Śviet55

U 2024 hodzie ŭžo prahałasavała bolš za miljard čałaviek. Demakratyja pieramahaje ci prajhraje?

U hetym hodzie nie mienš za 67 krain z ahulnaj kolkaściu nasielnictva 3,4 miljarda čałaviek užo praviali nacyjanalnyja vybary. Jakija tendencyi možna zaŭvažyć?

vybary ŭ Indyi elections in India vybory v Indii
Vybarščyki stajać u čarzie na adnym z vybarčych učastkaŭ u Mumbai (Indyja). Fota: Dinodia Photo / Getty Images

U pačatku hetaha hoda The Economist vykazaŭ dapuščeńnie, što «marafon hałasavańniaŭ» u 2024-m stanie «hihanckaj pravierkaj niervaŭ». Kožny treci vybarščyk žyvie ŭ krainie, dzie za apošnija piać hadoŭ jakaść vybaraŭ prykmietna pahoršyłasia.

Analityki vydańnia raskazali, što bačna na dadzieny momant, uličvajučy, što amal 90% hałasoŭ pa ŭsim śviecie ŭžo addadzienyja i padličanyja.

Stanoŭčyja momanty

Kali havaryć pra stanoŭčyja momanty, to aŭtary źviartajuć uvahu na rost jaŭki vybarščykaŭ. Hetaja tendencyja adznačanaja ŭpieršyniu za apošnija dva dziesiacihodździ.

Druhaja pryčyna dla aptymizmu palahaje ŭ tym, što sproby padarvać vybary časta ciarpieli niaŭdaču. Pierad 2024 hodam mnohija naziralniki bajalisia, što kampanii pa dezynfarmacyi, jakija padsiłkoŭvajucca sacyjalnymi sietkami i štučnym intelektam, mohuć padmanuć vybarščykaŭ.

Adnak u bolšaści krain vybary prajšli mirna. Zhodna z analizam danych, praviedzienym časopisam The Economist, uzrovień hvałtu, źviazanaha z vybarami, u paraŭnańni z papiarednimi vybarami ŭ siarednim źniziŭsia ŭ 27 krainach, pa jakich jość danyja.

Treciaja pryčyna dla aptymizmu — vybarščyki zaklikali lidaraŭ da adkaznaści, pazbaviŭšy ich ułady abo parłamienckaj bolšaści. Bolš čym u pałovie demakratyčnych vybaraŭ hetaha hoda vybarščyki hałasavali suprać dziejnych lidaraŭ.

Rašučy adpor uładam vybarščyki dali ŭ niekalkich krainach z ekanomikaj, jakaja raźvivajecca, i sa stanam demakratyi pad pytańniem. Tak, u PAR kiroŭnaja partyja ŭpieršyniu z 1994 hoda straciła parłamienckuju bolšaść, i toje ž adbyłosia z premjer-ministram Indyi Narendram Modzi. U Turcyi partyja Redžepa Erdahana paciarpieła parazu na miascovych vybarach u bujnych haradach.

Staryja i novyja pahrozy

Vydańnie adznačaje, što, niahledziačy na ​​toje, što demakratyja ŭ niejkaj stupieni pieramahła, nasoŭvajucca jak znajomyja, tak i novyja niebiaśpieki.

U niekatorych krainach dyktatary staroj zahartoŭki pieraškadžali praviadzieńniu vybaraŭ abo falsifikavali ich vyniki.

Tak, chunty ŭ Burkina-Faso i Mali adkłali vybary na niavyznačany termin. Inšyja režymy, naprykład, u Rasii, Ruandzie, Ałžyry, Vieniesuele, praviali iłževybary.

Inaŭhuracyja prezidenta Rasii Uładzimira Pucina. Fota: Sergei Bobylev, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP

Aŭtary adznačajuć, što, niahledziačy na ahulny rost kolkaści vybarščykaŭ, u krainach, jakija EIU adnosić da «hibrydnych» režymaŭ (pamiž niedaskanałymi demakratyjami i dyktaturami), jaŭka vybarščykaŭ rezka ŭpała — u siarednim na 4%.

Heta śviedčyć pra rasčaravańnie vybarščykaŭ. Naprykład, u Banhładeš nizkaja jaŭka ŭ 42% zaśviedčyła niedavier da šmathadovaj lidarki Šejch Chasiny, jakaja ŭ žniŭni była vymušanaja pakinuć krainu paśla pratestaŭ.

Akramia hetaha, vidavočnyja novyja pahrozy dla demakratyi. Adna ź ich — imknieńnie byłych kiraŭnikoŭ zastavacca ŭpłyvovymi paśla pakidańnia pasady.

Naprykład, u Indaniezii prezident Džoka Vidoda, choć i pakinie pasadu ŭ kastryčniku, moža praciahvać upłyvać praz svajho syna, abranaha vice-prezidentam.

Aŭtarytarnyja lidary-papulisty taksama na ŭzdymie, majučy vialikija bazy prychilnikaŭ.

Naprykład, kiraŭnik Salvadora Naib Bukiele znajšoŭ formułu pośpiechu — aktyŭnaje vykarystańnie sacyjalnych sietak i masavyja represii suprać złačyncaŭ. Žorstkija, ale efiektyŭnyja miery prynieśli Bukiele 85% hałasoŭ u lutym. U vyniku jon abyjšoŭ kanstytucyjnyja abmiežavańni na prezidencki termin, źmianiŭ skład Viarchoŭnaha suda i pryznačyŭ svajho sakratara časovym prezidentam.

U Jeŭropie adnoj z narastajučych prablem staŭ raskoł palityčnych partyj i madelaŭ hałasavańnia. Takoje stanovišča ŭskładniaje kiravańnie krainami, choć źjaŭlajecca spraviadlivym i svabodnym vyjaŭleńniem demakratyčnych namieraŭ.

Analityki vydańnia adznačajuć, što niaŭdałyja vyniki kiravańnia kaalicyjnych uradaŭ mohuć padahravać cynizm vybarščykaŭ i pavialičvać padtrymku destruktyŭnych, aŭtsajdarskich partyj. Tak, na rehijanalnych vybarach u troch fiederalnych ziemlach Hiermanii značna ŭzrasła padtrymka ultrapravych i ultralevych partyj.

Jak zaŭvažajuć aŭtary artykuła, na hety momant demakratyja amal prajšła vielizarnaje vyprabavańnie niervaŭ u 2024 hodzie. Zakonnaja i mirnaja pieradača ŭłady ŭ ZŠA mahła b umacavać davier usiaho śvietu da ŭstojlivaści palityčnych svabod. Adnak heta, na žal, nie źjaŭlajecca harantavanym.

Kamientary5

  • Achlakratyja
    07.10.2024
    Pieramahaje
  • Acab
    07.10.2024
    Lubyja palityčnyja vybary złačynnyja.
  • Palityčnyja Vybary heta Złačynstva
    07.10.2024
    A majstry ahrehavanaje statystyki ličać lubaha čytača jołupam.

Što za čamadan nosić kala Łukašenki jahony achoŭnik? Nie, tam nie jadziernaja knopka20

Što za čamadan nosić kala Łukašenki jahony achoŭnik? Nie, tam nie jadziernaja knopka

Usie naviny →
Usie naviny

Imavierny premjer Litvy: Štučnyja abmiežavańni dla biełarusaŭ niełahičnyja. Biełarusy dapamahajuć ekanomicy Litvy12

«Tania, my z taboj!» Ułady zapuścili fłešmob u padtrymku žančyny ŭ čyrvona-zialonym VIDEA37

«Ty ździejśniła sapraŭdny ŭčynak». «Dynama» zapisała VIDEA z padziakaj žančynie ŭ čyrvona-zialonym23

Prodažy novych aŭtamabilaŭ u Biełarusi znoŭ pastavili rekord2

«Znoŭ źjezdžu ŭ Minsk, usio vyrašym». Ukrainski deputat, jaki pryjazdžaŭ u Biełaruś, zaklikaŭ Zialenskaha da pieramovaŭ z Rasijaj10

Čamu vybarščyki hałasavali za Trampa?4

Hiendyrektar «Biełaruśfilma»: «Listapad» — heta BRIKS u śfiery kino3

«Što voźmieš z hetaha dzieda?» Na biełaruskaj trybunie padčas matču ŭ Varšavie zdaryłasia patasoŭka4

Likvidavana Pinskaja katalickaja duchoŭnaja sieminaryja4

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Što za čamadan nosić kala Łukašenki jahony achoŭnik? Nie, tam nie jadziernaja knopka20

Što za čamadan nosić kala Łukašenki jahony achoŭnik? Nie, tam nie jadziernaja knopka

Hałoŭnaje
Usie naviny →