Дзмітрый Бандарэнка: Асэнсаваў сябе афіцэрам беларускага супраціву
Палітык Дзмітрый Бандарэнка нячаста з’яўляецца ў медыйнай прасторы, яго няма ў сацыяльных сетках. Між тым ён ад сярэдзіны 1990-ых быў сярод актыўных дзеячаў апазіцыі, зазнаў рэпрэсіі і ўрэшце эміграваў. На яго думку, беларусы не скарысталіся гістарычнымі шанцамі змяніць сваё жыццё, а цяпер не ўсё залежыць ад іх. Ён лічыць, што ў Беларусі магчымы бунт наменклатуры.
Хто такі Дзмітрый Бандарэнка
Дзмітрыю Бандарэнку 60 гадоў. У 1984-ым ён скончыў Беларускі інстытут фізічнай культуры. У розныя гады каардынаваў дзейнасць Хартыі'97, руху «Зубр», кампаніі «Еўрапейская Беларусь». Быў камерцыйным дырэктарам Радыё 101,2 (1995-1996), дырэктарам Фонду падтрымкі незалежнай прэсы (1996-2001), узначальваў выбарчую кампанію кандыдата ў прэзідэнты Андрэя Саннікава ў 2010-м годзе. Па сканчэнні той выбарчай кампаніі трапіў у турму.
Цяпер Бандарэнка — сябар назіральнай рады фонда «Еўрапейская Беларусь», які зарэгістраваны ў Варшаве.
«Да 2022 года ўсё залежала ад нас»
ДБ: Калі быў савецкім хлопчыкам, то глядзеў мастацкі фільм «Ленін у Польшчы». І потым, калі сам апынуўся ў Польшчы, то смяяўся: не трэба можа было глядзець такія фільмы.
Да 2022 года ўсё залежала ад нас. Хтосьці выкладаўся ў ключавыя гістарычныя моманты, а хтосьці лічыў «ай, потым, потым». Цяпер маем тое, што маем.
Я быў да ўсяго падрыхтаваны. Калі б перамаглі, то трэба было дзейнічаць у іншай сітуацыі.
«НН»: Ці было, з вышыні цяперашніх гадоў, рашэнне зʼехаць з Беларусі слушным?
А мне больш не хацелася быць у няволі марской свінкай, каб нада мною рабілі эксперыменты.
Магчыма, я б сябе адчуваў іначай, каб унутры краіны не заставалася тады частка каманды «Еўрапейскай Беларусі». Мы ўдзельнічалі ў стварэнні Беларускага нацыянальнага кангрэса (2016 год — «НН»).
Я раіўся з Міколам Статкевічам. Маўляў, у Беларусі прызвычаіўся хадзіў у галаве калоны і ці маю права з-за мяжы заклікаць беларусаў да пратэстаў. Ён мне адказаў: будзеш рабіць сваю справу там, а мы тут — і гэта дасць вынік.
Сяргей Ціханоўскі быў часткай плану Міколы Статкевіча па прыцягненні так званых кандыдатаў пратэсту. Гэта быў штуршок, які паўплываў на ўсю сітуацыю ў Беларусі.
«Беларусы не былі гатовыя да максімальнай ахвярнасці»
«НН»: Ці маглі сабе ўявіць, што Беларусь будзе ахопленая такім тэрорам як цяпер? І ці можна было яго пазбегчы?
Звычка беларусаў адкладаць развязанне праблем на заўтрашні дзень прывяла да цяперашняй сітуацыі. Хтосьці адпрацоўваў да канца, а хтосьці…
Тады б не апынуўся з Лукашэнкам Віктар Ганчар. Лукашэнка, можа, проста не зʼявіўся б. Але гісторыя адбываецца толькі ў адным варыянце.
Я заўсёды верыў, што ў Беларусі змена ўлады можа адбыцца ў любы момант.
Беларусы змагаліся, але былі не гатовыя да максімальнай ахвярнасці, а свабода і незалежнасць патрабуе ахвярнасці.
Людзі выбіралі дабрабыт, асабісты спакой, прыстасаванства. Гэта прывяло да таго, што свабода і незалежнасць Беларусі ў вялікай небяспецы.
Праціўнік, вядома ж, моцны, аднак, мы на баку аб’яднаных сіл дабра і мы немінуча пераможам. Але наша свабода ўжо залежыць не ад нас.
Цяпер працягваю дзейнасць у «Еўрапейскай Беларусі».
«Трэба пазбягаць сітуацыяў, калі супраціў перавышае ўласныя магчымасці»
ДБ: Я сядзеў з адным вайскоўцам, палкоўнікам, выпускніком Акадэміі генеральнага штаба Расіі, дык ён сказаў такую фразу: «Не думай, чаму ты апынуўся ў няволі, а думай, для чаго ты ў ёй знаходзішся».
Я б нагадаў цяперашнім палітвязням, што яны нам патрэбныя на волі.
Такія думкі мне вельмі дапамагалі.
Там разумееш, што Бог ёсць. Ён побач толькі ў турме. У мітусні звычайнага жыцця мы забываем пра Яго.
Трэба не забываць, што не проста знаходзішся ў турме, а знаходзішся ў палоне. Таму трэба пазбягаць сітуацый, калі супраціў перавышае ўласныя магчымасці.
«Панаванне зла часовае»
ДБ: Жыць у Беларусі — гэта няволя, але гэта лепей, чым у турме.
Сілавікі забаўляюцца з намі, але іх усё роўна 3% і больш не становіцца.
Таму трэба кожнаму шукаць свае спосабы выжываць у нялюдскіх умовах, створаных бандай унутры краіны. Трэба любіць сваіх блізкіх, сям’ю. Дбаць пра краіну.
Гэта не Савецкі Саюз супраць нас. З намі ўвесь нармальны свет. Трэба рыхтавацца да зменаў і да таго, каб быць карысным краіне. Мы, беларусы, абавязкова ажыццявім свае планы.
«У няволі нялёгка. Гасподзь дае нам такое выпрабаванне»
ДБ: Прыгнятала, засмучвала — для мяне гэта нехарактэрна. Турма, вядома ж, ёсць турма. Трэба было праз гэта прайсці.
У Андрэя Саннікава наогул былі вельмі жорсткія ўмовы.
Павел Севярынец таксама адсядзеў нямала, і яго працягваюць катаваць за кратамі.
Людзі мелі ўладу, грошы, уплыў, але надыходзіць час і даводзіцца сядзець ды цярпець. Гэта ж таксама досвед.
«Сённяшняя частка маёй палітыкі не публічная»
«НН»: Чым займаецеся ў Польшчы?
інфармацыйнай працай і, можна сказаць, палітычнай. Можна сказаць, дзейнасць у нацыянальным супраціве. Яна ўключае міжнародную працу.
Але не пра ўсё можна казаць публічна.
Каліноўцы казалі, што «Еўрапейская Беларусь» забяспечыла ім дапамогу большую, чым усе астатнія разам узятыя. Яны крыху перабольшылі, але мы для іх штосьці зрабілі.
Зусім нядаўна Андрэй Саннікаў выдаў кнігу з падборкай артыкулаў пад назвай «Беларусь у НАТА». Кніга на некалькіх мовах і, думаю, яна будзе ўплываць на сённяшнюю палітыку ў адносінах да Беларусі і на яе будучыню.
Сённяшняя частка маёй палітыкі не публічная. Мне непатрэбная дадатковая вядомасць.
ДБ: Для мяне Польшча не чужына. Варшава — адна з нашых сталіц. Як спявалася ў беларускай песні: «Ах, Варшава мая, ах, сталіца». Першая Рэч Паспалітая — наша супольная з Польшчай дзяржава.
Безумоўна, у Польшчы іншая краіна, але я каталік, польская мова падобная да беларускай і зразумелая мне. Тут шмат знаёмых, сяброў. Ёсць магчымасць працаваць, таму ў Польшчы мне камфортна. Безумоўна, Мінск для мяне таксама сталіца. І Вільня, і Кіеў таксама.
«Зʼявяцца «Латушкі святых апошніх дзён»
ДБ: Адзін з варыянтаў, якія запусцяць механізм перамен у Беларусі — калі Расія надарве пупок ва ўкраінскай вайне, вайне супраць усяго свету.
Калі гэта фаза наступіць, то Крамлю будзе не да Беларусі. Ён будзе стаяць на каленях і прасіць у Захаду дапамогі — ножак Буша.
Зʼявяцца «Латушкі святых апошніх дзён», якія, як выявіцца, да апошняга змагаліся. Былі 30 гадоў пры рэжыме, каб прыбраць Лукашэнку.
Можа, банда ГУБАЗіКа акажацца мацнейшай і не знойдзецца герояў, якія ліквідуюць Лукашэнку. Тады можа адбыцца народнае паўстанне. Беларусы адчуюць, што гэта апошні бой, каб дамагчыся шчаслівейшай будучыні. Тады мы зможам разлічваць на міжнародную дапамогу. Умоўна, на ўвод войск ААН, НАТА.
Цяпер вельмі не хапае такога чалавека як Віктар Івашкевіч, які думаў пра Беларусь 24 гадзіны ў суткі.
Глядзіце таксама:
Жахлівы лёс «прыпыненай рэвалюцыі» ў Беларусі — новая кніга французскага сацыёлага Ранана Эрвуэ
Байпол назваў імёны магчымых забойцаў Андрэя Зельцара. І заявіў, што сілавіка «Нірвану» застрэліў свой жа6
Каментары
!Боты - фас!
Ці толькі калі Пазьняк гаворыць, што Вільня гэта наша супольная з сучаснай Літвой гісторыя, то толькі тады боты кідаюцца? А на Бандарэнку, які кажа тое ж самае пра Варшаву, будуць кідацца? Ці гэта другое?
"10% ад грантаў. Спадар Бандарэнка, калі вы будзеце ламацца, дык увогуле нічога не атрымаеце".