Грамадства66

«Мы ўдыхнулі новае жыццё ў гэта месца». На Валожыншчыне сям'я ратуе рэдкіх коней і стогадовы сад

Усяго за 60 км ад Мінска, у вёсцы Люціна Валожынскага раёна, захавалася дзіўнае месца са стогадовай гісторыяй — стары дарэвалюцыйны сад, у якім пасяліліся дзікія абарыгенныя коні. Тут увасабляецца ў жыццё праект сям'і Астравухаў. Калісьці муж і жонка закахаліся ў гэты занядбаны прыродны куток, узялі яго пад сваю апеку і ўдыхнулі ў закінутыя зямлі новае жыццё, піша Tochka.by.

Фота: Павел Русак / Tochka.by

Месца з гісторыяй

Гадоў з 10 таму Аксана Астравух выпадкова апынулася ў гэтых краях на Валожыншчыне. Проста праязджала міма, убачыла яблыні ў цвеце — і нешта ёкнула.

«Гэта мічурынскія сады, якія лічыліся на балансе мясцовага калгаса, але ўжо былі спісаныя — тэрмін «службы» скончыўся, усяго 40 гадоў эксплуатацыі. Але ў месца куды больш старажытная гісторыя. Тут была сядзіба мясцовага памешчыка. Пасля людзі з'ехалі, дом спалілі, а гэты лесасад адышоў калгасу», — расказвае Аксана.

Фота: Павел Русак / Tochka.by

Думкамі дзяўчына вярталася ў гэтае райскае месца — яно запала ёй у душу. А потым пазнаёмілася з Андрэем. Ён з Гомеля, яна з Брэста, сустрэліся ў Геленджыку. І неяк адразу знайшлі агульныя тэмы для размовы.

«Я расказала яму пра гэты сад, пра сваю мару пра коней. А Андрэй заўсёды хацеў стварыць нейкую супольнасць людзей з агульнымі інтарэсамі. І вось мы адважыліся адрадзіць гэтае месца, хоць доўгі час нават не былі парай», — расказвае Аксана.

Фота: Павел Русак / Tochka.by

Усё склалася само сабой: знаёмыя неяк патэлефанавалі і сказалі, што дрэвы пачынаюць высякаць. Вырашылі дзейнічаць.

Атрымаць 30 га нікому не патрэбных земляў аказалася проста: аформілі фермерскую гаспадарку, сад дастаўся задарма.

«Нам так тут падабалася, што мы практычна адразу пераехалі са сваіх гарадоў сюды. Паставілі палатку і паўгода жылі тут да самых халадоў. Потым пабудавалі простую бытовачку з таго, што было. І засталіся зімаваць», — кажа Андрэй.

Фота: Павел Русак / Tochka.by

Што рабіць з яблыкамі, таксама спачатку не ведалі. Гэта цяпер фермеры ўмеюць гатаваць хатнюю пасцілу, яблычны воцат, рабіць сокі. Але ўсё ў маленькіх аб'ёмах — як такога абсталявання тут няма, проста гатуюць карысныя прадукты для сваёй сям'і і гасцей сядзібы.

Страчаны рай

Праз некаторы час сям'я пачала будаваць дом. І няпросты, а з маналітнага саману. Гэта старадаўняя тэхналогія, чымсьці нагадвае ўкраінскія мазанкі, але будуюць з саломы, гліны і пяску. Дах, па задумцы, будзе з чароту — усё вельмі аўтэнтычна.

Фота: Павел Русак / Tochka.by

Не пакідалі мары пра коней. І тут зноў усё атрымалася дзякуючы выпадку: пара даведалася, што збяднелы калгас пазбаўляецца ад рэдкіх палескіх коней. Вырашылі выдаткаваць адкладзеныя на дах грошы на 14 жарабят.

«Пра коней мы нічога не ведалі наогул. Нават верхам не ездзілі. Але былі такія шчаслівыя, што першы месяц нават па начах хадзілі з імі абдымацца. Яны ўспрымалі нас як сваіх бацькоў», — смяюцца муж і жонка Астравухі.

Фота: Павел Русак / Tochka.by
Фота: Павел Русак / Tochka.by

Яны кажуць, што калі б тады начыталіся і наслухаліся інфармацыі ад прафесійных заводчыкаў, то, можа быць, і не адважыліся б завесці такі табун. Але аддалі перавагу дзеянням па натхненні — проста любіць прыгожых жывёл. І атрымалася.

Фота: Павел Русак / Tochka.by

Сад са з'яўленнем коней нібыта ажыў.

«Думаю, што гэты стогадовы яблыневы лесасад у свой час выратавалі калгасныя коні. Яны тут калісьці пасвіліся. Таму што самае страшнае для яблыні, калі яна пладаносіць, а плады ніхто не падымае», — кажа Аксана.

Фота: Павел Русак / Tochka.by

І дадае, што тады і глеба закісляецца, і яблынька гіне.

Місія — адрадзіць унікальную беларускую пароду

Палескія абарыгенныя коні дагэтуль жывуць у дзікай прыродзе. Яны на мяжы знікнення. Таму сваёй місіяй сям'я Астравух лічыць адраджэнне ўнікальнай беларускай пароды жывёл.

«Усяго ў Беларусі засталося каля 40 конематак. А гэтыя жывёлы раней вельмі шанаваліся ў нас, уся Еўропа ведала пра знакамітых беларускіх коней. Да рэвалюцыі тут налічвалася 15 тыс. галоў», — расказвае Андрэй.

Фота: Павел Русак / Tochka.by
Фота: Павел Русак / Tochka.by
Фота: Павел Русак / Tochka.by
Фота: Павел Русак / Tochka.by
Фота: Павел Русак / Tochka.by
Фота: Павел Русак / Tochka.by

Жыве табун палескіх коней у «Райскім садзе» ў максімальна прыродных умовах: яны на вольным выпасе, ніякіх аброцяў, як быццам у дзікай прыродзе — 60 га волі.

«Гэта вельмі дабрага нораву конікі, абсалютна непатрабавальныя. Аддаюць перавагу больш жыць у лясах, чым у полі. Ім і стойлы не патрэбныя, зрабілі толькі невялікі навес», — кажа Аксана.

А яшчэ конікі вельмі любяць людзей і заўсёды выходзяць да наведвальнікаў «пагладзіцца».

У сад удыхнулі новае жыццё

У «Райскі сад» едуць наведвальнікі з усёй Беларусі: тут ладзяць гасцявыя дні з хатнімі блінамі з яблыкамі, чаяванні і прагулкі. Людзі проста шпацыруюць з табуном коней па яблыневым садзе і адпачываюць.

Фота: Павел Русак / Tochka.by
Фота: Павел Русак / Tochka.by

Яшчэ адна задача сям'і Астравухаў — адрадзіць стогадовы сад і захаваць унікальныя селекцыі яблынь. Таму муж і жонка ствараюць гадавальнік, разводзяць саджанцы і ад старых дрэў прышчэпваюць маладыя.

Фота: Павел Русак / Tochka.by
Фота: Павел Русак / Tochka.by

Назваў многіх сартоў яны да гэтага часу не ведаюць — тут растуць яшчэ дарэвалюцыйныя яблынькі без генетычных змен. Іх плады неверагодна смачныя — хочацца захаваць.

«Мы ўдыхнулі ў гэты сад новае жыццё. Ён стаў домам для табуна прыгожых коней, а яны напаўняюць жыццём гэтае месца», — упэўненыя муж і жонка Астравухі.

Пара ўпэўненая, што ўсёй жывой прасторы неабходна быць для кагосьці карыснай, інакш яна памірае.

Каментары6

  • Бярлог
    08.09.2024
    Сорамна ня ведаць, ўзімку мядзьведзі, коні, вожыкі і мышы ў спячцы. Не ядуць, бо спяць
  • Ёсік
    08.09.2024
    Апантаныя людзі, заўсёды такімі захапляюся.
  • Gorliwy Litwin
    08.09.2024
    Асабіста іх ведаю, бо мая Люцынка ўсяго за 3 км ад іх. Ябацькі палымяныя! Калі паглядзець каго НН піярыць, дык акурат ябацек перадусім. Яны, бадай, 97% інфа плошчы сайта займаюць. Можа і ў грамадстве такая іх доля?!

«Паглядзіце, што нарабілі мужчыны». Марына Ментусава — пра жанчын, што выратуюць свет, працу ў Расіі, асабістае жыццё і «Обычное утро»31

«Паглядзіце, што нарабілі мужчыны». Марына Ментусава — пра жанчын, што выратуюць свет, працу ў Расіі, асабістае жыццё і «Обычное утро»

Усе навіны →
Усе навіны

Расійскія МіГ-31К ужо не ў Беларусі?1

Партугалія пачне выдаваць гуманітарныя візы. Іх змогуць атрымаць і беларусы

Паўночнакарэйскія войскі ўжо на тэрыторыі Украіны — The Washington Post

«Квадроберства ў Беларусі існуе даўно». Найлепшыя твіты тыдня8

Беларусы адпачылі ў Еўропе, патраціўшы па 200 еўра на чалавека за 12 дзён1

Туск хоча пастрожыць міграцыйную палітыку ў Польшчы, але актыўна прыцягваць працоўныя рэсурсы6

Тры маляўнічыя прысядзібныя паркі, якія варта наведаць увосень2

За апошнія два дні на беларускіх метэастанцыях зафіксавана 11 рэкордаў цяпла

Лукашэнка спадзяецца, што расіяне знойдуць яму нафту на Гомельшчыне8

больш чытаных навін
больш лайканых навін

«Паглядзіце, што нарабілі мужчыны». Марына Ментусава — пра жанчын, што выратуюць свет, працу ў Расіі, асабістае жыццё і «Обычное утро»31

«Паглядзіце, што нарабілі мужчыны». Марына Ментусава — пра жанчын, што выратуюць свет, працу ў Расіі, асабістае жыццё і «Обычное утро»

Галоўнае
Усе навіны →