння позвы на вайсковыя зборы

«Дзмітрыеву сказалі: «Калі нешта не тое, адразу вернешся ў турму»19

У Драздах выратавалі бабра, які праваліўся ў адкрыты калодзеж

Санкцыі перагледзець, паслоў вярнуць? Што стаіць за «маніфестам» Андрэя Дзмітрыева11

Сяргей Скрыпаль упершыню пракаментаваў замах на сябе па загадзе Пуціна2

Колішняму начальніку аддзела Банкаўскага працэсінгавага цэнтра пагражае да васьмі гадоў калоніі за данаты і каментары ў Telegram

Сібірак 66 дзён дрэйфаваў у Ахоцкім моры на лодцы: схуднеў на 50 кілаграмаў, страціў брата і пляменніка, але выжыў4

КНДР падарвала дарогі, што вядуць у Паўднёвую Карэю5

Доктар расказаў, каму трэба зараз рабіць прышчэпку ад кавіду

больш чытаных навін
больш лайканых навін

ГУБАЗіК пагражае Максу Каржу8

ГУБАЗіК пагражае Максу Каржу

Галоўнае
Усе навіны →