Hihin zmahajecca sa słovam «rovar». Piatroŭski asadziŭ jaho: «viełasipied» taksama zapazyčany

U svaim telehram-kanale prapahandyst i ź niadaŭniaha času deputat Vadzim Hihin źviarnuŭ uvahu na viełaprajekt ź biełaruskamoŭnaj nazvaj «Pieršy rovar», jaki šmat rekłamujuć i «čynoŭniki błasłaŭlajuć svajoj prysutnaściu».

Ale voś słova «rovar», pa mierkavańni Hihina — «jaskravy i znaročysty pałanizm». Dla dokazu jon źviartajecca da słoŭnika Niekraševiča-Bajkova 1928 hoda vydańnia, na jaki, pa jaho słovach «bečebešniki hatovyja malicca». Tam napisana — «vielasiped, samakat».

Takim čynam, robić zaklučeńnie prapahandyst, «viełasipied/rovar» heta nie «fiłałahičnaja cikavostka», a sprava palityčnaja». I prapanuje svaju nazvu prajektu — «Pieršy vielik».

Takuju nazvu, jak śćviardžaje Hihin, «luboje naša dzicia zrazumieje».

Ale z takim mierkavańniem nie pahadziŭsia inšy prapahandyst — Piatro Piatroŭski. Nie nazyvajučy kankretna imia Hihina, u svaim telehram-kanale jon napisaŭ, što «ludzi, źviazanyja ź biełaruskaj movaj tolki tym, što vyvučali jaje ŭ škole, siońnia raźviali leksičnuju vajnu. Jakija słovy vykarystoŭvać, jakija nie».

Adnosna słova «viełasipied» Piatroŭski zaŭvažaje, što jano na samoj spravie nie biełaruskaje, a francuzskaje «velocipede», utvoranaje ad dvuch łacinskich — velox (velocis) = «chutki» i pes (pedis) = «naha».

Što tyčycca słova «rovar», to Piatroŭski nahadvaje, što jano pachodzić ad nazvy brytanskaj firmy «Rover», jakaja vypuskała viełasipiedy.

Prapahandyst davodzić, što abodva słovy zdaŭna vykarystoŭvajucca na Biełarusi. U jakaści prykładu jon spasyłajecca na svaich babul.

Adna žyła na paŭdniovym uschodzie Biełarusi, u vioscy Cierachoŭka Dobrušskaha rajonu i «addavała pieravahu francuzskamu varyjantu ŭ takoj sabie abiełaruščanaj formie jak «łasapied».

A druhaja babula, jakaja pachodziła z paŭnočna-zachodniaj Biełarusi — vioski Ryča-Dziaržaŭnaja Ščučynskaha rajonu, vykarystoŭvała słova «rovar».

«Maje babuli na leksičnaj hlebie pavinny byli pamiž saboju rassvarycca i pabicca», — zaŭvažaje Piatroŭski i prapanuje tym, kamu nie padabajucca zamiežnyja zapazyčańni, stvaryć «čysta słavianskaje, biełaruskaje słova».

Prapahandyst źviartaje ŭvahu, što ŭ inšych movach nazva dla viełasipieda časta ŭtvarajecca ad słovaŭ «dva» i «koła» i prapanuje: «niachaj viełasipied budzie pa-biełaruski «dvakołavikam» bieź jakich by nie było zamiežnych zapazyčańniaŭ».

A kali heta słova nie padabajecca, to, na dumku Piatroŭskaha, možna pierakłaści z francuzskaha słova «viełasipied» dasłoŭna. Atrymajecca «chutkanoh».

Paśla svajho pasta prapahandyst prapanoŭvaje apytanku z vybaram słovaŭ — «łasipied», «rovar», «dvakołavik», «chutkanoh» — a taksama punkta «biełaruskaj movy nie isnuje. Jaje vydumali masony, žyda-masony, palaki ci inšapłaniecianie».

Pakul tam prahałasavała krychu bolš za 100 čałaviek.

Pavialičyć

U kamientarach pad apytankaj adna žančyna zaŭvažaje:

«Adny «razumniki» zmahajucca z rusizmami, druhija z pałanizmam….. Tak u vyniku ŭ nas ad biełaruskaj movy i praŭda ničoha nie zastaniecca. Samaje cikavaje, što zapazyčańni ŭ inšych movach ich nie kranajuć, tolki ŭ biełaruskaj movie jany niapravilnyja atrymoŭvajecca. <…>

I samaje śmiešnaje, što lezuć pravić movu ludzi, jakija nie žyvuć siarod jaje nośbitaŭ, jany ŭsio žyćcio ŭ haradach pa-rusku havaryli, a tut dastali słoŭniki i pajšli narod pravić!»

• 23
• 0
• 34
• 18
• 2
• 1
• 18
• 0