«Ja nie viedaju, ale, chutčej za ŭsio, chłusiać». U vajenkamatach Bresckaj vobłaści tłumačać, čamu mužčyn aŭralna zabirajuć na zbory
Apošnija dni z roznych rajonaŭ Bresckaj vobłaści prychodziać śviedčańni pra toje, što vajskovaabaviazanych mužčyn zabirajuć na zbory. Prytym robicca heta tak, što vyklikaje šmat pytańniaŭ i čutak. Mužčyn zabirajuć z domu, z vulicy, z pracoŭnych miescaŭ, kamuści ŭručajuć pozvy, a kamuści — nie. Žurnalistka vydańnia «Zierkało» jak zaniepakojenaja hramadzianka patelefanavała ŭ dva rajonnyja vajennyja kamisaryjaty ŭ Bresckaj vobłaści — i voś jakija dyjałohi tam adbylisia.
U vajenkamacie ŭ Ivacevičach paćvierdzili, što pryzvanych z horada adpraŭlajuć u čaść u Słonimie.
— Pozva vypisanaja — značyć, pavinien prybyć, — adznačyła supracoŭnica. — Treba budzie prybyć, uziać źmiennyja rečy, srodki asabistaj hihijeny, łyžku, kubak, moža, troški ježy na pieršy čas, kali hetaha čałavieka jašče adbiaruć. Spačatku ŭsich pryvoziać, a potym užo buduć adbirać.
— A čamu ciapier, kažuć, adbirajuć ludziej katehoryj [paśviedčańniaŭ kiroŭcy] C i E?
— Heta ŭžo napuskali čutak usialakich. Źbirajem my ŭsich u kamandu, ale nam treba było dadatkova bolš kiroŭcaŭ, i my šukali, vybirali, u kaho jość takija paśviedčańni kiroŭcy.
— Jašče raskazvajuć, što ŭ Słonimie kala čaści šmat vajskovaj techniki i ź Ivacevičaŭ taksama mužčyn viazuć z technikaj. Heta navošta?
— Heta ŭ inšyja, moža, čaści. My taksama nie viedajem, što i jak. My voś adpraŭlajem na zbory chłopcaŭ i ŭsio. Adny voś užo źjechali. Nichto nie skardzicca, nie baicca.
— Niespakojna. Vajna pobač.
— Voś tamu treba treniravacca i rychtavacca da ŭsiaho. I niachaj heta budzie tolki treniroŭka. Mnie zdajecca, i dla vas, i dla nas heta lepš.
Supracoŭnica vajenkamata zapeŭniła, što ŭ krainie niama mabilizacyi. Jana paraiła «ŭvažliva słuchać naviny i nie čytać toje, što pišuć apazicyjnyja kanały».
U vajenkamacie Łuninieckaha i Hancavickaha rajonaŭ taksama supakoili i dadali, što ludziej paviazuć u toj ža Słonim. Dziažurny patłumačyŭ, čamu zvoziać i budaŭničuju techniku.
— Farmujuć padraździaleńni vajskoŭcy, i tam pavinna być usio. Kali ŭ rocie jość hranatamiotčyk, kulamiotčyk, aŭtamatčyk i snajpier, u cełym usialakaja technika jość — i ekskavatary jość, i buldoziery. Heta ž usio treba. Idzie razhortvańnie i treniroŭka, kab viedali choć… Chto jaho viedaje, što ŭ śviecie dziejecca. Heta nie toje, što ich zabirajuć i kudyści buduć kidać ci pasyłać — nie, usio jak zvyčajna. Tolki zbory robiacca niečakana, [kab pravieryć], jak spracuje vajenkamat, jak spracujuć pastaŭščyki hetaj techniki — jak jany jaje pastaviać, jakuju. Kab bačyć na svaje vočy, na što my zdolnyja i hatovyja.
— Tamu ŭsio tak rezka?
— Tak, heta niečakanaja takaja pravierka na vypadak, kali raptam niešta [zdarycca], nie daj boh. Chočuć pahladzieć, hatovyja my da hetaha ci nie. Jak vajskoŭcaŭ tudy-siudy pa tryvozie vyklikajuć, praviarajuć: jak prybyli, u kolki. A heta padniali mienavita našy vajenkamaty — tyja, jakija farmujuć hetuju čaść u Słonimie.
— Kažuć, što šmat pozvaŭ razdajuć.
— Nie słuchajcie nikoha. Užo błohiery pišuć, što i z łožkaŭ zdymajuć, i na darohach łoviać. Nikoha nie zdymajuć, nie adbirajuć. Vyklikajuć, jak maje być, pa poźvie, pišuć, što im treba ŭziać z saboj, kali pryjści. Jašče idzie adbor: naprykład, nie padaŭ [čałaviek] infarmacyi, što ŭ jaho čaćviora dziaciej, i ŭ jaho značacca tolki dvoje. Takich taksama adsiejvajuć. Usio ŭličvajecca, pierabirajecca. Nikomu nie viercie. Takuju ŭžo bzduru pišuć! Chtości tam raśpisaŭ užo takoje, što i pa vulicach łoviać. Vy vierycie ŭ takoje?
— U Breście, raskazvali, čałavieka prosta z pracy zabrali, nie papiaredziŭšy zahadzia. Takoha ž u nas nikoli nie było, tamu i naściarožvaje.
— Ja nie viedaju, ale, chutčej za ŭsio, chłusiać. Mohuć na pracu [supracoŭniki vajenkamata] pryjechać, viedajučy, kolki tam pracuje čałaviek. Voś jany pryjechali, a ludzi — na abjektach. Kali tych pryvieźli, im pozvy ŭručyli na nastupny dzień abo na kali tam, kab jany mahli pajści sabracca, uziać z saboj rečy, pajeści, hrošaj niejkich, rylna-mylnaje, jak my kažam. A kab z aŭtobusa ŭ aŭtobus pierahruzili i pavieźli — takoha ŭ nas niama. Tak što nie viercie nikomu i nie chvalujciesia. Heta raniej mahli papiaredzić za miesiac, čałaviek rychtujecca, siamju nastrojvaje. A tut, bačycie, pa tryvozie padymajuć i ŭsio. Ale heta toje samaje, — zapeŭniŭ dziažurny vajenkamata.
Paźniej vajskovy kamisar Łuninieckaha i Hancavickaha rajonaŭ Uładzimir Kachaviec taksama prakamientavaŭ situacyju miascovaj rajonnaj haziecie. Pavodle jaho słoŭ, pravierka bojehatoŭnaści vajskovych čaściej — płanavaje mierapryjemstva i pravodzicca štohod. Vajennaabaviazanych, maŭlaŭ, adpraviać na zbory na 35 sutak dla ŭkamplektavańnia vajskovaj čaści, u jakoj i pravodzicca pravierka.
U Bresckaj vobłaści mužčyn masava zabirajuć na zbory, mohuć padniać z łožka
«Doma mianie čakaje lubimaja mama». Na ciapierašnija zbory vyklikajuć i žančyn-miedykaŭ
«Častka niejtrałaŭ paddajecca prapahandzie. Pačynajuć dumać, što, moža, tak i treba». Jak budzie raźvivacca biełaruskaje hramadstva va ŭmovach tatalnych represij
Kamientary
"Kali ŭ rocie jość hranatamiotčyk, kulamiotčyk, aŭtamatčyk i snajpier, u cełym usialakaja technika jość"
Patrebna jak maha bolš snajpieraŭ. I nužnaje dla ich abstalavańnie. Dziejničać treba ŭ Drazdach i vakolicach. Tady nastanie mir i spakoj!