U siryjskaj turmie znajšli trup zakatavanaha aktyvista, jaki prapaŭ 4 hady tamu. Jon pavieryŭ režymu i viarnuŭsia ź Bierlina
Mazien al-Chamada nie vytrymaŭ emihracyi.
Pra Maziena al-Chamadu ŭ svoj čas pisali ŭsie suśvietnyja ŚMI. Znachodziačysia ŭ emihracyi, mužčyna šmat jeździŭ pa śviecie i raskazvaŭ pra žachi režymu Asada, praź jakija jamu daviałosia prajści. Jahony los šmat u čym padobny da losu biełaruskich emihrantaŭ.
Ad pratestaŭ da turmy
Mazien-al-Chamada dałučyŭsia da pratestaŭ u Siryi ŭ 2011 hodzie. Na toj čas jamu było 33 hady. Mužčyna pracavaŭ technikam u francuzskaj transnacyjanalnaj kampanii Schlumberger u horadzie Dejr-el-Zor.
Padčas pratestaŭ 2011 hoda Mazien rabiŭ na telefon zdymki padziej, što adbyvalisia ŭ jahonym horadzie, a zatym vykładvaŭ ich u internet. Na jaho źviarnuli ŭvahu zamiežnyja žurnalisty, jakim mužčyna davaŭ intervju.
Pieršy raz słužby biaśpieki Asada aryštavali Al-Chamadu ŭ krasaviku 2011 hoda na pracoŭnym miescy. Ale praz tydzień jaho vyzvalili. Druhoje zatrymańnie adbyłosia ŭ kancy 2011 hoda. Hetym razam mužčyna adsiedzieŭ dva tydni i paśla vyzvaleńnia, razumiejučy, što jaho mohuć znoŭ zatrymać, vyrašyŭ pakinuć svoj horad i pierabracca ŭ Damask. Tudy jon nakiravaŭsia razam z dvuma svaimi plamieńnikami, jakim taksama pahražała źniavoleńnie.
U 2012 hodzie Mazien razam ź plamieńnikami byŭ aryštavany i dastaŭleny ŭ adździaleńnie raźviedki VPS na vajskovaj bazie ŭ aeraporcie Mieze. Jak paźniej zhadvaŭ mužčyna, ich źmiaścili ŭ kamieru płoščaj u 12 kvadratnych mietraŭ, dzie znachodziłasia kala 70 źniavolenych.
Na dopytach z dapamohaj žorstkich katavańniaŭ z mužčyny vybili zhodu padpisać pakazańni ab tym, što jon nibyta ŭdzielničaŭ va ŭzbrojenych pratestach. Ale śledčym treba było ad jaho pryznańnie ŭ zabojstvie siłavikoŭ. Dla hetaha, pa słovach mužčyny, jaho pieraviali ŭ inšy pakoj, dzie prymianili seksualny hvałt.
Jak zhadvaŭ Al-Chamada, ab jaho cieła tušyli cyharety, bili elektryčnym tokam, łamali rebry. Zatym jahonyja hienitalii źmiaścili ŭ ciski i adnačasova pačali hvałcić z dapamohaj mietaličnaj žerdki.
«Kali jany pačali zakručvać [ciski, u jakija byli źmieščany hienitalii], ja pryznaŭsia va ŭsim, čaho jany patrabavali», — raskazvaŭ mužčyna.
3 vieraśnia 2013 hoda Mazien-al-Chamada vyjšaŭ na volu ŭ ramkach abmienu pałonnymi pamiž režymam i apazicyjaj.
U emihracyi
Paśla vyzvaleńnia al-Chamada pakinuŭ Siryju i praz Turcyju, Hrecyju, Italiju, Francyju pierabraŭsia ŭ Niderłandy, dzie paprasiŭ palityčnaha prytułku. Znachodziačysia ŭ emihracyi, jon adkryta śviedčyŭ pra złačynstvy režymu Asada, sustrakaŭsia z amierykanskimi zakanadaŭcami i vajskoŭcami, śledčymi pa pravach čałavieka, žurnalistami.
«Ja nie supakojusia, pakul nie padam na ich u sud. Navat kali heta budzie kaštavać mnie žyćcia», — havaryŭ jon u dakumientalnym filmie «Źnikłyja siryjcy» (Syria's Disappeared), źniatym u 2017 hodzie.
Ale namahańni mužčyny nie davali plonu. Jon naziraŭ, jak uradavyja siły Siryi pastupova viartali kantrol nad terytoryjami, jakija paŭstancy zachapili ŭ pačatku vajny. Zachodnija palityki, na jakich al-Chamada raźličvaŭ, bolš zasiarodzilisia na baraćbie ź Isłamskaj dziaržavaj, a nie na zmahańni z režymam Asada. Mužčyna ŭsio čaściej skardziŭsia siabram, što raskazvać svaju historyju — pustoje marnavańnie času.
Nie najlepšym byŭ i psichičny stan Maziena. Jon žyŭ adzin u biedna abstaŭlenaj kvatery ŭ Amsterdamie, jakuju jamu dali ŭłady, braŭ uroki niderłandskaj movy i ŭsio bolš kuryŭ marychuanu. U adroźnieńnie ad inšych emihrantaŭ, Mazien nie zdoleŭ adaptavacca za miažoju.
Pa słovach znajomych, jon prachodziŭ psichaterapiju, ale skardziŭsia, što zachodnija psichaterapieŭty nie razumiejuć, praz što jamu daviałosia prajści. Da hetaha treba dadać i fizičnuju traŭmu, jakaja pryviała da taho, što mužčyna nie moh mieć dziaciej i nie chacieŭ naładžvać asabistaje žyćcio.
Žurnalisty zhadvajuć, jak padčas adnaho z svaich strymaŭ u fejsbuku al-Chamada rezka krytykavaŭ ułady Niderłandaŭ, jakija zamarozili jahony bankaŭski rachunak i spynili dapamohu paśla taho, jak na jaho pastupiła zapazyčanaść pa zarobku ad byłoha pracadaŭcy ŭ Siryi. Jon taksama krytykavaŭ ZŠA i Jeŭropu za adpraŭku vajskovych samalotaŭ dla bambardziroŭki Isłamskaj dziaržavy.
«Ja chaču viarnucca ŭ svaju krainu — chopić. Navat kali heta aznačaje viartańnie ŭ zony, što kantralujucca režymam, heta lepš, čym tut. Ja nie chaču intehravacca! Dla mianie bolš hodna pamierci ŭ svajoj krainie».
Šlach da viartańnia
U apošnija miesiacy 2019 hoda finansavyja prablemy Chamady dasiahnuli apahieju. Nie majučy mahčymaści płacić za kvateru, jon byŭ vysieleny ź jaje i pajechaŭ da siastry i jaje muža, jakija taksama žyli ŭ Amsterdamie. Prynižalny dośvied straty doma jašče bolš uzłavaŭ jaho i, mahčyma, adyhraŭ vialikuju rolu ŭ jaho rašeńni viarnucca ŭ Siryju, skazaŭ jahony švahier Amier al-Abajd.
«Jon adčuvaŭ siabie zdradžanym. Jon byŭ u drennym psichičnym stanie, staŭ vajaŭničym i svaryŭsia amal z usimi, kaho sustrakaŭ», — raskazvaŭ al-Abajd žurnalistam The Washington Post.
Paźniej mužčyna pa niezrazumiełych pryčynach, znachodziačysia ŭ statusie biežanca, źviarnuŭsia ŭ pasolstva Siryi ŭ Bierlinie. Pa słovach śviedak, jon naviedaŭ pasolstva jak minimum try razy za miesiac.
Vykazvalisia zdahadki, što ludzi režymu Asada zmahli skarystacca ŭraźlivaściu Maziena, uvajšli da jaho ŭ davier i źviazali z pasolstvam Siryi ŭ Bierlinie. Tam jon atrymaŭ chłuślivyja zapeŭnivańni ŭ biaśpiečnym viartańni.
U vyniku al-Chamada atrymaŭ vizu i rankam 22 lutaha 2020 hoda vylecieŭ ź Bierlina ŭ Biejrut. Pa prylocie mužčyna byŭ aryštavany słužbami biaśpieki i z toj pary ličyŭsia źnikłym bieź viestak.
U studzieni 2022 hoda były źniavoleny, tolki što vyzvaleny z turmy, zajaviŭ, što bačyŭ Maziena al-Chamadu ŭ adnoj z turmaŭ Damaska ŭ lutym 2020 hoda, paśla jaho pieravodu z turmy aeraporta Mieze. Pa jaho słovach, al-Chamada padviarhaŭsia niaspynnym katavańniam z metaj atrymańnia ad jaho «pryznańniaŭ» na kamieru adnosna taho, što nibyta chłusiŭ pra katavańni ŭ turmach režymu, kali znachodziŭsia za miažoj.
Pavodle infarmacyi vydańnia Al-Džazira, 9 śniežnia 2024 hoda cieła al-Chamady znajšli ŭ adnoj z turmaŭ Siednaja. Siamja apaznała jaho.
Vializnuju kolkaść ludziej vyklikajuć u milicyju, adździeły kadraŭ, dekanaty pierad vybarami4
Kamientary
Vysnova: vieryć režymam nielha nikoli - padmanuć 100%.