Грамадства33

Як выглядаюць адселеныя тэрыторыі праз 38 гадоў пасля аварыі на ЧАЭС ФОТЫ

У 2018 годзе беларускую зону адчужэння пасля выбуху на Чарнобыльскай АЭС зрабілі адкрытай для наведвання ў складзе экскурсійных груп. Туры праводзяць па некалькіх спланаваных маршрутах. У адным з такіх тураў па знакавых месцах Брагінскага раёна 20 красавіка пабывалі журналісты баранавіцкага выдання BAR24.

Самыя забруджаныя ў Беларусі — тры раёны Гомельскай вобласці: Брагінскі, Нараўлянскі і Хойніцкі. Гэта тэрыторыя плошчай больш за 216 000 гектараў, на якой да аварыі ў 96 населеных пунктах жыло больш за 22 000 чалавек, стала беларускай зонай адчужэння. На пакінутых людзьмі землях 18 ліпеня 1988 года быў арганізаваны Палескі дзяржаўны радыяцыйна-экалагічны запаведнік.

Кароткі век «Горада сонца»

Першым прыпынкам у падарожжы па беларускай зоне адчужэння стаў пасёлак гарадскога тыпу Сонечны. Сам пасёлак Сонечны — буйны населены пункт на тэрыторыі Палескага радыяцыйна-экалагічнага запаведніка, які пачалі будаваць у канцы 1970-х гадоў.

Сонечны быў эксперыментальным і амбіцыйным праектам для свайго часу. Ён ствараўся для работнікаў буйнога жывёлагадоўчага комплексу, які ўзвялі пасля абвяшчэння ўсесаюзнай ударнай камсамольскай будоўлі ў Гомельскай вобласці.

Адсюль і маштабы пасёлка: некалькі шматпавярховак, крамы, дзіцячы сад, школа, клуб. А яшчэ велізарны гандлёвы цэнтр — аб'ект, падобных на які ў той час не было нават у буйных гарадах.

Па словах арганізатараў экскурсіі, у Сонечны запрашалі найлепшых работнікаў і спецыялістаў з усяго наваколля. Ключы ад кватэр уручалі нават маладым спецыялістам-халасцякам.

На жаль, жыццё «Горада сонца», як яго называлі мясцовыя жыхары, было вельмі кароткім — тры гады з моманту ўвядзення ў эксплуатацыю. З-за аварыі на ЧАЭС больш за 1200 чалавек, якія жылі ў пасёлку, спешна вывезлі.

Сёння Сонечны — месца, у якім час нібыта спыніўся. У вокнах некалі элітных шматпавярховак выбітыя шыбы. Дахі, сцены і лесвіцы збудаванняў абсыпаюцца. Прырода вяртае свае ўладанні, бязлітасна «пажыраючы» кожную пабудову пасёлка.

Блукаючы па Сонечным, журналісты бачылі, як проста каля аднаго са шматпавярховікаў пранеслася казуля. А за дрэвамі раз-пораз мільгалі зайцы. Цішыню ў ціхім закінутым пасёлку парушалі толькі спевы птушак. Нязвыкла гучныя.

Непаўторная атмасфера закінутай вёскі

Другі прыпынак зрабілі ў невялікай вёсцы Жэрднае, якая згубілася сярод лясоў і балот. Старыя і пахіленыя хаты вёскі, так раптоўна пакінутыя людзьмі, нібы заглыбіліся ў доўгі сон.

Да аварыі на ЧАЭС насельніцтва Жэрднага складала 153 чалавекі. Усіх іх адсялілі на бяспечныя тэрыторыі 3 чэрвеня 1986 года.

Стан большай часткі хат Жэрднага вельмі кепскі. Склалася ўражанне, што над імі папрацаваў не толькі час, але і марадзёры.

Аднак некалькі хат у вёсцы захавалася даволі добра. Нават шыбы ў вокнах аказаліся цэлыя, не кажучы ўжо пра падлогі і печы. У старэнькіх хатах можна сустрэць мноства самых розных прадметаў побыту, кніг, фатаграфій і кухоннага начыння.

Старыя кінутыя дамы, пакрытыя плюшчом, ліхтарныя слупы і неверагодна высокія дрэвы ствараюць унікальную атмасферу, якую наўрад ці можна адчуць у любой іншай старой беларускай вёсцы.

Школа, якая застыла ў часе

Трэцім і заключным прыпынкам у маршруце па запаведніку стала вёска Выграбная Слабада. У ёй на момант высялення жылі 362 чалавекі. У вёсцы добра захаваліся будынкі катэджаў і жылых дамоў. На тэрыторыі ёсць крама. Але самым прыцягальным аб'ектам для турыстаў, безумоўна, можна назваць будынак мясцовай школы.

Час аказаўся да яго бязлітасным: у некаторых месцах абваліліся сцены, дах і цэлы лесвічны пралёт. Унутры будынка ўсё выглядае старым і небяспечным. Але складана ўтрымацца і не прайсціся па школьных кабінетах.

На пакрытых мохам і цвіллю партах да гэтага часу ляжаць пакінутыя вучнямі школьныя прыналежнасці: слайды, лічыльнікі, падручнікі, табліцы.

Добра захаваная спартыўная зала робіць жудаснае ўражанне. У цэнтры залы самотна стаіць стары гімнастычны казёл. Недалёка ад яго павольна калыхаецца счарнелы ад часу і ўмоў надвор'я спартыўны канат. І ўсё гэта суправаджаецца гучным манатонным гукам кропляў са столі, якія разбіваюцца аб драўляную падлогу.

«Адчуваеш сябе героем фільма пра постапакаліпсіс»

На завяршэнне тура журналісты вырашылі залезці на 38-метровую назіральную вышку ў Выграбной Слабадзе, з якой, хоць і на вялікай адлегласці, можна ўбачыць Чарнобыльскую атамную электрастанцыю. У прыватнасці, сумна вядомы чацвёрты рэактар ЧАЭС, цалкам закрыты ахоўным купалам.

Паездка ў зону адчужэння пакінула моцныя ўражанні, якія складана апісаць словамі. З аднаго боку, закінутыя пасёлкі і вёскі, над якімі пануе прырода, выглядаюць вельмі эфектна. Гуляючы па вуліцах і заходзячы ў будынкі, дзе калісьці бурліла жыццё, адчуваеш сябе героем фільма пра постапакаліпсіс.

Але, з іншага боку, усведамленне, што ўсё гэта запусценне выклікана жахлівай катастрофай, якая адбылася з-за банальнай чалавечай халатнасці, выклікае страх. І непакой за тое, што падобнае можа паўтарыцца.

Каментары3

  • Владислав
    26.04.2024
    Треба перемогти росію. Тоді шанси повторення біди набагато зменшаться.
  • Продолжай
    26.04.2024
    Пить лекарства Тарасик
  • РЛБ
    26.04.2024
    Владислав, разве что "до последнего украинца", и всё равно очень далеко не факт.

Ва Украіне загінуў беларускі добраахвотнік Газ4

Ва Украіне загінуў беларускі добраахвотнік Газ

Усе навіны →
Усе навіны

18-гадовая дзяўчына зняла відэа ў тыктоку, імаверна, пра свайго хлопца-міліцыянта — яе затрымалі за непавагу да органаў10

Лукашэнка пракаментаваў сітуацыю ў Сірыі6

Артхаус у беларускай вёсцы. Новы спектакль Карняга, на які ізноў было амаль немагчыма выхапіць квіткі2

Даляр падаражэў упершыню за сем таргоў зніжэння і амаль адразу на тры капейкі

Украінец-ухіліст захрас у цясніне ў гарах, яго выратавала кацяня2

Нарышкін заявіў, што Расія «блізкая да дасягнення мэт СВА ва Украіне», каб не адбылося «знясілення»21

Следчыя вызначылі абставіны жорсткага забойства, якое адбылося 16 гадоў таму ў Пінску

Прызначаны новы рэктар ЕГУ — ізноў не беларус29

Чатырох замежнікаў забілі ў Батумі, у забойстве падазраюцца таксама замежнікі

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Ва Украіне загінуў беларускі добраахвотнік Газ4

Ва Украіне загінуў беларускі добраахвотнік Газ

Галоўнае
Усе навіны →