Kupić miljard za €230 miljonaŭ. Prodaž Pryjorbanka azałaciŭ biznesmienaŭ udačy pry Łukašenku

20 vieraśnia aŭstryjskaja RBI Group (Rajfajzen) zajaviła ab finalnaj stadyi prodažu emirackaj kampanii SOVEN 1 svajoj doli ŭ Pryjorbanku. Aŭstryjcam naležała ŭ banku 87,74%.

Hetaja ździełka rychtavałasia doŭha, usio jašče nie skončanaja, ale naŭrad ci budzie admienienaja. 

Jana maje niekalki admietnych rys, jakija ŭkazvajuć na toje, što za emirackaj prakładkaj u realnaści chavajecca niechta z «biznesmienaŭ udačy» pry Alaksandru i Viktaru Łukašenkach. A mienavita: ci Mikałaj Varabiej, ci Alaksiej Aleksin, ci Alaksandr Zajcaŭ.

Mierkavańnia, što niechta z hetych ludziej staić za novym ułaśnikam Pryjorbanka, prytrymlivajecca i finansava-bankaŭskaja supolnaść Biełarusi.

Pramych dokazaŭ pakul nie isnuje, ale my sabrali ŭskosnyja arhumienty na karyść hetaj viersii. I ich bolš čym dastatkova. 

Nadzvyčaj vyhadny dla novaha ŭłaśnika charaktar ździełki

U śviežym anonsie ad 20 vieraśnia RBI Group padkreśliła, što čakaje 300 miljonaŭ jeŭra strataŭ praz roźnicu pamiž canoj prodažu i bałansavym koštam Pryjorbanka, a taksama 500 miljonaŭ jeŭra niehatyŭnaha efiektu na kansalidavanyja prybytki hrupy.

Druhuju ličbu ŭ hetym paviedamleńni možna apuścić — RBI Group tolki choča skazać, što jeŭrapiejskija banki hrupy i lizinhavyja kampanii taksama zarablali ad adnosin z Pryjorbankam, a zaraz pierastanuć.

A voś pieršaja ličba — €300 miljonaŭ — dazvalaje prykinuć, za kolki pradali bank, nakolki spraviadlivaj była cana i jak mahło tak vyjści.

Najpierš, jak vyličyć canu banka? U finansavych arhanizacyj śpiecyfičnaja buchhałteryja i struktura aktyvaŭ: šmat hrošaj, ale bolšaść ź ich zajomnaja, srodki vytvorčaści ŭ pramysłovym razumieńni adsutničajuć. 

Tamu ŭniviersalnaj mietodyki niama, śpiecyjalistam znajomy dziasiatki sposabaŭ padliku. U zaležnaści ad abstavin adnyja adšturchoŭvajucca ad vynikaŭ minułych hadoŭ, inšyja dyskantujuć prybytki budučych, trecija hladziać na prybytak na akcyju, aceńvajuć goodwill (reputacyju) i hetak dalej.

«Pryjor» pa ŭsich kryteryjach acenki bačycca vielmi krepkaj arhanizacyjaj: samy vialiki pryvatny bank krainy i druhi pa prybytkovaści paśla Biełarusbanka. 

1700 supracoŭnikaŭ Pryjorbanka hienierujuć pa-sapraŭdnamu vialikija prybytki — ad sotni miljonaŭ jeŭra ŭ hod.

Bank taksama adzin ź niekalkich, chto maje ŭnikalnuju kankurentnuju pieravahu — mahčymaść pravodzić valutnyja płaciažy.

Da taho ž, za apošnija hady Pryjorbank sabraŭ vialikuju kolkaść ułasnych hrošaj.

Praz palityčnuju situacyju aŭstryjskamu akcyjanieru, jak možna razumieć z finansavaj spravazdačnaści, nie davali vyvodzić dyvidendy, tamu bank niekalki hadoŭ nazapašvaŭ prybytak. 

Na kaniec 2023 hoda jaho sabrałasia kala €410 miljonaŭ, a čystyja aktyvy, takim čynam, siahnuli pad €520 miljonaŭ.

Možna dapuścić, što sioleta čystyja aktyvy praciahvali raści, tamu što za pieršaje paŭhodździe 2024-ha bank pakazaŭ prybytak 76 miljonaŭ jeŭra (heta kareluje i z papiarednimi acenkami aŭstryjcaŭ: raniej jany aceńvali straty ad uhody ŭ 225 miljonaŭ jeŭra — heta mienš akurat na sumu, roŭnuju prybytkam za pieršaje paŭhodździe 2024).

Takim čynam, viarnuŭšysia da finalnaj farmuloki aŭstryjcaŭ ab stracie 300 miljonaŭ na adnosinach finalnaj cany da bałansavaj, možna prykinuć, što novy ŭłaśnik nabyŭ prykładna €530 miljonaŭ (87,74% doli) za prykładna €230 miljonaŭ. Heta ekanomika pola cudaŭ.

Z dyskontam pałovy ad aktyvaŭ pradajucca tolki bieznadziejnyja, harotnyja kampanii za krok da bankructva, na jakija składana znajści kupca. Kvitniejučy Pryjorbank pad hetaje apisańnie nie padychodzić.

U narmalnaj situacyi adlik cany pavinien pačynacca z 600 miljonaŭ jeŭra i ličycca nie ź vialikim dyskontam, a sa značnaj premijaj da bałansavaha koštu, jakaja ŭličvała b blizkuju da 30% rentabielnaść, a taksama takija niemateryjalnyja aktyvy jak dolu rynku, reputacyju, brend, kvalifikacyju supracoŭnikaŭ i inšaje. Narmalny rynkavy multyplikatar pry hetych umovach byŭ by pad 2.

Cana Pryjorbanka tady składała b prykładna miljard jeŭra.

Azirnuŭšysia na minułyja plus-minus padobnyja ździełki na biełaruskim rynku, my nie ŭbačym prykładaŭ, kali b navat mienš tryvałyja banki kuplalisia z takim rabaŭničym dyskontam.

Naprykład, Śbierbank kuplaŭ ściplejšy i mienš rentabielny BPS-Bank za $280 miljonaŭ z premijaj 1,3 da pamieru aktyvaŭ. VTB vykuplaŭ Słaŭnaftabank pa častkach, ale taksama ź nievialikaj premijaj.

Taksama ŭ jakaści ilustracyi dla paraŭnańnia možna pryvieści bank Luminor, jaki dziejničaje ŭ krainach Bałtyi. Ciapier abmiarkoŭvajecca jaho prodaž vienhierskaj hrupie OTR.

Luminor u 6,5 razu bolšy za Pryjorbank, ale mienš efiektyŭny i hienieruje tolki ŭ 2—2,5 razu bolš prybytkaŭ. U kolki jaho aceńvajuć? Indykatyŭnaja cana — €1,8 miljarda, z kaeficyjentam 1,2 da čystych aktyvaŭ.

Takim čynam my bačym nienaturalnuju canu prodažu, jakaja tolki častkova moža tłumačycca kanjunkturaj, pra što my pahavorym paźniej.

Pavialičyć

Adsutnaść kankurencyi za aktyŭ 

Žadańnie RBI Group pieravieści virtualnyja hrošy ŭ Biełarusi ŭ realnyja ŭ inšaj jurysdykcyi vyhladała naturalnym, a pra svoj namier vyjści z taksičnaha rynku pad ciskam amierykancaŭ hrupa zajaŭlała i sama. 

Inačaj mahła ŭźniknuć situacyja, što bank u lepšym vypadku prosta pracavaŭ by biez mahčymaści vyvieści ź jaho dyvidendy, a ŭ horšym — dziaržava pačała b nacyjanalizavać prybytak praz štrafy, jak heta ŭžo pačało adbyvacca z taksama aŭstryjskim A1. 

Tamu pra toje, što taki sałodki aktyŭ patencyjna možna budzie kupić prynamsi nie z naturalna vialikaj premijaj, a tańniej, zdahadvalisia mnohija finansisty. Naturalnaj u takoj situacyi była b abvostranaja kankurencyja, i jaje prykmiety byli — namiery na Pryjorbank vykazvaŭ navat kiraŭnik «Rosnafty» Ihar Siečyn. 

Ale, jak miarkujuć surazmoŭcy «Našaj Nivy», jamu i inšym rasijskim intarasantam dali zrazumieć, što pytańnie Pryjorbanka budzie vyrašacca pamiž unutranymi hulcami.

Rynkavaha spabornictva, jakoje mahło b adrehulavać canu, nie vyjšła.

«Vielmi padobna, što ad samaha pačatku byŭ adzin pradaviec i adzin kupiec, a astatnich prosta adrezali, pastaviŭšy RBI Group umovu, što kali vy chočacie vyskačyć, to pradajeciesia tolki voś hetamu i tolki voś tak. A kali budziecie rabić pa-svojmu, to my vam prosta nie damo pravieści ździełku. Kali pradavali b rasijanam ci arabam, nie baču pryčyn dla takoha vialikaha dyskontu», — pryvodzić svajo mierkavańnie adzin ź minskich bankiraŭ.

Varta nahadać, što stvaralnika i niaźmiennaha kiraŭnika Pryjorbanka Siarhieja Kaściučenku ŭ lipieni 2022-ha asudzili da 3,5 hoda kałonii. Pieramovy ab prodažy banka pačalisia, kali jon byŭ u kałonii. Pa infarmacyi «Našaj Nivy», za jaho vychad na svabodu jamu daviałosia vypłacić bolš za $10 miljonaŭ. 

Kupiec nie raskryvaje siabie 

U historyi Biełarusi nie było vypadkaŭ, kab nastolki značny bank vykuplaŭsia ananimna. Tradycyjna, ale niačasta, mahła ŭtojvacca tolki suma ŭhody.

BNB kuplaŭ Bank Hruzii, RRB-Bank — JEBRR, BPS — Śbierbank, Słaŭnaftabank — VTB, Biełrosbank — Alfabank, Parytetbank — Kiraŭnictva spraŭ Łukašenki i hetak dalej.

A chto kuplaje Pryjorbank? Zajaŭlajecca, što emiracki inviestar. Ale nie niejki miascovy bank ci fintech, a śviežaśpiečany Soven 1 Holding Limited. 

Nielha skazać, što heta — ustojlivaja finansavaja kampanija, jakaja razhladaje nabyćcio Pryjorbanka jak łahičny krok u svaim raźvićci. Navat nie skažaš, što heta ŭ pryncypie niejkaja profilnaja arhanizacyja: Soven 1 była stvorana ŭ samym kancy 2022-ha, zadekłaravany vid jaje dziejnaści — «inšaja dziejnaść».

U kampanii niama sajta, pošukam pa-anhlijsku i arabsku niemahčyma znajści infarmacyju pra kamiercyjnyja aktyŭnaści, za košt jakich jana sfarmiravała kapitał. A jašče napačatku 2024 RBI Group zajaŭlała, što čakaje paćviardžeńnia najaŭnaści srodkaŭ u inviestara.

Inšymi słovami, Soven 1 vyhladaje jak padstaŭnaja firma dla zabieśpiačeńnia adnoj ździełki, na jakuju zahaniali hrošy ź inšych miescaŭ. Značyć, isnuje niejkaja pryčyna, pa jakoj realny kupiec pasaromieŭsia dziejničać ad imia svaich asnoŭnych kampanij.

U hety ž čas možna adznačyć trend na ananimizacyju svaich aktyvaŭ z boku Varabja, Aleksina i Zajcava. Z 2020 hoda jany pierapisvajuć svaju majomaść na padstaŭnych asob, siarod jakich mieniedžary i svajaki. 

Voś i čałaviek, jaki vystupaje ad imia SOVEN1, były bankaŭski mieniedžar siaredniaj ruki Suchejl al-Otajba, taksama, miarkujučy pa bijahrafii, naŭrad ci mieŭ mahčymaść zarabić za svaju karjeru sotni miljonaŭ dalaraŭ. A tamu, z ulikam usich abstavin, jaho naŭrad ci možna ŭsprymać za realnaha, a nie naminalnaha bienieficyjara.

Vuzkaje koła asobaŭ, jakija mohuć dazvolić sabie kuplu takoha banka

U Biełarusi možna naličyć usiaho paru dziasiatkaŭ ludziej, jakija ŭ teoryi mohuć dazvolić sabie inviestycyju ŭ dźvie sotni miljonaŭ jeŭra. 

Ale ŭ realnaści bolšaść biełaruskich multymiljanieraŭ źjaŭlajucca takimi nie pa kolkaści žyvych hrošaj, a pa acency cany aktyvaŭ — nieruchomaści, kampanij, vytvorčaściaŭ i hetak dalej. Adpaviedna, kab pieratvaryć materyjalnyja aktyvy ŭ hrošy i vyvieści ich u AAE dla finansavańnia ździełki, takim ludziam treba było b pradać častku svajho biznesu ŭ Biełarusi.

Apytanyja «Našaj Nivaj» biełaruskija bankiry zapeŭnivajuć, što nie nazirali ciaham apošnich dvuch hod nieabchodnaha maštabu ździełak. 

Da taho ž, ciapier składana vyhadna pradać aktyŭ u Biełarusi, i taki chod biez absalutnaj harantyi, što vykup Pryjorbanka ŭdasca, byŭ by, pa sutnaści, čystaj avanciuraj.

U toj ža čas inšaja situacyja ź finansami składvajecca ŭ «biznesmienaŭ udačy», jakija pa bolšaj častcy zarablajuć z šerych schiem, pieradumova dla jakich — heta adnosiny z Alaksandram Łukašenkam dy jahonaj siamjoju i dazvoł na pieraprodaž pradukcyi dziaržaŭnych pradpryjemstvaŭ.

Mienavita hetyja ludzi, jak ličycca, stali asnoŭnymi bienieficyjarami ŭviedzienych suprać Biełarusi sankcyj i apošnija hady atrymlivajuć zvyšprybytki sa schiem pa ich abychodzie.

Pry takoj situacyi ŭ hetych ludziej niepaźbiežna pavinny źbiracca žyvyja hrošy, asabliva — u napaŭprazrystych jurysdykcyjach kštałtu AAE, jakija vykarystoŭvajucca dla ździełak va ŭmovach sankcyj. 

Toj ža Mikałaj Varabiej ličycca minskimi finansistami samym bahatym čałaviekam Biełarusi pa abjomie žyvych hrošaj. 

U dadatak da taho, bankaŭskaja sprava ŭvachodzić u pieralik intaresaŭ prynamsi Mikałaja Varabja i Alaksieja Aleksina: jany majuć nieabchodnyja kampietencyi i ŭžo zajmalisia (imavierna, i praciahvajuć zajmacca dalej ale ŭžo ad imia naminałaŭ) bankaŭskim biźniesam. Varabju naležaŭ Absalutbank, Aleksinu — MTB. 

Mikałaj Varabiej u 2020-m sprabavaŭ kupić ukrainski BTA Bank, ale Ukraina vystupiła suprać i zabłakavała ździełku. 

Chto takija Varabiej, Aleksin i Zajcaŭ

Pavialičyć

Mikałaj Varabiej — uradženiec Ukrainy. Jahony pieršyja vialikija hrošy byli zaroblenyja vakoł «Naftana» ŭ 90-ch. Karjery, jak ličycca, paspryjała svajactva abo blizkija adnosiny inšaj pryrody z «kumam Pucina» Viktaram Miedźviedčukom.

Varabiej ličyŭsia padstaŭnoj asobaj, źviazanaj ź Miedźviedčukom, u šerahu ździełak va Ukrainie, za što atrymlivaŭ mahčymaść karystacca suviaziami svajho patrona ŭ Rasii dla vyhadnaha raźmierkavańnia kvot na ekspart nafty.

Asnoŭny biźnies Varabja — ekspart pierapracavanych u Biełarusi naftapraduktaŭ. Heta śfiera, da jakoj za apošnija dziesiacihodździ ŭ krainie byli dapuščanyja ŭsiaho niekalki čałaviek. Varabiej taksama maje intaresy ŭ łahistyčnaj i bankaŭskaj śfierach.

Pavialičyć

Alaksiej Aleksin pačynaŭ karjeru mieniedžaram u impieryi Juryja Čyža, adkazvaŭ za ŭsio, što źviazana z naftaj i «Naftanam».

Jahonym pieršym vialikim pośpiecham nazyvajuć apieracyju z ekspartam «rastvaralnikaŭ». Paśla padzieńnia ŭ niałasku byłoha načalnika staŭ ułaśnikam značnaj častki jahonaj spadčyny, zajmieŭ intaresy ŭ tytuniovaj, łahistyčnaj i bankaŭskaj śfierach.

Pavialičyć

Alaksandr Zajcaŭ — były pamočnik Viktara Łukašenki, biznes-partnior Aleksina i Varabja, saŭładalnik h.zv. «Aršora» — apieratara asablivaj ekanamičnaj zony «Bremina-Orša».

Jon śpiecyjalizujecca na łahistycy — a ŭ pieryjad sankcyj heta dalikatnaja tema, a taksama na pieraprodažy pradukcyi dziaržaŭnych pradpryjemstvaŭ. A jašče jon vialiki fundatar katalickaha kaścioła ŭ Biełarusi.

Ananimnaść jak strachoŭka ad sankcyj

Kali sychodzić sa zdahadki, što kupcom staŭ niechta z nabližanych da Łukašenki «biznesmienaŭ udačy», to stanovicca jasna, čamu ździełka prajšła na niekankurentnaj asnovie i na anamalna vyhadnych dla taho, chto nabyvaŭ, umovach. «Rajfajzen» zmusili, kab dać zarabić svaim. 

RBI Group pahadziłasia, tamu što dla ich heta była adzinaja realnaja mahčymaść pieratvaryć niedasiažnyja hrošy, sabranyja ŭ Biełarusi, u sapraŭdnyja i za miažoj, chaj i canoj straty minumum pałovy sumy. 

Ananimnaść kupca ŭ hetym vypadku — abaviazkovaja ŭmova jak dla pradaŭca, tak i dla klijenta, tamu što RBI Group nie zmahła b u adkrytuju praviarnuć uhodu z kampanijaj abo asobaj, jakaja znachodzicca pad amierykanskimi i jeŭrapiejskimi sankcyjami.

Heta nikoli nie budzie adkryta pryznana i ŭ budučyni, tamu što budzie aznačać naŭmysnaje parušeńnie sankcyjnaha režymu z boku «Rajfajzena».

Biez aficyjnaha pryznańnia taho, što bank ciapier naležyć adnamu (ci niekalkim adrazu) ź dziejačaŭ pry dvary Łukašenki, niama nijakich pryčyn adklučać jaho ad karespandujučych pasłuh. 

A značyć, bank naŭrad ci trapić pad sankcyi i praciahnie pracavać z valutnymi płaciažami, prynosiačy prybytak užo novym ułaśnikam i tym, chto za imi staić. 

• 7
• 4
• 1
• 11
• 2
• 1
• 28
• 0