Jakuju aharodninu karysna ŭžyvać śviežaj, a što lepš padsmažyć?

Letam u kramach i na rynkach, dy i na našych aharodach i dačnych učastkach źjaŭlajecca niamała karysnaj ježy. Uziać choć b sadavinu i aharodninu, jakija ŭ ciopły siezon da taho ž i padajuć u canie. Praŭda, karyść ź ich atrymlivać usio roŭna ŭmieje daloka nie kožny. Naprykład, čamuści ličycca, što čym mienš apracoŭki prajšli dary pryrody, tym lepš dla zdaroŭja. Na samaj ža spravie, naprykład, morkvu lepš nie hryźci syroj, a zvaryć ci patušyć. Jakoj jašče sadavinie i aharodninie lepš akazać haračy pryjom, a što lepš pakinuć syrym?

Usie viedajuć, što niama ničoha bolš karysnaha za sałatu sa śviežaj aharodniny. Niaŭžo heta tak? Na samaj spravie nie zaŭsiody. Kaniešnie, pamidory, asabliva letam, pryjemna jeści śviežymi, ale ŭ pamidorach, jakija jak śled prahrelisia, karyści, akazvajecca, našmat bolej.

Bo ich samym karysnym elemientam uračy nazyvajuć likapin — pihmient, jaki i robić ich čyrvonymi. Ale heta nie tolki farbavalnik. Likapin jašče i mocny antyaksidant, jaki źniščaje niebiaśpiečnyja svabodnyja radykały, što vyklikajuć rak.

Kali pamidor zapiačy, zvaryć ci padsmažyć na manhale, to padčas nahravańnia jaho kletki razburajucca (straŭnikavy sok spraŭlajecca z hetym značna horš), i likapin vychodzić ź ich u «svabodnaje płavańnie». Paśla smažańnia ci 15-chvilinnaha trymańnia ŭ haračaj vadzie ŭzrovień likapinu pavialičvajecca ŭ tamatach u paŭtara raza. A ŭ tamatnaj paście, dla jakoj pamidory varać kala 45 chvilin, likapinu ŭžo ŭ 20 razoŭ bolš, čym u śviežych pładach.

Nie taki karysny i śviežy zialony harošak. U im, jak, zrešty, i ŭ inšych babovych, źmiaščajucca lektyny, jakija mohuć vyklikać atručeńni. Tamu śviežaha zialonaha harošku nie rekamiendujecca jeści bolš za 100 hramaŭ u sutki. Padčas varki lektyny źnikajuć.

Varanaja morkva taksama bolš karysnaja, čym syraja, bo paśla vysokatempieraturnaj apracoŭki rečyvy, jakija palapšajuć zrok, pačynajuć dziejničać aktyŭniej. Akramia taho, u varanaj aharodninie mienš jadaŭ, z dapamohaj jakich raśliny abaraniajucca ad parazitaŭ.

Važna pamiatać, što varyć, paryć i smažyć aharodninu treba pravilna, tady ŭ joj jašče i vitaminy zastanucca. Uziać, naprykład, brokali ci kviacistuju kapustu. Kali jany pravodziać u haračaj vadzie 15 chvilin, to karyści ŭ ich nie zastajecca ŭvohule. Navat kipiačeńnie padčas siami chvilin źniščaje vodarastvaralnyja vitaminy — takija, jak V i S. Tamu varyć brokali ci ćviatnuju kapustu treba nie bolš za piać chvilin. A na pary ich hatavać možna ŭsiaho čatyry chviliny.

A jak jašče pavialičyć karyść aharodniny? Kali morkvu ci buraki čyścić paśla, a nie da varki, a kapustu, pamidory, kabačok ci bakłažan rezać na častki paśla taho, jak jany prapiaklisia, to karysnych rečyvaŭ u ich zachavajecca bolš.

Ale nie ŭsia aharodnina patrabuje apracoŭki. Toj ža faršyravany bałharski pierac sastupaje piercu śviežamu pa karyści.

Uvohule pierac — rekardsmien pa kolkaści vitaminu S. U zialonym jaho na 200 % bolš, čym u limonie, a ŭ čyrvonym — na 300 % ź lišnim. Cybula i časnok taksama hublajuć šmat karysnych rečyvaŭ pry apracoŭcy, u tym liku fitanutryjenty (heta rečyvy, jakija abaraniajuć hetyja jedkija raśliny ad patahiennych mikrobaŭ i nasiakomych).

Nie zaŭsiody bolš karysnymi źjaŭlajucca i śviežyja jahady i sadavina. Navat adnaznačna karysnyja śviežyja čarnicy ŭ čymści prajhrajuć čarnicam, zapiečanym u pirahu. Kolkaść karysnych antyaksidantaŭ u čarnicach z duchoŭki bolšaja, čym u tych, što tolki što ź lesu.

Pryčyna hetaha — droždžy ŭ cieście, jakija ŭstupajuć u kantakt ź jahadami. Pry hetym čarnicy, zvaranyja ŭ kampocie ci vareńni, karyści amal nie prynosiać. A voś sušanaja sadavina — što na soncy, što ŭ piečy — znoŭ-taki moža dać foru śviežaj. U sušanych jabłykach klatčatki, białkoŭ i karysnych mikraelemientaŭ źmiaščajecca, naprykład, u 3,5 raza bolš, čym u śviežych.

• 1
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0