Мільёны савецкіх людзей люта ненавідзелі Гайдара і яго рэформы. Але большасць людзей за гэты час паспелі ператварыцца з савецкіх у нармальных. І ў гэтым таксама ёсьць заслуга Гайдара. Піша Віталь Тарас.
І ўсё ж, пісаць пра сыход чалавека, які быў тваім пагодкам, надзвычай цяжка. Першая рэакцыя на смерць Ягора Гайдара — шок. … Адарваўся тромб, і не стала чалавека, які быў сімвалам перамен пачатку 90‑х, сімвалам эканамічных рэформаў.
Нельга не згадаць, што 24 лістапада 2006 года, у той самы дзень,
калі ў Лондане памёр ад атручвання радыектыўным палоніем Аляксандр Літвіненка, у сталіцы Ірландыі Дубліне быў шпіталізаваны з прыкметамі моцнага атручвання Ягор Гайдар.
Потым ён лекаваўся ў Маскве, але прырода атручвання так і не была выяўлена.
Мільёны савецкіх людзей люта ненавідзелі Гайдара і яго рэформы. Ненавідзяць, напэўна, і цяпер. Але большасць людзей за гэтыя васемнаццаць гадоў пасля распаду СССР
паспелі ператварыцца з савецкіх у нармальных — расейцаў, беларусаў, украінцаў. І ў гэтым таксама ёсьць заслуга Гайдара.
Першы і апошні раз у жыцці мне давялося бачыць яго васемнаццаць гадоў таму — у фае беларускага Дома Урада, пасля падпісання Белавежскіх пагадненняў. Ён быў тады не ў лепшай форме, як і іншыя дзяржаўныя мужы, што прыехалі ў Мінск з Віскулёў, дзе адбылося падпісанне гістарычнага дакумента. (Пасля быў, зразумела, банкет і гэта не магло не адбіцца на стане яго ўдзельнікаў…) Ахвотней за іншых з беларускімі журналістамі тады размаўляў Генадзь Бурбуліс. Але і Гайдар, які тады быў віцэ‑прэм’ерам, міністрам эканомікі і фінансаў, памятаю, далучыўся да размовы, стаў тлумачыць, што будзе з расійскай эканомікай, з рублём, казаў, што ў бліжэйшы час будуць адпушчаны цэны. Ён прадказваў, што зіма 92‑га будзе суровай ва ўсіх адносінах. Так яно і было.
Запомнілася і тое, як проста можна было падыйсці тады ды высокіх крамлёўскіх гасцей, задаць ім любое пытанне.
Больш такога не было і ніколі ўжо, думаю, не будзе.
Пазней, за ўвесь час перабывання Гайдара на пасадзе прэм’ера з крыўднай прыстаўкай «в.а.» (так яму помсціла саўковая наменклатура, якая акапалася ў Думе), не памятаю ніводнай яго спробы камусьці спадабацца, прагнуцца, паабяцаць нешта прыемнае, спрабаваць размаўляць з народам на «народнай мове». Часам ён падаваўся марсіянінам, які жыве ў завоблачных вышынях эканамічнай тэорыі і якому няма справы да пакутаў простых грамадзян.
Пераход савецкай адміністрацыйнай сістэмы да капіталістычнай эканомікі не мог быць іншым, акрамя як жорсткім і бязлітасным.
Такім ён быў у Польшчы пры Бальцэровічы, у Чэхаславакіі пры Клаўсе, у многіх іншых сацкраінах. Але нідзе свабодзе — найперш, эканамічнай, не супраціўляліся так ярасна, як у Расіі. А кіраўніцтва Беларусі супраціўляецца і дагэтуль.
Два з паловай года таму памёр першы прэзідэнт Расеі Барыс Ельцын. Імя Гайдара назаўсёды звязана з імем гэтага чалавека.
Сыход абодвух сімвалізуе заканчэнне рэфарматарскай эпохі.
Дзед Ягора Гайдара — удзельнік Грамадзянскай вайны, пісьменнік Аркадзь Гайдар (Голікаў) загінуў у 35 гадоў падчас Другой сусветнай пад Каневам. Бацька — Цімур Гайдар (яго імя было вядома на ўвесь Савецкі Саюз, дзякуючы бацькавай кнізе «Цімур і яго каманда») служыў на падводным флоце, потым быў журналістам. Ён быў жанаты другім шлюбам на дачцэ вядомага пісьменніка Паўла Бажова Арыядне. У іх нарадзіся сын Ягор.
Ягор Гайдар у 1980‑м уступіў у КПСС і заставаўся ў партыі да 1991. У 1990 абараніў доктарскую дысертацыю па эканоміцы. Быў жанаты двойчы. Ад першага шлюбу засталіся двое дзяцей — Пётр і Марыя, якая цяпер працуе ва ўрадзе Кіраўскай вобласці. Другі раз Гайдар ажаніўся з дачкой знакамітага фантаста Аркадзя Стругацкага Марыяй, якая нарадзіла яму сына Паўла. Ён усынавіў таксама яе сына Івана.
Вучылася на настаўніцу беларускай мовы, строіла палкоўнікаў. Шэсць фактаў пра Вольгу Чамаданаву, якая ідзе на выбары19
Каментары