Andrej Hniot raskazaŭ, čamu jahony vyjezd ź Sierbii nahadvaŭ evakuacyju
Biełaruski režysior Andrej Hniot, jaki apošni hod pravioŭ pad aryštam u Sierbii, vyzvaleny i evakujavany ŭ Jeŭrasajuz. 2 listapada jon razam sa svaimi advakatami pravioŭ pres-kanfierencyju ŭ Bierlinie, piša Biełaruskaja asacyjacyja žurnalistaŭ.
Andrej Hniot niekalki chvilin pieraličvaŭ usich, chto mieŭ dačynieńnie da jahonaha vyzvaleńnia. Padčas znachodžańnia ŭ Sierbii jaho abaraniali 8 jurystaŭ i advakataŭ. Akramia taho, jon padziakavaŭ Śviatłanie Cichanoŭskaj, Paŭłu Łatušku, demakratyčnaj supolnaści. Asablivaja padziaka prahučała na adras urada Hiermanii i piersanalna Ołafa Šolca. Słovy padziaki byli vykazvanyja navat uradu Sierbii «za dobruju volu i skaardynavanuju pracu ŭ apošnija dni».
«Ja atrymaŭ vielmi śpiecyfičny vopyt. Hod ja zmahaŭsia, kab vyratavać svajo žyćcio. Uvieś hod mianie nibyta nie čuli… Kali b nie Apielacyjny sud, mianie daŭno b ekstradziravali i adpravili b na katavańni i śmierć, — zajaviŭ Hniot. — Ja liču, što sierbskim uładam varta źviarnuć uvahu na sierbskaje pravasudździe».
Tym nie mienš:
«Ja liču, što Sierbija — usio-taki jeŭrapiejskaja kraina, jaje miesca ŭ jeŭrapiejskaj siamji, niahledziačy na toje, što adbyłosia sa mnoj. Ja chaču, kab moj prykład staŭ pieršym i apošnim prykładam taho, jak niespraviadliva ŭłady mohuć abychodzicca ź biełarusami ŭ vyhnańni. Heta tyčycca nie tolki Sierbii, ale i inšych krain, jakija nie zaŭsiody ŭvažliva staviacca da biełarusaŭ», — kaža Hniot.
Jon raskazaŭ i pra toje, jak vialisia pieramovy z palityčnym kiraŭnictvam Sierbii nakont vyzvaleńnia Andreja Hniota:
«Dypłamaty ŭsiaho Jeŭrasajuza, ZŠA, Vialikabrytanii, Kanady kantaktavali ź sierbskimi ŭładami, kab mianie vyzvalić.
Samaja hałoŭnaja padzieja adbyłasia na Hienasamblei AAN ŭ ZŠA niekalki tydniaŭ tamu, kali kamanda Śviatłany Cichanoŭskaj ustanaviła pramy kantakt z administracyjaj prezidenta Vučyča. I Dzianis Kučynski, jaki padtrymlivaŭ hety kantakt.
Sierbski bok prajaviŭ siabie vielmi empatyčna, uvažliva. Toje, što ja apynuŭsia tut i ciapier, a nie ŭ biełaruskaj turmie, — pramoje nastupstva hetych kantaktaŭ i pieramoŭ», — adznačyŭ Hniot.
Ale vyjezd ź Sierbii nie adbyvaŭsia ŭ ardynarnym režymie:
«Ja nie pakinuŭ Sierbiju, jak zvyčajny čałaviek. Heta nie było, što ja prosta ŭziaŭ čamadan i pajechaŭ u aeraport. Namieśnik niamieckaha ambasadara u Sierbii supravadžaŭ mianie ŭ aeraport na ŭłasnym transparcie, a paśla ja sustrakaŭsia ź sierbskimi pradstaŭnikami ŭ aeraporcie Nikoły Tesła.
Mnie zabiaśpiečyli prachodžańnie pašpartnaha kantrolu, i taksama, što važna, da mianie byŭ prystaŭleny piersanalny palicejski. Mnie kazali, što mnie moža pahražać fizičnaja niebiaśpieka, tamu sierbski palicejski supravadžaŭ mianie da samaha samalota. Ja pieršym zajšoŭ u absalutna pusty samalot — bolš VIP, čym biznes-kłas.
Chaču raskazać cikavuju historyju. Palicejski prapanavaŭ 2 opcyi znachodžańnia ŭ aeraporcie. Mahu pabyć u zale čakańnia i jon budzie mianie achoŭvać tut, abo my možam pajści ŭ palicejski ŭčastak i pabyć ź jahonymi kalehami. Paśla hoda znachodžańnia ŭ źniavoleńni ja nie moh jamu admović.
Jon pryvioŭ mianie ŭ toj ža pakoj, što i hod tamu pry zatrymańni. «O boža, u mianie dežaviu», skazaŭ ja, — zhadvaje Andrej Hniot. — Ale vialikaje adroźnieńnie ŭ tym: kali pieršy raz da mianie stavilisia jak da žyvioły, to ciapier — jak da blizkaha siabra. My praviali paŭtary hadziny razam».
U toj ža čas, jak śćviardžajuć jurysty, ekstradycyjnaja pracedura ŭ dačynieńni da Andreja Hniota ŭ Sierbii jašče praciahvajecca, źmianiłasia tolki miera utrymańnia. A pracedura terminu daŭniny nie maje: jana moža zaniać i hod, i dziesiać hadoŭ.
41-hadovy Andrej Hniot — režysior telerekłamy i muzyčnych klipaŭ, žurnalist. Zajmaŭsia vytvorčaściu videapradukcyi dla abjadnańnia SOS.by, jakoje ŭ Biełarusi pryznana «ekstremisckim farmiravańniem».
Mužčyna byŭ zatrymany 30 kastryčnika 2023 hoda pamiežnaj słužbaj Sierbii, kali prylacieŭ u Białhrad, paśla čaho pieradadzieny palicyi. Pryčyna zatrymańnia — znachodžańnie ŭ mižnarodnym vyšuku na zapyt biełaruskaha biuro Interpała ad 21 vieraśnia 2023 hoda. Viedamstva prasiła ekstradziravać Hniota ŭ Biełaruś dla kryminalnaha pieraśledu.
Spačatku mužčynu było vyrašana vydać Biełarusi, ale 12 sakavika 2024 hoda Apielacyjny sud u Biełhradzie admianiŭ hetuju pastanovu. Paśla hetaha sprava ab ekstradycyi Andreja Hniota pierahladałasia jašče niekalki razoŭ.
Kamientary