Гісторыя66

А вы ведаеце, што такое дрында?

Пакаленне 1950—70-х гадоў добра памятае гэты самаробны металічны самакат. А вось называлі яго ў розных мясцовасцях па-рознаму. Разам з назвамі ўсплываюць і мілыя ўспаміны.

Дзеці на лыжах, санках і з дрындаю
Дзеці на лыжах, санках, а адзін на дрындзе. Смаргонь, 1969 год. Фота: старонка ў фэйсбуку Таццяны Скарынкінай

У тыя часы не было ні цюбінгаў, ні скейтаў. Каталіся на санках, самаробных каньках, з'язджалі з горкі на пятай кропцы.

Значнай папулярнасцю карысталіся самаробныя зімовыя санкі-самакаты. Былі розныя спосабы іх вырабу з тоўстага жалезнага прута (арматуры). Звычайна іх выраблялі бацькі ў калгасных майстэрнях для сваіх дзяцей. Некаторыя прыварвалі падстаўкі для ног, каб зручней было катацца.

Вось яе, гэтую прыладу, у цэнтральнай Беларусі называлі «дрында». На паўночным усходзе Беларусі часцей сустракаліся назвы «каза» і «рагаза». У некаторых мясцовасцях гэта называлі «дуга», «дуды», «пруты» і «прэнт», «тарантас», «рогі», «драцянкі», «катулі» і нават «кабыла».

У дрынды было два полазы. Адной нагой станавіліся, а другой адпіхваліся. А калі дрында набірала хуткасць, то станавіліся абедзвюма нагамі і ехалі. Найлепш было катацца па накатанай машынамі абледзянелай дарозе ці з горкі. Часам спераду ставілі меншых дзяцей і каталі іх.

На днях на сваёй старонцы ў фэйсбуку дзіцячая пісьменніца Тамара Бунта падзялілася ўражаннямі ад сустрэчы з вучнямі.

У сваім апавяданні «Лялька» з кніжкі «Дзяўчынка з Вішнёвага завулка» яна згадвае сваё дзяцінства і дзіцячыя забавы:

«Вы наўрад ці паверыце, але ў дзяцінстве я не мела цацак. Былі мяч, скакалка, санкі, лыжы, дрында, ровар, была «бітка», каб гуляць у класікі, былі рознакаляровыя шкельцы, прыгожыя гузікі, пер’е, зламаныя маміны брошкі, «залатыя» і «срэбраныя» цукерачныя абгорткі, каб рабіць у зямлі «сакрэты» — адным словам, усё тое, з чым можна забаўляцца на вуліцы».

У вучняў і настаўнікаў выклікала цікаўнасць слова «дрында».

Правобразам для яе паслужылі фінскія сані — стул на палазах, таму ў некаторых мясцовасцях яе называлі «фінка».

Фінскія сані
Фінскія сані. Фота: Wikimedia Commons

Па прынцыпе дрынды рабілі канькі, якія адмысловым спосабам прывязвалі да валёнак.

Як згадваюць карыстальнікі фэйсбука, дрынду з поспехам замяняў дубец маладой лазы. На ім таксама можна было добра разагнацца. Праўда, ён хутка сціраўся. Але ж лазы ў наваколлі заўсёды было ўдосталь.

Паступова, з ростам агульнага дастатку і развіццём прамысловай вытворчасці на месца дрындзе прыйшлі лыжы і канькі з бацінкамі.

Цяпер дрынду можна ўбачыць хіба што ў адным месцы — Літаратурным музеі Кузьмы Чорнага ў Цімкавічах на Капыльшчыне.

«А мы ў двары называлі гэтую прыладу — рагаза. Сам катаўся пастаянна», — піша ў каментарыях у фэйсбуку віцябчук Барыс Хамайда.

«У нас, я тады жыў у Латыгаўцы Мінскага раёна, гэта называлася «прэнт», — піша Павел Ляхновіч.

«Не памятаю, як у нас называлася гэтая дрында… А вось і ўспомнілася, каза яна называлася і я на ёй каталася. І цацак у мяне таксама не было. А змерзлыя шаравары былі. І вясёла было катацца!» — піша Марыя Ісаёнак.

Чытайце яшчэ:

Сенаванне: незабыўныя ўспаміны, як касілі і граблі сена яшчэ ў канцы ХХ стагоддзя

Палачка-стукалачка, грахі, шавец: у што гулялі нашыя прабабы і прадзеды

Каментары6

  • Параска
    16.04.2023
    Дрынды , катацца на дрындах у нас казалi у нашей вёсцы
  • Гость
    17.04.2023
    Дрында и точка. В моем детстве , по крайней мере.🫵
  • SHOS
    17.04.2023
    Знаю только ДУРЫНДА. Ну типа недалёкий. Как Лукашенко.

У Беларусі з'явіўся народны паэт7

У Беларусі з'явіўся народны паэт

Усе навіны →
Усе навіны

Сёння — чарговы суд над палітзняволеным журналістам Ігарам Карнеем. Некалькі месяцаў яго трымаюць у памяшканні камернага тыпу1

Колькі беларусам трэба для камфортнага жыцця?3

Як у Мінску запалілі галоўную ёлку ФОТЫ4

Ва Украіне паспяхова выпрабаваная новая ракета «Рута»3

Запісацца на візу хутчэй можна праз «радары». Пра што размова?7

Былы міністр абароны Паўднёвай Карэі спрабаваў скончыць жыццё самагубствам

Расійскія Таганрог і Бранск падвергнуліся атацы2

Марафон рэпрэсій не спыняецца. Паказваем жахлівыя лічбы8

Спікер парламента Наталля Качанава разбіралася з ляхавіцкай маршруткай4

больш чытаных навін
больш лайканых навін

У Беларусі з'явіўся народны паэт7

У Беларусі з'явіўся народны паэт

Галоўнае
Усе навіны →