Z dota pad Lachavičami ściaruć nadpisy, jakija prasłaŭlali «Vialikuju pieramohu»
Miascovyja ŭłady pryznali, što zbudavańnie pryznačałasia dla abarony ad tych, kaho jany chacieli ŭšanavać.
U pačatku krasavika «Naša Niva» pisała pra toje, što na dziaržaŭnym telebačańni vyjšaŭ prapahandyscki siužet «Daroha da Pieramohi. Partyzany Lachavickaha rajona», u jakim pakazali stary abarončy žalezabietonny bunkier, na ścianie jakoha vyviedzienyja ličby «1941—1945», piacikancovaja zorka i hieorhijeŭskaja stužka.
Dot dosyć paznavalny, bo mieścicca akurat kala darohi Lachavičy-Baranavičy, mienavita tamu jamu i vyznačyli rolu prapahandysckaha stenda.
Ale tyja, chto nanosiŭ patryjatyčnyja nadpisy i simvały, vidavočna, nie viedaŭ historyju.
Reč u tym, što dot byŭ pabudavany ŭ 1937-1939 hadach palakami dla stvareńnia Baranavickaha ŭmacavanaha rajona ŭzdoŭž levaha bieraha Ščary. Kankretna heta ŭmacavańnie było ŭźviedziena kala vioski Dajniaki ŭ sistemie hrupy sučasnych dotaŭ na adrezku Darava-Łabuzy.
Raźmieščany doty byli tak, kab abaraniać pryhraničny polski rajon ad balšavickaj navały z uschodu, to-bok ad Čyrvonaj Armii.
U telesiužecie śćviardžajecca, što dot byŭ uźviedzieny ŭ časy Pieršaj suśvietnaj vajny, ale heta niapraŭda. Doty taho času budavalisia na inšym, zachodnim bierazie Ščary.
Pra toje, što polskija doty niejak vykarystoŭvalisia ŭ časy Druhoj suśvietnaj vajny, a tym bolš pry abaronie Biełarusi ad nacystaŭ — nijakich źviestak niama. Što nie pieraškodziła ŭklučyć ich śpis abjektaŭ miascovaha patryjatyčnaha panteona.
Na histaryčnuju niedakładnaść źviarnuŭ uvahu adzin z čytačoŭ miascovaj rajonki «Lachavicki vieśnik», jaki aburyŭsia tym, što polskaje zbudavańnie biez anijakich dokazaŭ vydajuć za dot Vialikaj Ajčynnaj vajny. Praz tydzień hazieta ŭ svaim telehram-kanale apublikavała adkaz miascovaha ideołaha Volhi Burak.
Čynoŭnica pryznała, što naniesieny «niavyznačanaj asobaj» nadpis «1941-1945» nie adpaviadaje histaryčnamu pieryjadu, i paabiacała, što jaho prybiaruć z dota.
Chto ž moh być hetaj «niavyznačanaj asobaj»? Na «dotach Pieršaj suśvietnaj vajny», jak ich nazyvajuć u dziaržaŭnych miedyja, uzdoŭž darohi Lachavičy-Baranavičy ŭvieś čas pravodziacca pracy pa naviadzieńni paradku.
U kancy krasavika 2024 hoda na subotniku paradak vakoł ich navodzili miascovyja deputaty, supracoŭniki rajadździeła pa nadzvyčajnych situacyjach i aktyvisty Biełaruskaha respublikanskaha sajuza moładzi. Beeresemaŭcaŭ pryvozili čyścić doty i ŭ 2019 hodzie. Tady pieršy sakratar rajkama arhanizacyi raspaviadała padletkam, što ŭ časy Pieršaj suśvietnaj vajny tut prachodziła pryfrantavaja zona, choć hetyja zbudavańni nijakaha dačynieńnia da taho pieryjadu nie mieli.
Daviedacca pra heta možna było prosta praz pošuk u internecie – infarmacyi pra hetyja abarončyja zbudavańni šmat, i jana dosyć kankretna ŭkazvaje na toje, kim i dla čaho doty byli pabudavanyja.
Tak što pytańnie, jakija «niavyznačanyja asoby» mahli biespakarana nanieści nadpisy na docie, što dobra vidać z darohi pamiž rajcentrami, čysta rytaryčnaje. U łukašenkaŭskaj Biełarusi histaryčnaja pamiać absalutna ślapaja — dla aficyjnaha naratyvu sapraŭdy isnuje tolki adna vajna.
Pra polskija doty mižvajennaha času mohuć raspaviadać jak pra doty Pieršaj suśvietnaj vajny, a paśla nanosić na ich nadpisy, što adsyłajuć da padziej Druhoj suśvietnaj — nijakaha dysanansu ŭ čynoŭnikaŭ heta nie vyklikaje.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆU Baranavičach aryštavali siem byłych rabotnikaŭ zakrytaj niezaležnaj haziety «Inteks-Pres»1
Kamientary