Стала вядома, колькі зарабілі на продажы БелАЗаў пасярэднікі з колаў малодшых Лукашэнкаў — гэта сотні мільёнаў даляраў на год
«Наша Ніва» дэталёва апісвала выгоды схемы, па якой сябры кіруючай сям'і забіраюць сабе прыбыткі прамысловага гіганта. На прыкладзе адной кампаніі-дыстрыб'ютара мы паказалі, што завод недалічваецца больш за палову дададзенай вартасці сваёй прадукцыі. Цяпер жа, дзякуючы Белполу, стаў вядомы поўны спіс кампаній-падзельнікаў, і мы можам прыкладна вылічыць, колькі ж соцень мільёнаў даляраў на год ідзе невядома куды і невядома каму.
У чэрвені мы выпусцілі дэталёвы тэкст пра тое, як бізнэсмены з кола старэйшых сыноў Лукашэнкаў атрымліваюць вялізныя прыбыткі на продажах прадукцыі БелАЗа.
Чытайце: «Мы адна сям’я». Дылеры БелАЗа, звязаныя з сынамі Лукашэнкі, зарабляюць, як сам БелАЗ
Архітэктура паставак зладжана так, што эксклюзіўныя дылеры пры пастаўках у Расію пакідаюць на сабе больш за палову ўсяго экспартнага прыбытку. Заводу, які нясе ўсе вытворчыя і крэдытныя рызыкі, дастаецца менш.
Мы разлічвалі нашы табліцы на прыкладзе кампаніі «Аўтатэхінмаш», пра якую дакладна было вядома, што яна адзін з дыллераў БелАЗ.
Яе заснавальнікі Юрый Хоміч і Ігар Падгорны.
Вось тая табліца разлікаў удзелу ў прыбытку ад рэалізацыі прадукцыі БелАЗа за гады, па якіх была справаздачнасць па ўсіх кампаніях з гандлёвага ланцужка (з 2021-га статыстыка завода засакрэчана).
| 2018 | 2019 | 2020 | |
| Сабекошт (пры цане адзінкі прадукцыі 100 рублёў) | 47,61 руб | 50 руб | 46,9 руб |
| Прыбытак (пры цане адзінкі прадукцыі 100 рублёў) | 52,39 руб | 50 руб | 53,1 руб |
| Прыбытак дылера «Аўтатэхінмаш» | 25,9 руб (49,4% ад прыбытку) | 26 руб (52% ад прыбытку) | 28,3 руб (53,2% ад прыбытку) |
| Прыбытак дыстрыб'ютара «ГД БелАЗ» | 5,1 руб (9,7% ад прыбытку) | 4,7 руб (9,4% ад прыбытку) | 5 руб (9,4% ад прыбытку) |
| Прыбытак вытворцы БелАЗ | 21,39 руб (40,8% ад прыбытку) | 19,3 руб (38,6% ад прыбытку) | 19,8 руб (37,2% ад прыбытку) |
Якая новая важная інфармацыя з'явілася цяпер, што мы вярнуліся да гэтай тэмы? На момант першай публікацыі поўны спіс дыллераў, якія адораныя правам дыстрыбуцыі прадукцыі БелАЗ у Расіі, быў невядомы.
Раней журналісты ведалі толькі пра «Аўтатэхінмаш» і «Б-24». Пра сувязь заснавальнікаў апошняй з Дзмітрыем Лукашэнкам вычарпальна расказваў Беларускі расследавальніцкі цэнтр.
Пра іншых дыстрыб'ютараў інфармацыі ў публічным доступе не было, і аб маштабе прыватызаваных прыбыткаў мы маглі толькі вылучаць тэорыі, грунтуючыся на сярэдніх лічбах па дзвюх вядомых кампаніях.
Цяпер жа Белпол перадаў «Нашай Ніве» дакумент, з якога становяцца вядомы ўсе ўдзельнікі схемы.
Перадгісторыя ў тым, што пры канцы 2023 года быў затрыманы генеральны дырэктар БелАЗа Сяргей Нікіфаровіч. Каб паспрабаваць яго выратаваць, дылеры БелАЗ напісалі калектыўны ліст да Дзмітрыя Гары, старшыні Следчага камітэта.
Тэкст ліста ўяўляе сабой пералік заслуг Нікіфаровіча (на думку паручальнікаў): дзякуючы камунікабельнаму Нікіфаровічу дыстрыб'ютары «мінімальна адчулі наступствы траплення прадпрыемства пад санкцыі». Больш за тое, Нікіфаровіч нават ашчаслівіў «Белшыну», прапанаваўшы ёй дзяліцца прыбыткамі са сваёй дыстрыб'ютарскай сеткай.
Пры канцы ліста даецца поўны спіс кампаній-паручальнікаў:
1) Гендырэктар «ГД БелАЗ» Лямін А.
2) Гендырэктар «Б-24» Дудзінец Д.
3) Заснавальнік «Аўтатэхінмаш» Хоміч Ю.
4) Гендырэктар «ГПФК» Патапаў А.
5) Упраўляючы «БелТрансЛагістык» Дзюбенка С.
6) Дырэктар «Прамтэхснаб» Піменаў Я.
7) Гендырэктар «Сервіс кар'ерных машын» Утачкін С.
8) Гендырэктар «Haul Trucks-CA» Макараў К. (Узбекістан).
9) Дырэктар «Спатсервіс» Ляднёў А.
З данымі ўсіх дыстрыб'ютараў далейшыя падлікі сталі справай тэхнікі. Для ілюстрацыі мы ўзялі толькі 2023 год.
Згодна з фінансавай справаздачай «ГД БелАЗ», праз які на расійскі (асноўны) рынак ідзе прадукцыя завода, сабекошт продажаў «ГД БелАЗ» — 82 417 827 000 расійскіх рублёў.
Сабекошт продажаў — гэта бухгалтарскі тэрмін, які абазначае, за колькі «ГД БелАЗ» закупіў усё, што потым прадаў (паставіў дыстрыб'ютарам).
Іншымі словамі, «сабекошт продажаў» «ГД БелАЗ» роўны выручцы завода БелАЗ.
Па сярэднеўзважаным курсе расійскага рубля да даляра за 2023 год (85,24 за $1) выручка беларускага завода склала каля $967 мільёнаў. З разлікаў за папярэднія гады мы ведаем, што рэнтабельнасць завода вагалася каля 30%, і калі лічыць, што нічога не змянілася, то валавы прыбытак завода будзе каля $290 мільёнаў.
Валавы прыбытак нічога не скажа нам пра чысты прыбытак, таму што мы не ведаем, якая частка з гэтай сумы пойдзе на пагашэнне абавязкаў і працяг дзейнасці. Нам важная толькі фінальная лічба — каля $290 мільёнаў.
Цяпер давайце глянем дыстрыб'ютараў, якіх мы цяпер ведаем пайменна. Па тым жа прынцыпе іх «сабекошты продажаў» павінны быць у суме роўныя выручцы «ГД БелАЗ».
| Дыстрыб'ютар | Сабекошт продажаў за 2023 у расійскіх рублях |
| «Б-24» | 35 056 709 000 |
| «Аўтатэхінмаш» | 20 881 575 000 |
| «ГПФК» | 11 064 222 000 |
| «БелТрансЛагістык» | 6 875 112 000 |
| «Прамтэхснаб» | 9 264 745 000 |
| «Сервіс кар'ерных машын» | 1 524 261 000 |
| «Haul Trucks-CA» Узбекістан | Наўпрост невядома, але праз ускосны падлік ≈3 129 209 000 |
| «Спатсервіс» | 475 002 000 |
| Усяго | 85 141 626 000 + (≈3 129 209 000) |
| «ГД БелАЗ» | Выручка за 2023 у расійскіх рублях |
| 88 270 835 000 |
Так і атрымліваецца — выручка «ГД БелАЗ» супадае з сабекоштам продажаў дыстрыб'ютараў. Статыстыку ўзбецкай кампаніі «Haul Trucks-CA» мы лічым як розніцу паміж выручкай «ГД БелАЗ» і сабекоштам продажаў дыстрыб'ютараў з вядомымі паказчыкамі.
З той жа адкрытай справаздачнасці па кожнай кампаніі мы бачым іх выручкі і валавыя прыбыткі.
Іншымі словамі, мы ўжо ведаем, за колькі яны атрымалі прадукцыю і колькі на гэтым прыкладна зарабіў БелАЗ. І цяпер можам параўнаць з тым, колькі зарабілі пасярэднікі. Паказчыкі выручкі мы апусцім, ахвотныя падлічыць рэнтабельнасць могуць паглядзець гэта самастойна на расійскім сайце фінансавай справаздачнасці. Прыводзім толькі лічбы валавага прыбытку.
| Дыстрыб'ютар | Валавы прыбытак за 2023 год у рас. рублях |
| «Б-24» | 8 374 522 000 |
| «Аўтатэхінмаш» | 8 529 904 000 |
| «ГПФК» | 5 067 132 000 |
| «БелТрансЛагістык» | 2 178 409 000 |
| «Прамтэхснаб» | 2 757 203 000 |
| «Сервіс кар'ерных машын» | 421 861 000 |
| «Haul Trucks-CA» Узбекістан | Невядома. Пры рэнтабельнасці продажаў у 25% ≈782 302 250 |
| «Спатсервіс» | 206 864 000 |
| Усяго ў далярах | ≈ $ 329 790 000 |
| Завод БелАЗ | Валавы прыбытак за 2023 год у далярах пры рэнтабельнасці продажаў 30% |
| ≈ $ 290 000 000 |
Пры разліках мы зрабілі дапушчэнні адносна рэнтабельнасці продажаў узбецкай «Haul Trucks-CA», экстрапаляваўшы на яе сярэднія рэнтабельнасці продажаў іншых дылераў.
Таксама мы зрабілі дапушчэнне адносна рэнтабельнасці продажаў БЕЛАЗ, экстрапаляваўшы сярэднюю рэнтабельнасць завода за апошнія гады.
Такім чынам атрымліваецца, што валавы прыбытак кампаній, якія нічога не вырабляюць, складае прыкладна траціну мільярда даляраў у год і перавышае прыбытковасць самога завода.
Пакуль жодзінскі завод у асобныя гады траціць частку свайго прыбытку на выплаты па крэдытах, закупку абсталявання і мадэрнізацыю сродкаў вытворчасці, пасярэднікі выводзяць сотні мільёнаў даляраў у дывідэнды.
Далейшы лёс гэтых сродкаў невядомы, але раней апытаныя «Нашай Нівай» дэвелаперы і банкіры выказваюць здагадкі, што афіцыйныя заснавальнікі кампаній-дыстрыб'ютараў не з'яўляюцца рэальнымі бенефецыярамі гэтых квітнеючых бізнэсаў, таму што не відаць, куды ўкладаецца гэты капітал.
Прыватызацыя прыбыткаў толькі аднаго прамысловага гіганта Беларусі адбываецца пад шматгадовую бязлітасную крытыку пасярэднікаў Аляксандрам Лукашэнкам.
Раней Беларускі расследавальніцкі цэнтр вычарпальна расказаў пра сувязі заснавальнікаў «Б-24» з сям'ёй Дзмітрыя Лукашэнкі.
«Наша Ніва» таксама знайшла перасячэнні ў біяграфіях заснавальнікаў «Аўтатэхінмаша» з коламі Віктара Лукашэнкі.
Біяграфіі іншых фармальных бенефіцыяраў кампаній-дыстрыб'ютараў пакуль невядомыя, раскрыць іх — справа журналісцкай супольнасці.
Коля Лукашэнка сыграў на раялі на «Дні народнага адзінства». Яго тата перад гэтым прыгразіў Трэцяй сусветнай вайной7
Каментары