Režysior Andrej Hniot: U sierbskaj turmie samaje žachlivaje — heta miedyčnaja dapamoha. Jaje tam amal nie isnuje
Biełaruskaha režysiora Andreja Hniota, jaki byŭ zatrymany ŭ Sierbii na zapyt uładaŭ Biełarusi, pieraviali z centralnaj turmy Białhradu pad chatni aryšt. Ale rašeńnie sierbskaha sudu ab jaho ekstradycyi ŭ Biełaruś moža źjavicca choć zaŭtra. Pra heta, a taksama pra žudasnuju sierbskuju turmu i šancy na ratavańnie ad režymu Łukašenki Andrej Hniot raspavioŭ «Biełsatu».
«Pabačyŭ, što maju realny paralič nahi»
«Ja razmaŭlaju z Ofisam Cichanoŭskaj, kamandaj Łatuški, dypłamatami, jurystami, da mianie prychodzić palicyja — cyrk na drocie», — apisvaje svaje spravy paśla pieravodu na chatni aryšt Andrej Hniot.
Jon paćviardžaje infarmacyju ab tym, što za kratami ŭ jaho pačalisia surjeznyja prablemy sa zdaroŭjem.
«U sierbskaj turmie samaje žachlivaje — heta miedyčnaja dapamoha, bo jaje tam amal nie isnuje. Ihnarujucca absalutna lubyja zapyty z boku źniavolenych. Naprykład, kab atrymać leki suprać mihreni, ja zrabiŭ dziesiać piśmovych zapytaŭ za 24 dni. Kab mnie prosta vypisali recept — kavałačak papiery, jaki ja b zmoh pieradać advakatam. Pieradać leki možna tolki adzin raz na tydzień z 10 da 11 hadzinaŭ ranicy», — kaža Andrej Hniot.
Piśmova prasić leki jon pačaŭ 1 traŭnia, a atrymaŭ ich tolki 5 červienia. Akramia taho, što praces zaciahvajecca praź vielmi pavolnuju reakcyju piersanału turmy, jašče i na ŭsie leki, vitaminy i navat biarušy i nitku dla zuboŭ patrebny recept lekara.
«Dabicca hetaha receptu amal niemahčyma. A 14 krasavika ja ŭbačyŭ, što ŭ mianie nie ruchajecca, jak zvyčajna ruchajecca, levaja naha. Ja pabačyŭ, što maju realny paralič nahi na 50 %. 16 krasavika, kali była dobraja palicejskaja źmiena, ja dabiŭsia taho, kab była razmova ź lekaram. Toj skazaŭ, što heta vielmi surjezna i jon adpravić mianie na miedyčnaje daśledavańnie ŭ špital, bo ŭ turmie takoha abstalavańnia niama, bo heta nieŭrałahičnaja prablema. Pa siońniašni dzień ja nie bačyŭ nijakaha abśledavańnia. Kaniešnie, ciapier ja bolš ščaślivy, bo z rezidencyi Adu ja pierajšoŭ u zvyčajnuju kvateru. Ale ŭsie maje prablemy sa zdaroŭjem zastalisia sa mnoj», — raskazvaje Hniot.
Andrej Hniot — biełaruski žurnalist, režysior. Jaho nazyvajuć suzasnavalnikam «Svabodnaha abjadnańnia spartoŭcaŭ SOS BY», jakoje abvieščanaje ŭ Biełarusi «ekstremisckim farmavańniem». Interpał zatrymaŭ Andreja Hniota ŭ kastryčniku 2023 hoda ŭ Sierbii na zapyt režymu Alaksandra Łukašenki. U Biełarusi Hniota abviaścili ŭ vyšuk nibyta pa spravie ab padatkach.
Sierbski sud pieršaj instancyi ŭ śniežni 2023 hoda ŭchvaliŭ departacyju Andreja Hniota Biełaruś, adnak u sakaviku 2024 hoda Vyšejšy sud admianiŭ hetaje rašeńnie i adpraviŭ spravu na pierahlad.
Interpał bolš nie šukaje, ale šukaje Biełaruś
Kab zajmacca zdaroŭjem, času ŭ jaho zusim niama, bo treba vyrašać pytańnie z ekstradycyjaj. Tym bolš, z kvatery možna vychodzić tolki na hadzinu ŭ sodni i tolki ŭ akreśleny čas.
Pieravod pad chatni aryšt zusim ničoha nie aznačaje ŭ spravie, padkreślivaje surazmoŭca. Nie viadoma, što hetamu paspryjała, ale Andrej ličyć, što hety vynik salidarnaści biełarusaŭ.
«Tut dva napramki — palityčny i narodny. Palityčny napramak, biezumoŭna, paspryjaŭ. Ale narodny biełaruski napramak, mabyć, akazaŭsia značna bolšy. Ludzi, jakija mnie pisali, jakija vychodzili na akcyi pratestu ŭ Białhradzie, Łondanie, Bierlinie i Varšavie — heta ŭsio adna vialikaja płyń, jakaja paspryjała tamu, što sierbski sud źviarnuŭ na mianie ŭvahu. Da hetaha ja atrymlivaŭ absalutna steryjatypnyja rašeńni suda ab tym, što, kali mianie pieraviaduć pad damašni aryšt, to ja mahu źbiehčy.
Ale ekstradycyju nichto nie admianiŭ. Navat horš. Jość vialikaja vierahodnaść, što ŭ bližejšy čas my atrymajem rašeńnie Vyšejšaha sudu Białhrada ab tym, što mianie možna ekstradavać u Biełaruś», — praciahvaje Hniot.
Ciapier zastajecca tolki zmahacca za siabie, niahledziačy na paradaksalnaść situacyi.
«Sierbija nie maje da mianie anijakich pretenzijaŭ, što samaje absurdnaje. Pytańni jość u biełaruskaha boku, ź jakim u Sierbii dvuchbakovyja pahadnieńni. Ale sierbski bok pavinien vyznačyć, ci sapraŭdy jany majuć prava vydavać mianie Biełarusi i ci adpaviadaje heta mižnarodnamu zakanadaŭstvu, sierbskamu zakanadaŭstvu i maim pravam čałavieka.
Jość vialiki-vialiki jurydyčny kazus. Sprava ŭ tym, što aryštavali mianie pa zapycie Interpału, a Interpał svoj zapyt zabłakavaŭ 24 lutaha», — raskazvaje Andrej Hniot.
Heta aznačaje, što ni adna kraina z čalcoŭ Interpału nie moža karystacca hetymi dadzienymi dla aryštu.
«Zhodna z hetaj papieraj, Sierbija nie maje nijakaha prava mianie ŭtrymlivać. Ale sierbski sud spasyłajecca na dvuchbakovaje pahadnieńnie pamiž Biełaruśsiu i Sierbijaj. Ale data majho aryštu — interpałaŭskaja. Kazus u tym, što, kali Interpał admianiaje zapyt na moj aryšt, mianie pavinny adpuścić i znoŭku aryštavać pa biełaruskim zapycie, ale hetaha nie adbyłosia. Tamu moj jurydyčny status vielmi cikavy, ja nibyta biez statusu», — kaža Andrej.
Jakija šancy na vyzvaleńnie, nichto nie viedaje, kaža jon.
«Ja miarkuju, što tolki mižnarodny cisk i rozhałas pavialičvaje šancy na zachavańnie majho žyćcia. Kali hetaha nie budzie, to mianie ekstradujuć pad šumok. Ja budu zmahacca da apošniaj kropli kryvi. U mianie jość, kaniešnie, i płan «B», i płan «Ž». Ale heta vielmi žudasnyja płany, ja nie chacieŭ by ich ahučvać», — padvodzić rysu surazmoŭca.
Kamientary