«Tam dumajuć pra adno — kali ŭsio heta zdarycca». Dzie i ŭ jakich umovach ciapier znachodzicca Ryka Kryhier?

Paśla taho, jak čałavieka ŭ Biełarusi prysudžali da śmiarotnaha pakarańnia, jaho trymali ŭ SIZA №1 — na Vaładarcy. Tam ža śmiarotnikaŭ i rasstrelvali. Ciaham apošnich 30 hadoŭ Vaładarka była adzinym miescam u Jeŭropie, dzie ažyćciaŭlałasia śmiarotnaje pakarańnie.

Ale ž niekalki miesiacaŭ tamu Vaładarku rasfarmiravali, a źniavolenych pieravieźli ŭ kompleks u Kaladzičach — ciapier SIZA №1 znachodzicca mienavita tam. Adnak ci raźmiaščajuć tam śmiarotnikaŭ? Dakładna nieviadoma. Na dumku pravaabaroncaŭ, ź jakimi my pahutaryli, heta adzin ź vierahodnych varyjantaŭ. Kompleks u Kaladzičach novy, tamu možna spadziavacca na trochi lepšyja pobytavyja ŭmovy, čym u inšych SIZA.

Pravaabaronca Vasil Zavadski, były kiraŭnik miedsłužby ŭ Departamiencie vykanańnia pakarańniaŭ MUS, ličyć, što ŭ Kaladzičach musiać być zaprajektavanyja śpiecyjalnyja kamiery dla śmiarotnikaŭ. Ale jon padkazvaje i inšy varyjant — na dumku Zavadskaha, bolš vierahodna, što niemca pavieźli ŭ śledčuju turmu ŭ Žodzinie:

«Tam utrymlivajucca pažyćciova źniavolenyja, adpaviedna, jość nieabchodnaja achova. Moža, na pierachodny pieryjad [śmiarotnikaŭ pakinuć u Žodzinie].

Pisali, što ŭ Vaładarcy śmiarotniki byli ŭ adasoblenym učastku SIZA, dzie nie pierasiakalisia ź inšymi źniavolenymi. Napeŭna, kali ich buduć trymać u Kaladzičach, tam taksama budzie niešta adasoblenaje, moža, niejki tupik kalidora. Navat kali čałaviek tolki pad śledstvam pa artykułach, za jakija moža być śmiarotnaje pakarańnie, chutčej za ŭsio, jaho buduć trymać dalej ad inšych».

My pahutaryli taksama ź jurystam, jaki pracavaŭ z prysudžanymi da śmiarotnaha pakarańnia. Jon nahadvaje, što prysud Kryhiera ŭstupiŭ u zakonnuju siłu. Nieviadoma, ci pisaŭ niemiec chadajnictva ab pamiłavańni na imia Alaksandra Łukašenki. Ale kali i nie pisaŭ, materyjały pra admovu ad napisańnia hetaha chadajnictva praź Viarchoŭny sud nakirujuć u tuju ž kamisiju pa pamiłavańni i na razhlad da Łukašenki. Juryst miarkuje, što ciapier jakraz idzie hety praces.

«Naŭrad ci ŭ Kryhiera jość svajaki ŭ Biełarusi, ale jaho moža naviedvać advakat i supracoŭniki niamieckaha pasolstva. Nie pamiataju vypadkaŭ, kali b u takich kiejsach nie dapuskali naviednikaŭ. Špacyry Kryhieru nie dazvolenyja, jon moža ŭziać knihu ŭ biblijatecy, maje prava na toje, kab jaho naviedvaŭ miedyk ci śviatar. 

Prysudžanyja da rasstrełu pastajanna znachodziacca ŭ svajoj kamiery, faktyčna izalavanyja ad usich. Na Vaładarcy ich mahli trymać u kamiery pa dva čałavieki, to-bok była niejkaja minimalnaja kamunikacyja. Ale heta nie zaŭsiody dobra, bo zdaralisia mižasabovyja kanflikty, i kali ludzi ŭ stanie depresii, časam im lahčej znachodzicca ŭ kamiery pa adnym. 

U lubym vypadku, miarkuju, što jon abmiežavany ŭ kamunikacyi. Na Vaładarskaha byŭ asobny nievialiki kalidor z kamierami dla takich ludziej, i jany mahli tam kantaktavać tolki z kanvairam i pradstaŭnikom administracyi», — raskazvaje advakat.

Śmiarotnikam nie abmiažoŭvajuć listavańnie. Možna atrymlivać hrašovyja pieravody i tracić ich u turemnaj kramie. Na dumku advakata, chacia Kryhier i nie viedaje ruskuju i biełaruskuju movu, naŭrad ci jamu zabaranili b pisać pa-niamiecku — vierahodna, cenzary ŭ takim vypadku niejak pierakładajuć jaho listy.

Kryhier, jak i inšyja śmiarotniki ŭ Biełarusi, maje prava źviartacca da doktara. Zvyčajna dla hetych asudžanych ładziać miedahlad, i niezaležna ad taho, ci jość u čałavieka psichičny razład, jamu vydajuć supakajalnyja preparaty.

Advakat zhadvaje:

«Pierad maimi vačyma było niekalki asudžanych, i kožny pavodziŭ siabie pa-roznamu. Niechta znachodzicca va ŭzrušanym i ŭzbudžanym stanie, tamu supakajalnyja tut byli b da miesca. Niechta naadvarot — u pryhniečanym i depresiŭnym stanie. Jašče ŭ mianie ŭ pamiaci byvały čałaviek, jakoha nieadnarazova pryciahvali da adkaznaści, jon adsiedzieŭ šmat hadoŭ. Jon adčuvaŭ siabie pa-bajavomu, nie nadta dumaŭ, jak heta budzie, kali pryjdzie jaho apošniaja hadzina, tamu žyŭ bolš nadzionnymi prablemami. Kožny reahuje na prysud pa-roznamu, ale naturalna, što jany ŭsie ŭ stresie i štodzień dumajuć pra adno — kali ŭsio heta zdarycca.

Nie sutykaŭsia z tym, kab maim klijentam admaŭlali ŭ miedyčnaj dapamozie. Składana mierkavać, nakolki jana paŭnavartasnaja, ale jana jość. Jany mohuć źviartacca da psichołaha, ich rehularna ahladaje psichijatr».

Vasil Zavadski zhadvaje dumku byłoha načalnika SIZA №1 Aleha Ałkajeva pra toje, što ŭ asudžanych da śmiarotnaha pakarańnia vielmi surjozna źmianiajecca psichika. Ałkajeŭ ličyŭ, što heta moža być padstavaj dla psichijatryčnaj ekśpiertyzy, kab pravieryć, ci razumieje čałaviek toje, što ź im adbyvajecca. Dalej, u adpaviednaści ź biełaruskim zakanadaŭstvam, vyniki ekśpiertyzy mahli b być nahodaj nie prymianiać śmiarotnaje pakarańnie, bo pa zakonie, kali čałaviek u stanie poŭnaj adsutnaści pamiaci, prysud nie musić być pryviedzieny ŭ vykanańnie.

Ałkajeŭ navat prapanoŭvaŭ ruchacca ŭ hetym kirunku, kab śmiarotnaje pakarańnie nie prymianiałasia ŭ Biełarusi, ale zdarylisia padziei 2020-ha, potym Ałkajeŭ pamior. I ciapier nie toje stanovišča ŭ krainie, kab zavodzić razmovy na hetuju temu, adznačaje Zavadski.

Raniej, kaža surazmoŭca-advakat, asudžanych da śmierci vadzili pa kalidorach z rukami ŭ kajdankach zzadu, tak i zavodzili ich u kabiniet dla sustreč. Napeŭna, nichto nie admianiaŭ našeńnie roby — da samaha kanca jany chodziać u robie z nadpisam na śpinie «IMN» (isklučitielnaja miera nakazanija — vyklučnaja miera pakarańnia — «NN»). Mahčyma, u kamiery jany mohuć być u paŭsiadzionnaj vopratcy, ale kali ich vyvodziać, na ich musić być roba. Adzin z bratoŭ Kościevych zmahaŭsia z hetym, i na niejki čas jamu dazvolili źniać robu.

«Kryhier — pradmiet handlu, tamu, mahčyma, u jaho trochi palepšanyja ŭmovy ŭ paraŭnańni ź inšymi, nie vyklučana, što jon moža i robu nie apranać. Heta całkam unikalny vypadak, tamu składana skazać. Spadziajusia, jaho abmianiajuć na kahości, jon vyjdzie, apyniecca ŭ Hiermanii i raskaža nam, jak heta ŭsio adbyvałasia», — kaža juryst.

• 2
• 0
• 0
• 0
• 1
• 4
• 6
• 0