«12 hadoŭ tamu pracavaŭ u MNS — značyć, łajalny da ŭładaŭ». Jak biełarus sudzicca za prava žyć ź siamjoj u Litvie
Viktar Jevilin z Marjinaj Horki, byŭ aktyvistam padčas kampanii 2020 hoda, paśla pierabraŭsia ź siamjoj u Litvu. Na pačatku leta jaho pryznali «pahrozaj nacyjanalnaj biaśpieki Litvy», bo 12 hadoŭ tamu nazad jon pracavaŭ u Ministerstvie pa nadzvyčajnych situacyjach, piša Radyjo Svaboda.
Šmatdzietny baćka z Marjinaj Horki Viktar Jevilin sprabuje asprečyć rašeńnie Departamienta mihracyi Litvy, kab zastacca žyć u hetaj krainie. Jaho pryznali «pahrozaj nacyjanalnaj biaśpiecy» i nie stali padaŭžać dazvoł na žycharstva, bo z 1994-ha pa 2013 hod jon słužyŭ u MNS. Pad kaniec słužby zajmaŭsia statystykaj i acenkaj nastupstvaŭ pažaraŭ.
Dazvoł Viktar atrymaŭ raniej z metaj «abjadnańnia siamji» (jahonaja žonka maje litoŭskija karani). U Litvie ŭ Viktara čaćviora dziaciej: dva starejšyja syny i dźvie dački (adna vučycca va ŭniviersitecie, druhaja — školnica). Siamja žyvie ŭ Vilni z 2020 hoda, siudy jany pryjechali pa humanitarnych vizach.
Sud pieršaj instancyi nie staŭ na bok Viktara i padtrymaŭ rašeńnie Departamienta mihracyi: nie vydavać dazvołu na žycharstva, pryznać pahrozaj nacyjanalnaj biaśpiecy, zabaranić ujezd u Litvu na 30 miesiacaŭ. Padstava — vysnova Departamientu biaśpieki Litvy, jakaja pryvodzicca ŭ rašeńni suda. Vysnovy hetaha zaklučeńnia nastupnyja:
- Kali čałaviek pracavaŭ u MNS, navat daŭno, jon musiŭ być łajalnym da biełaruskich uładaŭ.
- Kali čałaviek tam pracavaŭ, to ŭ jaho mahli zachavacca kantakty z supracoŭnikami.
«Nie źviarnuli ŭvahu, što ŭ Biełarusi ja byŭ aktyvistam»
Pry hetym nijakich kankretnych faktaŭ łajalnaści Jevilina da biełaruskich uładaŭ nie pryvodzicca, pra što taksama skazana ŭ rašeńni suda.
«Sud pieršaj instancyi nie razhledzieŭ maje dovady, što ja byŭ aktyvistam, što mnie niebiaśpiečna jechać u Biełaruś, što ŭ mianie tut siamja. Jany pakłali ŭ rašeńnie vysnovy Departamienta dziaržaŭnaj biaśpieki», — kaža Viktar.
U Biełarusi jon byŭ aktyŭny ŭ roznych palityčnych supołkach, da 2020 hodu i padčas prezidenckaj kampanii 2020-ha hoda.
«Ja byvaŭ na varcie ŭ Kurapatach, kali tam adkryli restaran «Pojediem pojedim», byŭ na śviatkavańni 100-hodździa BNR u Minsku. A ŭ 2020 hodzie my aktyŭna ŭlilisia ŭ chvalu, padtrymlivali Cichanoŭskuju. Ja ŭvachodziŭ u miascovuju hrupu ŭ Puchavickim rajonie, i my kaardynavali sustrečy, vystupy, viali pierapisku ź miascovymi ŭładami. Arhanizoŭvali pikiety, zaprašali aktyvistaŭ ź Minska. Paśla ŭžo źbirali hrošy na dapamohu palitviaźniam», — pieraličvaje surazmoŭca.
Taksama jon kaža, što dapamahaŭ pałku imia Kastusia Kalinoŭskaha, jaki abjadnoŭvaje biełaruskich vajaroŭ va Ukrainie. Viktar śćviardžaje, što ŭ Biełarusi amal ni z kim nie kantaktuje, aproč maci. Pierad pierajezdam siamja pradała svoj dom u Puchavickim rajonie.
«Jany apielujuć da taho, što jość vierahodnaść majoj łajalnaści da ŭładaŭ. I heta vysnova robicca tolki z taho, što ja słužyŭ u MNS. Chacia ŭ 2013 hodzie tam była zusim inšaja situacyja», — dadaje Viktar.
Ciapier biełarus čakaje na druhi sud vyšejšaj instancyi, jaki musić adbycca ŭ kancy studzienia. U Litvie jon moža znachodzicca, bo padaŭsia na ŭciakactva jak palityčny aktyvist. Kali b nie zrabiŭ hetaha kroku, Viktar užo musiŭ by vyjechać ź Litvy. Hetyja paŭhoda jon nie moh aficyjna pracavać, chacia raniej mieŭ pracu elektramantažnikam, a aficyjna ŭ Litvie pracuje z 2021 hoda.
Pakul usie vydatki na advakataŭ i sudy, pa słovach Viktara, skłali kala 2500 jeŭra. Bolšuju častku hetych srodkaŭ udałosia sabrać dziakujučy fondu BySol, jaki abviaščaŭ zbor dla dapamohi biełarusu.
«Admyvaŭ haŭno z unitazaŭ, my tam jak samyja končanyja». Błohier Vadzim Vadimati Jermašuk — pra toje, jak žyŭ u kałonii ŭ «nizkim statusie»18
Kamientary
Litoŭcy pierastrachoŭvajucca, ale heta ichnaja kraina. Ichnaja łohika prostaja - byŭ aktyvistam, nie źbiraješsia tudy-siudy jeździć, čamu adrazu na abaronu nie padavaŭsia?
Na miescy čałavieka nadziejniej padavacca na abaronu ŭ Polščy, a tam užo ŭ biaśpiecy vyrašać uźjadnańnie ź siamjoj. Inakš možna raptam apynucca ŭ turmie ŭ sasucie.