«Biełaruskaja mova jak by na padkorcy». Błohierka aburyłasia, što jaje syna nie vučać rodnaj movie ŭ škole
Tyktokierka padzialiłasia historyjaj, jak jaje syn zabyŭ biełaruskuju movu, chacia byccam by musić viedać jaje «na padkorcy». U sacsietkach aburylisia.
U tyktok-błohierki pad nikam anastasiasolnechn8 kala 22 tysiač padpisčykaŭ. Nastaśsia robić roliki pra fitnes i zdarovaje charčavańnie, adnosiny i dziaciej, i jaje tyktoki zvyčajna nabirajuć nie bolš za niekalki tysiač prahladaŭ. Ale adzin ź jaje apošnich rolikaŭ zalacieŭ na 104 tysiačy prahladaŭ.
Nastaśsia — mama pieršakłaśnika. U roliku jana raskazvaje, što płanavała nie vučyć z małym uroki — maŭlaŭ, treba pryvučać jaho da samastojnaści. Niadaŭna jaje syn atrymaŭ zadańnie vyvučyć vierš pa-biełarusku, ale ŭ jaho nie atrymałasia navat pračytać vierš, dzicia nie viedaje biełaruskija litary i nie razumieje značeńni słovaŭ:
«Jak dziciaci zadali vyvučyć vierš na biełaruskaj movie, jakaja na siońnia dla jaho źjaŭlajecca zamiežnaj, jon nie razumieje. U mianie doma nichto nie hutaryć pa-biełarusku, ja nie hutaru pa-biełarusku, mnie niama z kim na hetaj movie hutaryć, dzicia jaje nie razumieje. Dla jaho heta nasamreč zamiežnaja mova».
Nastaśsia aburajecca, što małomu prosta zadali vyvučyć biełaruski vierš i nijak jaho da hetaha nie padrychtavali: «Ja taksama dumała, što majo dzicia naradziłasia ŭ Biełarusi, biełarusam, to-bok u jaho jak by na padkorcy zapisanaja biełaruskaja mova, ale nie, jano jaje nie razumieje».
Žančyna ličyć, što navučyć jaje syna biełaruskaj — zadača škoły, a nie jaje, što ŭ škole mały musiŭ «chacia b pačać vučyć litary, azbuku, nie viedaju, značeńnie słovaŭ niejkich». Taksama, kaža Nastaśsia, jaje synu musili patłumačyć u škole, jak čytać vierš pa-biełarusku i što značać biełaruskija słovy.
Zvarot błohierki atrymaŭ na siońnia bolš za 1800 kamientaroŭ, u tym liku na ŭkrainskaj movie. Toje, što dla chłopčyka biełaruskaja mova stała zamiežnaj, karystalniki ličać vielmi sumnym, ale ci nasamreč škoła musić heta vypraŭlać? Šmat chto nie zhodny:
«Niapravilna dumać, što chtości musić vučyć dzicia zamiest vas. Treba pačynać z prostych kazak, sapraŭdy z «Kałabka». Hutarka važniejšaja za hramatyku».
«Tamu što treba było z samaha dziacinstva hutaryć ź dziciom na rodnaj movie».
«Soram vam, a nie škole».
«A čamu vy ź dziciom nie hutaryli pa-biełarusku?»
«Mianie pužajuć sučasnyja baćki».
U kamientarach karystalniki dzielacca dośviedam, jak ich dzieci dajuć rady biełaruskaj u škole — daloka nie ŭsim jana dajecca prosta. Nastaśsi rajać čytać z synam knihi pa-biełarusku, a jana adznačaje, što raniej pra heta nie zadumvałasia. Kamientatary adznačajuć i sumnieŭnaść idei pra movu na padkorcy:
«A kitajskaja ŭ jaho časam nie na padkorcy?»
«U mianie dzieci napałovu turki, ale heta nie značyć, što jany na padkorcy viedajuć tureckuju».
U sacsietcy Ch (tvitar) taksama abmiarkoŭvajuć rolik. Błohierka Kaciaryna Cholcapfel-Varažun, jakaja šmat piša pra biełaruskuju movu, zhadvaje ŭłasnuju historyju: «I tut ja ŭspomniła siabie i syna, jakoha ŭ 5,5 hoda pieravučyła za miažoj z ruskaj na biełaruskuju. Za paŭhoda ŭsio atrymałasia: i navučyła pisać i čytać. Było b žadańnie. A ŭ hetaj žančyny žadańnia niama».
Niekatoryja abaraniajuć žančynu: dobra, što jana zadumałasia nad hetym pytańniem.
Ideja pra movu na padkorcy vyklikaje abureńnie i ŭ karystalnikaŭ Ch:
«A hetaja «padkorka» z nami ŭ adnym pakoi?»
«Ja ŭ a**i: sama valić na rusiazie, a dzicia pavinna dzieś na padkorcy viedać biełaruskuju movu. Adkul źjavicca biełaruskaja mova, kali ź dziećmi razmaŭlać na ‘vialikim mahučym jazykie', nie hladzieć filmy/multy, słuchać pieśni i čytać im kazki na biełaruskaj movie?!? Ludzi, alo».
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆČytajcie taksama:
«Chaj chto-niebudź užo narešcie skaža: treba vyvučać biełaruskuju jak zamiežnuju movu»
Hrodzienskaja školnica stvaryła ŭ tyktoku anłajn-repietytar pa biełaruskaj movie
U davieranaj asoby Łukašenki zabrali biznes pad Hrodnam: «Na paroh vyjšaŭ niejki mužyk i zajaviŭ, što ŭpieršyniu mianie bačyć»5
Kamientary
naš vučyŭsia ŭ byłoj (bo karpienka skasavaŭ) himnazii, tamu anhielskaja była kožny dzień. pryčym kłas dzialiŭsia na 3 hrupy. to bok kudy bolš uvahi nadavałasia kožnamu vučniu. a biełaruskaja mova razy 2 na tydzień. pryčym było ŭ niejkich kłasach, što movy - 2 uroki na tydzień, a jazyka (russkoho jeśsieśsienno) - 3.
kłasnym u nas byŭ vykładčyk biełaruskaj movy. paśla leta 2020-ha nam pamianiali kłasnaha na... nastaŭnicu rasiejskaj movy. takaja voś ironija losu ci jak heta nazvać? my (baćki) pisali, kab nam viarnuli kłasnaha (bo jaho lubili i dzieci, i baćki), ale ŭsio, jak razumiejecie, upustuju. nastaŭnika ŭvohule adchilili ad vykładańnia movy i biełaruskaj litaratury (jaho asnoŭnych pradmietaŭ), jon vykładaŭ potym historyju suśvietnaha mastactva ci niešta takoje... chacia jon, zdajecca, byŭ apalityčny i ŭsio takoje... ale voś tak. ujaŭlajecie?