«Nichto zdavać na miasakambinat žyvioł nie źbiraŭsia». Ułady prakamientavali čutki, što parodzistych koniej z Aśviei zdaduć na miasa
Na rozhałas, što haspadarka ŭ Aśviei (Vierchniadźvinski rajon) choča pradać na miasa tabun koniej, u tym liku adzinaj nacyjanalnaj parody, źviarnuli ŭvahu prapahandysty.
«Hučny klič: «Vyratujcie koniej!» dajšoŭ navat da inšych krain. Tysiačy karystalnikaŭ pa ŭsim śviecie aburalisia płanavanym «zładziejstvam», a konikam hatovy byli dać prytułak navat hramadzianie Kazachstana», — piša «SB».
Vydańnie źviazałasia ź pieršym namieśnikam staršyni — načalnikam upraŭleńnia pa sielskaj haspadarcy i charčavańni Vierchniadźvinskaha rajvykankama Alaksiejem Harbulem.
— Nichto zdavać na miasakambinat žyvioł nie źbiraŭsia, — adkazaŭ toj.
Jon paćvierdziŭ, što KUP «Aśviejski» dałučać da inšaj haspadarcy. Ciapier tabun, u jakim było kala 100 koniej biełaruskaj zapražnoj parody, pradajuć. Kala 40 žyvioł užo adpraŭleny pa novym miescy žycharstva.
Pošuki novych haspadaroŭ astatnim zaciahnulisia.
Ale ŭ rajvykankamie zapeŭnivajuć: nivodnaja žyvioła nie budzie adpraŭlena na miasakambinat.
Jak pišuć amatary žyvioł, koń u siarednim važyć 400-450 kiłahramaŭ. To-bok dla taho, kab vykupić adnu žyviołu treba zapłacić prykładna 2,5 tysiačy rubloŭ.
Biełaruski zapražny koń pachodzić ad dzikaha prodka — lasnoha tarpana i naležyć da parod paŭnočnaha lasnoha typu. Na farmavańnie sučasnaj papulacyi vialiki ŭpłyŭ akazali koni konnych zavodaŭ i zavodskich stajniaŭ, pačatak stvareńnia jakich adnosicca ažno da XVII stahodździa. Viadoma, što ŭ 1850-ch hadach na terytoryi Biełarusi ŭžo było 22 nievialikija konnyja zavody i 4 dziaržaŭnyja zavodskija stajni.
U vyniku šmathadovaj narodnaj sielekcyi i ŭznaŭlalnaha skryžavańnia žarabcoŭ zavodskich parod (ardenskaj, arabskaj, hudbransdalskaj, šviedskaj, brabansonskaj, hanovierskaj, arłoŭskaj i h. d.) z abaryhienami lasnoha typu pry kancy XIX stahodździ sfarmavaŭsia novy typ biełaruskaj zapražnoj. Da 1941 hoda dadzienaja papulacyja nazyvałasia ašmianski koń, a z 1946-ha — biełaruski zapražny. U 1928-1930 hh. biełaruskija (ašmianskija) koni ekspartavalisia ŭ Hiermaniju, Aŭstryju, Litvu, Polšču i vysoka šanavalisia na rynku.
U pieryjad druhoj suśvietnaj vajny biełaruskaj koniehadoŭli byŭ naniesieny kałasalny ŭron. Dobryja žarabcy i kabyły zahinuli abo byli vyviezieny. Adnaŭleńnie nacyjanalnaj parody zaniało davoli doŭhi čas.
Kamientary