Як 21-гадовая полька з маленькага гарадка ўзляцела на вяршыню сусветнага тэніса — гісторыя новай першай ракеткі
У жаночым тэнісе — новая першая ракетка. Месца каралевы з красавіка заняла 21-гадовая полька Іга Свёнтак, і дзяўчыне ўжо прарочаць, што яна можа застацца на троне надоўга. Як ёй гэта ўдалося?
Спадчынная спартсменка
Свёнтак нарадзілася 31 мая 2001 года ў Рашыне — мястэчку ў дзевяці кіламетрах ад Варшавы, дзе жыве менш за сем тысяч чалавек. Некалі Рашын быў вядомы праз тое, што там знаходзіўся вялікі хвалевы радыёперадатчык, потым — праз тое, што ў Рашыне нарадзілася польская зорка серыялаў Моніка Лабяндовіч, але цяпер, канечне, Рашын згадваюць у сувязі з Ігай Свёнтак.
Дзяўчынка вырасла ў спартовай сям’і: яе бацька Томаш Свёнтак — вядомы польскі вясляр і ўдзельнік летняй Алімпіяды ў Сеуле 1988 года. Тады ў складзе польскай чацвёркі Томаш прыйшоў да фінішу сёмым.
У яго актыве таксама перамога на Універсіядзе і ўдзел у некалькіх чэмпіянатах свету, найлепшы вынік на іх — пятае месца. Некалі Іга распавядала, што яе бацьку аднойчы давялося стаяць у алімпійскай сталовай разам з тэніснымі суперзоркамі — Штэфі Граф і Габрыэлай Сабаціні. Ці ведаў ён, што яго дзіця некалі апынецца сярод іх?
Удзельнік Алімпіяды ў камандных спаборніцтвах, Томаш Свёнтак схіляўся да таго, каб яго дочкі ўсё ж такі выбралі індывідуальныя віды спорту. Сама Іга пачынала шлях у спорце з плавання, але ж хапіла яе ненадоўга — дзяўчына баялася вады.
А потым у яе жыцці з'явіўся тэніс. Пачыналася ўсё са старэйшай сястры Ігі, Агаты, і са спробаў быць падобнай на яе і, магчыма, нават паказаць лепшы вынік. Так і атрымалася: сястра Ігі сышла з тэніса праз траўмы яшчэ ў падлеткавым узросце і пайшла ў стаматалогію — сферу, дзе працуе яе маці-артадонт. Сама Іга тым часам заваёўвае адну вяршыню за другой.
Юны талент
Яшчэ калі Ізе было 17, яе ўжо лічылі вялікім талентам: дзяўчына выйграла юніёрскі Уімблдон, а пазней у пары з Каяй Юван стала чэмпіёнкай юнацкай летняй Алімпіяды-2018 у Буэнас-Айрэсе.
Незадоўга да таго ёй давялося першы раз праявіць характар — дзяўчына траўмавала шчыкалатку і паставіла кар'еру на паўзу на сем месяцаў. Пазней яна прызнавалася, што нават думала скончыць з тэнісам і засяродзіцца на адукацыі, але бацька і трэнер не далі Ізе сысці са спорту.
Красавік 2019 года — першы вялікі поспех. На адкрытым чэмпіянаце Лугана 17-гадовая Іга дайшла да фіналу спаборніцтваў з прызавым фондам 250 тысяч еўра і перамагла ў паўфінале вядомую чэшку Караліну Плішкаву. Пасля тых спаборніцтваў Іга з'явілася ў топ-100 сусветнага рэйтынга тэнісістак, а восенню дабралася і да топ-50.
Восенню 2020 года юная полька зрабіла тое, пасля чаго яе ўжо немагчыма было не заўважыць — выйграла «Ралан Гарос», і не проста стала чэмпіёнкай, але яшчэ і перамагла ў кожным са сваіх матчаў за два сэты. У дадатак, у кожным з матчаў у французскай сталіцы Свёнтак прайграла не больш за пяць геймаў. Ашаламляльны вынік для спартсменкі, якой усяго 19 гадоў.
Сенсацыйны поспех не зламаў таленавітую польку, і ўжо ў 2021 годзе яна дамаглася новых яркіх перамог, напрыклад, на турніры WTA 1000 у Рыме (хаця хапала і крыўдных паразаў). «Выйграць турнір Вялікага Шлема — гэта цудоўна, але, мне здаецца, у маім узросце гэта перапыніла спакойны працэс сталення і развіцця ў маёй гульні», — распавядала Свёнтак.
Перамагала Сабаленку некалькі разоў
Перад стартам цяперашняга сезона Свёнтак перайшла да новага трэнера. Томаш Віктароўскі, з якім цяпер працуе полька, у мінулым рыхтаваў іншую польскую тэнісную зорку, Агнешку Радваньску. З Віктароўскім Іга пачала гуляць больш агрэсіўна і хутчэй рухацца па корце, палепшылася і статыстыка дзяўчыны.
У лютым 2022 года у Свёнтак пачалася серыя перамог. Дзяўчына стала чэмпіёнкай на трох турнірах WTA 1000 запар — на спаборніцтвах у Досе, Індыян-Уэлсе і Маямі. Перамога ўжо ў стартавым матчы турніру ў Маямі дазволіла дзяўчыне заняць першае месца ў абноўленым рэйтынгу WTA, то-бок стаць першай ракеткай свету. Да Свёнтак ні адзіны паляк ці полька не дабіраліся да вяршыні гэтага рэйтынгу.
У красавіку Іга выйграла турнір Porsche Tennis Grand Prix, і гэта была яе першая перамога на турніры пад маркай WTA у закрытым памяшканні.
Цікава, што ў фінале турніру Свёнтак перамагла беларуску Арыну Сабаленка, і той матч аказаўся для Свёнтак 23-й пераможнай гульнёй запар. Дададзім, што за тыя 23 гульні бліскучая полька прайграла ўсяго пяць сэтаў і што цяпер у яе багажы ажно 28 перамог запар.
У сярэдзіне мая сваю чарговую перамогу (і зноў над Арынай Сабаленка) Іга пракаментавала словамі «няма нічога немагчымага». Пазней дзяўчыну папрасілі патлумачыць гэтыя словы, і вось што яна сказала:
«Гэта проста азначае, што перад такімі [важнымі] матчамі няма сэнсу думаць: «мая серыя [без паражэнняў] ужо доўгая, калі я прайграю?» Або, не ведаю, ці ўвогуле магчыма выйграваць столькі гульняў? Я, нібыта, шчыра веру, што няма нічога немагчымага і я магу прайсці нават яшчэ больш наперад. Такое стаўленне, калі ты проста глядзіш наперад і не думаеш пра тое, што ўжо здарылася, сапраўды мне дапамагло, бо я таксама і эканомлю сілы, калі не трачу іх на гэта. Я вельмі сабой ганаруся».
Фанатка медытацыі і пазітыўнага мыслення
Дзяўчына лічыць, што важны кампанент яе поспеху — праца са спартовым псіхолагам. Яна актыўна карыстаецца псіхалагічнымі тэхнікамі: займаецца медытацыяй (нават падчас перапынкаў у матчы) і візуалізацыяй, трымаецца прынцыпаў пазітыўнага мыслення.
Вось як полька тлумачыць, навошта ёй псіхолаг: «Я проста лічу, што псіхалагічная ўстойлівасць — самае важнае ў сучасным тэнісе, таму што гуляць на найвышэйшым узроўні ўмеюць усе. Але перамагае той, хто жорсткі і ўмее спраўляцца з ціскам».
І гэта прыносіць свой плён — пра Свёнтак кажуць, што яна вельмі добра ўмее кантраляваць эмоцыі і стрымліваць сябе нават падчас самых нервовых гульняў. Напэўна, гэта адна з рэчаў, што дапамаглі ёй выйсці на першае месца ў сусветным тэнісе, бо ў плане тэхнікі паміж элітнымі тэнісісткамі няма моцнага разрыву.
Імя псіхолага Дар'і Абрамовіч, якая працуе з тэнісісткай, часта згадваюць у медыя, бо яе ўнёсак у поспех дзяўчыны наўрад ці хто можа аспрэчыць.
Дарэчы, сваю перамогу на «Ралан Гарос» у 2020 годзе Іга таксама «навізуалізавала» — пасля фіналу Іга дзялілася, што ўяўляла сябе пераможцай турніру Вялікага Шлема, хаця і разумела, што да гэтага ёй было вельмі далёка. Дзяўчына кажа, што праца з псіхолагам змяніла яе падыход да жыцця і навучыла думаць не толькі пра тэніс. Цяпер Іга праводзіць больш часу на прыродзе, дазваляе сабе смачна есці, траціць час на чытанне і іншыя хобі. Але і пра працу не забывае: як кажа сёмая ракетка свету Онс Жабер, «Іга нам паказвае, як трэба працаваць».
Крыніца натхнення для Свёнтак — поспехі іншых зорак тэніса, у асаблівасці яе куміра, таксама полькі, Агнешкі Радваньскай. Іншы кумір — Рафаэль Надаль.
Але, у адрозненне ад іспанца, маладая полька не акружае сябе вялікай колькасцю ваколтэнісных рытуалаў, хутчэй, канцэнтруецца падчас гульні на дробных рэчах — працы ног, пастаноўцы ступняў.
А яшчэ Іга любіць рок, асабліва амерыканскі гурт Guns N’Roses, і кажа, што музыка вельмі дапамагае ёй настройвацца на матч. Трэк Welcome to the Jungle ад Guns N'Roses, напрыклад, дапамог Ізе сабрацца перад фіналам «Ралан Гарос» у 2020 годзе. Іншыя любімыя выканаўцы — AC/DC і Pink Floyd, але Іга не супраць паслухаць і стары добры джаз ці шведскую АВВА.
Заробак Ігі Свёнтак за кар'еру дасягнуў амаль дзевяці мільёнаў даляраў. Дзяўчына з маленькага Рашына прайшла ашаламляльны шлях з польскага тэніса да сусветнага поспеху, і цікава будзе сачыць за тым, ці вытрымае яна ціск свайго статусу.
«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬ
Каментары