Historyja33

Na poŭnačy Biełarusi znajšli draŭlany koŭš uzrostu piramidy Chieopsa

Staražytnyja ludzi na jeŭrapiejskim kantyniencie vykarystoŭvali zvykłyja nam u pobycie rečy, ale z-za ŭpłyvu času tolki redkija ź ich dajšli da ciapierašniaha času. Jak sučasnym biełaruskim archieołaham udałosia znajści ŭnikalny artefakt, piša Sputnik.

Fota: Maksim Čarniaŭski

Vyraby z dreva, skury abo kości — žadanyja znachodki dla ŭsich archieołahaŭ, tamu što pralivajuć śviatło na štodzionnaje žyćcio staražytnych ludziej. Na žal, takija pradmiety drenna zachoŭvajucca ŭ ziamli. Tamu daśledavańni tarfianikaŭ u hetym vypadku vyratavańnie dla navukoŭcaŭ. Torf — idealny kansiervant, jaki nie prapuskaje pavietra, a bieź jaho niemahčymy praces raskładańnia arhaniki.

Ekśpiedycyi na Kryvinski tarfianik na samaj poŭnačy Biełarusi — na miažy Biešankovickaha i Sieńnienskaha rajonaŭ — prachodziać užo šmat hadoŭ. Kožny raz navukoŭcam atrymoŭvajecca znajści novyja artefakty, źviazanyja z žyćciom staražytnych ludziej.

Padvieska z burštynu. Fota: Maksim Čarniaŭski

Idealny kansiervant

U hetym hodzie daśledavańni byli padzielenyja na dźvie častki: padvodnuju i naziemnuju. Pad vadoj pracavała śpiecyjalnaja navukova-daśledčaja hrupa ź Instytuta historyi NANB.

Pa słovach zahadčyka adździeła archieałohii pieršabytnaha hramadstva Maksima Čarniaŭskaha, raskopki pad vadoj treba było vieści, tamu što pomnik archieałohii Kryvina-3 sfarmavaŭsia ŭ epochu klimatyčna maksimalna nizkaha ŭzroŭniu vady, a heta druhaja pałova III tysiačahodździa da našaj ery.

«Na hetym pomniku idealnaja zachavanaść arhaniki. Kulturny płast zaŭsiody znachodzicca ŭ vadzie, a nad im jašče 1,5 mietra torfu», — rastłumačyŭ śpiecyjalist.

Pry hetym jon udakładniŭ, što ŭ takich umovach vydatna zachoŭvajucca nie tolki kostki abo burštyn, ale i dreva, kara i navat łubianyja viaroŭki i nitki. Heta robić dadzieny pomnik unikalnym, i pablizu padobnych jamu pa ŭmovach paprostu niama.

Koŭš z kačkaj

«My mała viedajem pra asnoŭny materyjał, ź jakoha rabili bolšaść rečaŭ u kamiennym vieku — pra dreva. U hetym hodzie nam trapiłasia šykoŭnaja draŭlanaja strała razam z tupym nakaniečnikam. Takija byli patrebnyja, kab źbivać drobnych pušnych źviaroŭ z dreva i nie psavać im futra», — skazaŭ archieołah.

Fota: Maksim Čarniaŭski

Čarniaŭski źviarnuŭ asablivuju ŭvahu, što hałoŭnaj znachodkaj staŭ draŭlany koŭš z ručkaj, pamieram pryblizna z dałoń darosłaha čałavieka.

«My dapuskajem, što na ručcy ŭ jaho stylizavanaja hałava kački, takuju vysnovu robim pa anałohii ź inšymi znachodkami. Heta ŭsio materyjały paŭnočnabiełaruskaj kultury, druhaja pałova III tysiačahodździa da našaj ery — pačatak II tysiačahodździa», — dadaŭ jon.

Pry hetym Čarniaŭski akcentavaŭ uvahu, što ŭzrovień apracoŭki draŭlanaha kaŭša vielmi vysoki, tamu što ŭ jaho tonkija ścienki i hłybokaja čaša, i kab jon byŭ novy — to ničym by nie adroźnivaŭsia ad pracy sučasnych majstroŭ.

«Heta ŭsio zroblena pry dapamozie kremieniu, tamu što tady nie było mietaličnych instrumientaŭ. Na im amal nie vidać śladoŭ apracoŭki», — kanstatavaŭ archieołah.

Cikava, što hety koŭš možna adrestaŭravać, niahledziačy na toje, što jon padzialiŭsia na niekalki častak paśla zdabyvańnia z vady, ale tolki paśla kansiervacyi. Tut biełaruskim navukoŭcam dapamahajuć kalehi z Ermitaža. Uvieś praces z zachavańniem technałohii moža raściahnucca na try hady.

Kramianiovy nakaniečnik strały. Fota: Maksim Čarniaŭski

Hlinianaja siakierka

Raskopki pad vadoj patrabujuć śpiecyjalnaj padrychtoŭki. Nieabchodnuju vučobu prajšoŭ navukovy supracoŭnik adździeła archieałohii pieršabytnaha hramadstva Siarhiej Linievič. Mienavita jamu paščaściła sioleta zdabyć draŭlany koŭš z-pad vady padčas daśledavańniaŭ, a taksama ŭnikalnuju hlinianuju siakierku.

Hlinianaja siakierka. Fota: Maksim Čarniaŭski

«Cikava, što ŭ adtulinie ŭ siakiercy zachavalisia frahmienty dreva. Chutčej za ŭsio, nam udasca vyznačyć, jakoje mienavita vykarystoŭvałasia dla stvareńnia dziaržalna», — vykazaŭ zdahadku archieołah.

Pavodle jaho słoŭ, padobnyja znachodki ŭžo sustrakalisia na terytoryi Jeŭropy — padobnaja siakierka była znojdziena i ŭ Biełarusi na terytoryi Padniaproŭja.

Linievič raskazaŭ, što navukoŭcy ličać takija siakierki albo dziciačymi cackami, albo rytualnaj zbrojaj. Pavodle jaho słoŭ, ciapier u archieołahaŭ jość pieršaja idealna i całkam zachavanaja siakierka z frahmientam ručki.

Kamientary3

  • Profiessor Komarovskij
    09.08.2024
    Horlivyj, našich bjut ! Kakaja nahłosť, oni utvierždajut, čto priedki sovriemiennych biełorusov osiedło obitali tut do bałtov ! Eto žie łomajet vsiu strojnuju konstrukciju vmiestie s konciepcijej ! Eto čto ž połučajetsia, vsie naši s vami usilija idut psu pod chvost ? Vidimo pridiotsia zastrieliťsia, kak vy sčitajetie ?
  • Vajciachovič
    09.08.2024
    Čarhovaja siensacyja ad Łakizy, pilicie hiry, jany załatyja
  • Žvir
    11.08.2024
    Chaj bj pa ŭźbiarežžach Dźviny dy Niomana rylisia, tam by dakładna znajšli b siensacyju.

«Katastrofa ŭ Siryi nabiraje abaroty». Rasijskija vajenkary i ekśpierty ŭ šoku ad imklivaha padzieńnia haradoŭ9

«Katastrofa ŭ Siryi nabiraje abaroty». Rasijskija vajenkary i ekśpierty ŭ šoku ad imklivaha padzieńnia haradoŭ

Usie naviny →
Usie naviny

Sud u Maskvie nad Suzdalcavym za paklop na Łukašenku zrabili zakrytym1

Usie miescy ŭ biełaruskija sanatoryi na Novy hod raskuplenyja2

U Biełarusi zapuskajuć realici-šou dla błohieraŭ, hałoŭny hość — Volha Buzava8

Udzielnika «X-faktara» aryštavali za palityku — chutka budzie sud1

U Haradku za ekstremizm asudzili muzyku, jakoha nie adnojčy pryznavali najlepšym rabotnikam kultury Prydźvińnia

Ciemnaskury akcior Paapa Esijedu moža syhrać Sievierusa Snejpa ŭ novym «Hary Potery»1

Piensijaniera z Astravieckaha rajona aštrafavali na 2000 rubloŭ. Mahčyma, za koler altanki ŭ dvary

Spotify apublikavaŭ štohadovy rejtynh samych papularnych artystaŭ hoda4

U Rumynii buduć sudzić zamiežnika, jaki płanavaŭ dyviersii pa ŭkazańni Rasii

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Katastrofa ŭ Siryi nabiraje abaroty». Rasijskija vajenkary i ekśpierty ŭ šoku ad imklivaha padzieńnia haradoŭ9

«Katastrofa ŭ Siryi nabiraje abaroty». Rasijskija vajenkary i ekśpierty ŭ šoku ad imklivaha padzieńnia haradoŭ

Hałoŭnaje
Usie naviny →