Hihin pryznaŭsia, što «Kałasy pad siarpom tvaim» vyklučyli sa školnaj prahramy ź jaho inicyjatyvy
Dyrektar Nacyjanalnaj biblijateki Vadzim Hihin ličyć, što znakamity raman Uładzimira Karatkieviča nie spryjaje farmiravańniu ŭ školnikaŭ histaryčnaj pamiaci, jakaja patrebna ŭładam. Parazvažaŭ jon i pra tvory inšych aŭtaraŭ.
«Šmat vydumanaha»
Viadomy prapahandyst Vadzim Hihin u pieradačy «Skažiniemołči» na BT siarod inšaha raspavioŭ, jak spryčyniŭsia da źmienaŭ u školnuju prahramu pa litaratury.
Na pytańnie pra vyklučeńnie z prahramy ramana «Kałasy pad siarpom tvaim» Vadzim Hihin adkazaŭ:
«Heta była maja inicyjatyva. Ja davaŭ spravazdaču ab hetym na radzie pa histaryčnaj palitycy. Heta cikavy raman našaha vybitnaha kłasika Uładzimira Karatkieviča. Ale školnaja prahrama — heta farmiravańnie peŭnaj histaryčnaj pamiaci».
Raniej hety raman prachodzili ŭ 11-m kłasie, ale z hetaha hoda jaho prybrali z prahramy. U im raskazvajecca pra čas pierad paŭstańniem 1863 hoda, a siarod histaryčnych piersanažaŭ zhadvajucca Kastuś Kalinoŭski i Taras Šaŭčenka.
Na pohlad Hihina, Karatkievič skažona pradstaviŭ padziei ŭ mastackim tvory:
«Tam vielmi šmat vydumanaha, roznyja histaryčnyja piersanažy pakazanyja va ŭspryniaćci našaha vybitnaha piśmieńnika, ale nie tak, jak jany pradstajuć z histaryčnych dakumientaŭ».
Ciapier raman «Kałasy pad siarpom tvaim» u školnaj prahramie zamienieny na «Čorny zamak Alšanski». U apošnim, jak patłumačyŭ Hihin, «niama voś hetych histaryčnych pierakosaŭ».
Prapahandyst miarkuje, što Karatkievič šmat u čym ideałahizavaŭ vobraz Kalinoŭskaha.
«Bo šmat chto z našych suajčyńnikaŭ viedaje Kalinoŭskaha nie jak histaryčnaha piersanaža, a jak čałavieka, jaki vyjšaŭ [z tvoraŭ Karatkieviča]. I tut nie stolki «Kałasy pad siarpom tvaim», jość i pjesa ŭ Karatkieviča [»Kastuś Kalinoŭski]».
«Razumiejecie, litaratura, historyja, toje, jak my vykładajem u škole, heta peŭnaja prahrama vychavańnia hramadzianina. I my rasstaŭlajem akcenty na tych litaraturnych tvorach, jakija vykonvajuć hetu zadaču — vychavańnie hramadzianina našaj Respubliki Biełaruś. My zamianili adzin raman Karatkieviča na druhi tvor vybitnaha piśmieńnika»,
— dadaŭ Hihin.
«Nie treba stvarać fejki»
Padčas razmovy zhadali «Archipiełah HUŁAH» Sałžanicyna. Ci treba jaho ciapier vyvučać u škole? Hihin zaŭvažyŭ, što «heta treba abmiarkoŭvać».
«Ja nie pahadžusia z tymi krytykami, jakija abvinavačvajuć Sałžanicyna ŭ tatalnaj falsifikacyi. Čałaviek heta prajšoŭ. Čałaviek apisvaje toje, što bačyŭ. Šmat čaho z taho, što jon nie bačyŭ, čuŭ ad inšych ci viedaje pa dakumientach. Biezumoŭna, heta histaryčny i litaraturny pomnik svajho času. Heta knihi, tak ci inakš paŭpłyvała na miljony ludziej nie tolki na terytoryi Savajeckaha Sajuza.
Nam heta moža padabacca ci nie, ale heta jarkaja, unikalnaja zjava, jak i fihura samoha Alaksandra Isajeviča Sałžanicyna. Roŭna taksama i «Kałasy pad siarpom tvaim» — heta, biezumoŭna, bujny tvor našaha vybitnaha kłasika. Nichto jaho, barani Boža, nie zabaraniaje».
Jon udakładniŭ, što, kali niejki raman vyklučajecca sa školnaj prahramy, heta nie značyć, što jon zabaronieny.
Jak stavicca da Bykava?
Hihin zakranuŭ i Vasila Bykava.
«Kolki kopjaŭ złamana z nahody Vasila Bykava. U nastupnym hodzie — 100-hodździe hetaha vybitnaha kłasika. I jaki ŭrok nam usim daŭ prezident 1 vieraśnia minułaha hoda, kali zahavaryŭ pra Bykava? Bykava, jakoha praciŭniki našaj dziaržaŭnaści, praciŭniki Alaksandra Łukašenki, praciŭniki našaha ładu padajuć tolki z pazicyj jaho palityčnych pohladaŭ, jaho ideałahičnych pohladaŭ, pryčym apošniaj stadyi žyćcia.
Dla ich Bykaŭ važny nie jak vialiki piśmieńnik, nie jak Hieroj Sacyjalistyčnaj pracy. Heta vialiki piśmieńnik-ekzistencyjalist svajho času. «Sotnikaŭ» — heta tvor, jaki nie maje roŭnych u suśvietnaj litaratury. I jon nie adziny. Heta i «Alpijskaja bałada». My možam biaskonca pieraličvać.
Ale dla ich Bykaŭ važny nie hetym. A jak paplečnik, jak jany dumajuć, Zianona Paźniaka. A heta ž prynižaje vialikaha kłasika našaj litaratury»
Čytajcie jašče:
Hihin prapanavaŭ adznačyć uhodki viciebskaha buntu, padčas jakoha zabili Jazafata Kunceviča
«Ekstremisckuju» litaraturu ŭ Biełarusi buduć vydavać paśla śpiecdazvołu
Kamientary