My zdabyli ličby impartu rasijskaj nafty. Ź ich jasna, jak Łukašenka kampiensuje straty ad sankcyj
Ukraina kuplała vialikija abjomy biełaruskich naftapraduktaŭ: dyzieli, bienziny, bitumy. Vajna zakryła mahčymaści ekspartu tudy. I ŭ Jeŭropu taksama. Ale prablemy Rasii niečakanym čynam dapamahli Łukašenku pieražyć stratu rynku.
Raniej «Naša Niva» ŭžo publikavała zasakrečanyja danyja pa eksparcie kaliju. Z raźlikaŭ vynikała, što tam situacyja składanaja — z ulikam uzdyblenych cenaŭ na łahistyku i pry nachabnym dempinhu kankurentaŭ režym Łukašenki niedaličvajecca da dvuch miljardaŭ dołaraŭ ekspartnych prybytkaŭ na hod. U hetaj častcy sankcyi adčuvalnyja.
Čytajcie taksama: Voś zakrytaja statystyka ekspartu kaliju. Sankcyi dziejničajuć
Inšaja situacyja z naftaj, pa jakoj «Naša Niva» taksama atrymała zakrytyja ličby Biełstata. U tablicy adlustravanyja abjomy impartu nafty z Rasii za try papiarednija hady. Hazavy kandensat idzie toj ža hrafoj u statystycy, ale treba razumieć, što havorka amal vyklučna pra naftu Urals.
| Impart syroj nafty i hazavaha kandensatu (biełaj nafty) | 2021 | 2022 | 2023 |
| Kolkaść (miljonaŭ ton) | 16,78 | 10,23 | 14,49 |
| Košt (miljardaŭ dalaraŭ) | 7,33 | 5,13 | 6,27 |
| Siaredniaja cana | $436,9 | $500,8 | $432,2 (≈$59 za barel) |
Bačna prasiadańnie 2022 hoda, kali advaliŭsia ŭkrainski rynak. A taksama naroščvańnie abjomaŭ u 2023 — ale impart, a značyć, i zahruzka mazyrskaha i navapołackaha zavodaŭ jašče nie viarnulisia na davajenny ŭzrovień.
Jak z hetych ličbaŭ možna zrabić vysnovu, što pieršyja paślavajennyja i sankcyjnyja hady biełaruskaja niafcianka pieražyła narmalna? Važnaja cana impartu.
Raniej mižnarodny standart nafty Brent byŭ na niekalki dalaraŭ daražejšy za rasijski standart Urals (u rasijskaj nafty pavyšanaja siernaść). Adnak paśla pačatku vajny dyskont rasijskaha Urals vyras u niekalki razoŭ — sankcyi. Krainy G7 vyznačyli stol dla rasijskaj nafty pamieram $60 za baral.
Z 2022 hoda heta stała hulać na ruku Łukašenku. U 2023 jon užo kuplaŭ baral Urals prykładna pa $59. Kolki ŭ toj ža čas kaštavaŭ Brent? Siaredniahadavaja cana — $83.
Kali b zakup nafty pravodziŭsia pa blizkich da suśvietnych cenach, skažam, pa $80 (ceny na naftu dla Biełarusi apošnija davajennyja hody imknulisia da suśvietnych praz padatkovy manieŭr u Rasii), to zamiest $6,2 miljarda za atrymany ŭ 2023 hodzie abjom pryjšłosia b zapłacić kala $8,5 miljarda.
Ličba prykładnaja, pakolki nam nieviadomyja daty zaklučeńnia kantraktaŭ i kursy ŭ tyja dni. My možam tolki vykazać arhumientavanuju zdahadku, što niečakany vyjhryš dla Łukašenki na dyskoncie Urals da Brent skłaŭ bolš za 2 miljardy dołaraŭ.
Prykładny abjom ułasnaj zdabyčy nafty ŭ Biełarusi — kala 1,7 miljona ton. Abjom spažyvańnia — kala 7—8 miljonaŭ ton. Viedajučy heta, možna prykinuć, jaki abjom nafty pajšoŭ na ekspart ŭ vyhladzie naftapraduktaŭ — da 9 miljonaŭ ton.
U Navapołacku i Mazyry Urals pierapracoŭvajuć u pradukty pieršasnaj pierahonki — bienziny, dyzieli, kierasin, mazuty i hetak dalej. Paśla pierapracoŭki jany ničym nie adroźnivajucca ad praduktaŭ pierahonki nafty Brent jeŭrapiejskich zavodaŭ.
Ceny na paliva apošnija hady raśli praz vojny va Ukrainie i na Blizkim Uschodzie, a popyt adnačasova ros na fonie razmarozki vialikich ekanomik paśla kavidu.
Adpaviedna, kali ŭ momancie impartu syraviny isnuje 30% dyskontu, to ŭ momancie ekspartu ź Biełarusi pierapracavanaj pradukcyi takoha ž dyskontu nie ŭźnikaje. Režym Łukašenki atrymlivaje zvyšprybytak.
Jaho źmianšaje dola łahistyki i vydatki na pierapakoŭku krainy pachodžańnia, ale pry takim impartnym dyskoncie heta nie vielmi istotna. Režym pakul što dobra zarablaje na nafcie, navat straciŭšy pramuju darohu va Ukrainu. Chacia nie fakt, što Ukraina ciapier nie praciahvaje kuplać biełaruski dyziel pad vyhladam tureckaha ci emirackaha.
Składana acanić dakładnyja ličby prybytku režymu za hetyja hady, nie majučy dostupu da strukturavanaj statystyki: ź Biełarusi ekspartujucca roznyja vidy bienzinaŭ, niefrasy, kierasin, reaktyŭnaje paliva, roznyja vidy mazutaŭ i bitumaŭ, zmazačnych alivaŭ, naftavaha hača, aramatyčnych vuhlevadarodaŭ. U kožnaha z hetych praduktaŭ roznaja rentabielnaść i abjom ekspartu. Usie danyja paśla ŭviadzieńnia sankcyj suprać Biełnaftachima, Biełarusnafty i pierapracoŭčych zavodaŭ zasakrečanyja.
U lepšyja hady pry padobnym uzroŭni (ale pa inšych pryčynach) dyskontu na impart i jaho abjomu vyručka Biełarusi ad prodažu naftapraduktaŭ kruciłasia vakoł $6 miljardaŭ. Imavierna, padobny paradak ličbaŭ zastajecca i siońnia, ale sa źmieščanaj strukturaj sabiekoštu i transpartu, i, adpaviedna, — rentabielnaści.
Niechta z čytačoŭ spytaje: a ŭ čym tut biznes, kab kupić za $6 miljardaŭ — i pradać za $6 miljardaŭ?
Biznes u tym, što prybytkami ad ekspartu 9 miljonaŭ ton naftapraduktaŭ pakryvajecca zakup 14+ miljonaŭ ton nafty z Rasii. Roźnicu ŭrad realizuje na ŭnutranym rynku, atrymlivajučy ad hetaha prybytki. Pryčym majuć mahčymaść trymać nizkija (adnosna susiedziaŭ) ceny na paliva robiać bolš tryvałaj i kankurentnaj samu ekanomiku. Faktyčna, pastaŭkami nafty pa takoj canie zabiaśpiečvajecca rasijski hrant režymu Alaksandra Łukašenki.
Chacia Łukašenka i zarablaje na niečakanaj kanjunktury, u vypadku padzieńnia suśvietnych cenaŭ na naftu i vyraŭnivańnia cany Urals u paraŭnańni z Brent biełaruskaj ekanomicy stanie ciažej.
Na siońnia nafta marki Brent kaštuje $72 za baral. Śviet čakaje naroščvańnia zdabyčy słancavaj nafty ŭ ZŠA, jakoje abiacaŭ Donald Tramp, ale dalejšaja dynamika cenaŭ zaležyć, chutčej, ad taktyki Saudaŭskaj Aravii.
Što ciapier robicca ŭnutry Biełnaftachima, my nie viedajem. Ale možam mierkavać pra heta pa publičnych zajavach Łukašenki, jaki ŭ listapadzie pryznačaŭ novaje kiraŭnictva ŭ kampaniju. «Rentabielnaść nievysokaja. Na rentabielnaść treba vychodzić», — pryadkryŭ karty Łukašenka, vykazvajučy niezadavalnieńnie novamu kiraŭniku Biełnaftachima Illu Ikanu.
Kamientary