Навука і тэхналогіі1818

Дзе здараюцца землятрусы, а дзе іх ніколі не было

На зямной паверхні няма такіх рэгіёнаў, якія цалкам бяспечныя ад актыўнасці зямной кары. Тым не менш, усім вядома, што для некаторых краін землятрусы — тыповая з’ява, тады як у іншых моцных землятрусаў не фіксавалі ніколі. Чаму так адбываецца?

Разбуральныя землятрусы найперш адбываюцца ў тых краінах, што месцяцца ля стыкаў тэктанічных платформаў. У краінах, далёкіх ад гэтых стыкаў, моцных землятрусаў звычайна не бывае.

Сейсмічна актыўную вобласць па перыметры Ціхага акіяна, дзе знаходзіцца шмат вулканаў, навукоўцы называюць Ціхаакіянскім вулканічным вогненным колам. Там адбылося каля 90% усіх сусветных землятрусаў і 80% самых магутных з іх.

Карта землятрусаў, якія адбыліся з 1900 па 2013 год. Чырвоны колер пазначае межы Ціхаакіянскага агнявога кола. Фота: USGS / Wikimedia.org

Ёсць яшчэ дзве зоны актыўнасці зямной кары — гэта Альпійска-Гімалайскі горны пояс і Сярэдзінна-Атлантычны хрыбет, які ідзе ўздоўж дна Атлантычнага акіяна.

Альпійска-Гімалайскі горны пояс. Фота: Wikimedia.org
Сярэдзінна-Атлантычны хрыбет, які ідзе ўздоўж дна Атлантычнага акіяна. Фота: Wikimedia.org

Сярод краін з самай высокай рызыкай землятрусаў WorldAtlas называе Японію, Кітай, Іран, Турцыю, Перу, Італію, Філіпіны, Інданезію, а таксама ЗША і Мексіку.

У прыватнасці, Турцыя, дзе нядаўна адбылося стыхійнае бедства, часта церпіць з-за сейсмічнай актыўнасці, бо месціцца паблізу некалькіх асноўных ліній разломаў. Краіна заціснутая паміж Еўразійскай, Афрыканскай і Аравійскай платформамі, што і выклікае ўвесь час падземныя штуршкі рознай ступені.

Трэба сказаць, што найбольшую небяспеку землятрусы ўяўляюць для самых бедных рэгіёнаў свету. Гарады накшталт Лос-Анджэлеса і Токіа лепш абароненыя: дзякуючы апошнім дасягненням архітэктуры, будынкі там устойлівыя да штуршкоў. Але гэтым не могуць пахваліцца ўсе краіны — напрыклад, Філіпіны ў значна горшым становішчы.

Землятрусы рэдка адбываюцца на раўнінных тэрыторыях, таму іх звычайна не бывае, напрыклад, у Беларусі. Сярод краін, дзе ніколі не было землятрусаў, называюць Катар, Саудаўскую Аравію, Андору, Швецыю, Нарвегію, Фінляндыю, Мальту і Барбадас.

З усіх кантынентаў Антарктыда сутыкнулася з найменшай колькасцю землятрусаў, аднак яны ўсё адно там здараюцца. У прыватнасці, у 2022 годзе падводны вулкан недалёка ад мацерыка прачнуўся і выклікаў 85 тысяч землятрусаў — гэта быў самы моцны сейсмічны ўсплёск, зарэгістраваны на кантыненце.

Навукоўцы адзначаюць, што кожны год прыборы фіксуюць у свеце больш за мільён землятрусаў. Так, міні-землятрусы адбываюцца нават у Беларусі. Аднак моцных падземных штуршкоў, што ўласцівыя тэрыторыям, паблізу якіх месцяцца вулканы (яны часта знаходзяцца якраз на стыках літасферных пліт), звычайна не чакаюць на тэрыторыі такіх краін, як Беларусь, Украіна, Чэхія, Польшча, Літва і Латвія.

Каментары18

  • хх
    13.02.2023
    "Землятрусы рэдка адбываюцца на раўнінных тэрыторыях, таму іх звычайна не бывае, напрыклад, у Беларусі."
    Рэд.? як не бывае? калі нават на маёй памяці было хай сабе і 2 балы (эпіцэнтр быў у Карпатах), але гэта адчувалася. і страшна было. нават не магу ўявіць, што перажылі(перажываюць) зараз людзі ў Турцыі і Сірыі
  • фіялетавы амар
    14.02.2023
    Жвір,
    вы там вокруг света плаваете, а не знали ?
    ну так и ви дно, что во всех темах плаваете
     
  • Сейсмолог
    14.02.2023
    хх, "іх звычайна не бывае". Это не означает, что их совсем не было и быть не может. Ваш дом, кстати, сейсмоустойчив ?

«Я падняў аднаго са слабавікоў — і выпусціў яго на асфальт». Дэсантнік Руслан Акостка расказаў, як адседзеў 4 гады

«Я падняў аднаго са слабавікоў — і выпусціў яго на асфальт». Дэсантнік Руслан Акостка расказаў, як адседзеў 4 гады

Усе навіны →
Усе навіны

Прэзідэнт Латвіі зламаў руку падчас катання на ровары3

У ЗША памерла адна з лідараў хунвейбінаў Маа Цзэдуна5

Работнік БТ: Калі тэрміновы сюжэт, а эксперта не знайшлі, у кадр сядае мантажор, і ты падпісваеш яго «палітолаг»3

Звыш 80% кампаній па распрацоўцы нейрасетак у свеце банкрутуюць. Чаму так?5

Зняволены расказаў, як сядзеў у калоніі ў Глыбокім у суседняй камеры са Статкевічам5

Футбаліст «Нёмана» ў парыве гневу даў выспятка надпісу «80 гадоў вызвалення» ВІДЭА6

Расійская турыстка загінула ў Тбілісі, здымаючы відэа пад песню «У апошні раз»5

Расчараваны прыбыткам ад «тапання хамяка» беларус паскардзіўся ў таварыства абароны правоў спажыўцоў. Ці спрацавала?8

УСУ не ўдалося атакаваць склад боепрыпасаў у Катлубані7

больш чытаных навін
больш лайканых навін

«Я падняў аднаго са слабавікоў — і выпусціў яго на асфальт». Дэсантнік Руслан Акостка расказаў, як адседзеў 4 гады

«Я падняў аднаго са слабавікоў — і выпусціў яго на асфальт». Дэсантнік Руслан Акостка расказаў, як адседзеў 4 гады

Галоўнае
Усе навіны →