«U kancy dopytu sa złym tvaram hladzieŭ na moj DNŽ». Biełarus raskazaŭ, jak źjeździŭ dadomu paśla dvuch hadoŭ žyćcia ŭ Polščy
Častka biełarusaŭ pry viartańni dadomu traplaje pad harantavany dopyt i pravierku telefona siłavikami na miažy. Naprykład, tyja, chto znachodzicca ŭ bazie MUS «Biesparadki» abo tyja, chto nie byŭ u Biełarusi paŭhoda i daŭžej. Čytač vydańnia BGmedia Dzianis (imia surazmoŭcy źmieniena ŭ metach biaśpieki) trapiŭ u apošniuju «katehoryju» — jaho nie było ŭ Biełarusi dva hady. U lutym, užo z polskim DNŽ na rukach, jon pajechaŭ dadomu da baćkoŭ. Paśpiachova viarnuŭšysia ŭ Polšču, małady čałaviek raskazaŭ, jak prachodziŭ dopyt i pravierku telefona na miažy.
Dzianis žyvie ŭ Varšavie ŭžo dva hady, vosieńniu 2023-ha atrymaŭ pracoŭny DNŽ, a ŭ Polšču pieršapačatkova zajazdžaŭ pa pracoŭnaj vizie. Uvieś hety čas jon nie byŭ u Biełarusi, bo čakaŭ atrymańnia časovaha DNŽ.
U lutym 2024-ha Dzianis vyrašyŭ źjeździć da baćkoŭ u Biełaruś. Jon mierkavaŭ, što jaho dapytajuć na miažy i pravierać telefon, tamu što doma nie byŭ bolš za paŭhoda. Małady čałaviek čytaŭ u niezaležnych ŚMI historyi biełarusaŭ, jakich praviarali na miažy mienavita praz toje, što ich doŭha nie było ŭ Biełarusi. Pry hetym ich, jak i Dzianisa, nie zatrymlivali ŭ 2020 hodzie praz palityku.
Biełarus pierastrachavaŭsia i pierad pajezdkaj dadomu pračytaŭ hajdy niezaležnych miedyjaŭ pra toje, jak pačyścić telefon, kab siłaviki ničoha ŭ im nie znajšli. A dalej jon pajechaŭ na rejsavym aŭtobusie dadomu praz punkt propusku «Brest».
«Paśla pravierki pašparta pamiežnik adrazu ž paprasiŭ moj polski dazvoł na žycharstva. Mabyć, zaŭvažyŭ minułuju pracoŭnuju vizu. Jon vyvučyŭ jaho i paraiŭ pa pryjeździe dadomu schadzić u miascovy adździeł pa hramadzianstvie i mihracyi, kab tam zarehistravali DNŽ i vydali adpaviednuju daviedku. Pry hetym sam płastyk jon nie skanavaŭ», — raskazvaje Dzianis.
Na hetym pravierka nie skončyłasia. Pamiežnik z kimści źviazaŭsia pa racyi i skazaŭ maładomu čałavieku čakać. U hety čas jon praviaraŭ dakumienty inšych pasažyraŭ aŭtobusa.
Nieŭzabavie pryjšoŭ niejki mužčyna ŭ formie pamiežnika. Pamiežnik, jaki praviaraŭ dakumienty Dzianisa, pieradaŭ pašpart i DNŽ kalehu. Toj pahladzieŭ na ich i skazaŭ biełarusu iści za im. Jany padnialisia na druhi pavierch i zajšli ŭ niejki kabiniet. Dalej pačałasia» hutarka « i pravierka telefona.
«Hety mužčyna prahartaŭ moj pašpart i spytaŭ, kim i dzie ja pracuju ŭ Polščy, kolki zarablaju. Taksama spytaŭ, čamu mianie dva hady nie było ŭ Biełarusi.
Ja jamu patłumačyŭ, što spačatku znachodziŭsia ŭ Polščy pa vizie, a potym padaŭ dakumienty na DNŽ. Kali jon ubačyŭ pa štampach, što ŭ 2020 hodzie ja byŭ va Ukrainie niekalki dzion, to adrazu źmianiŭ temu i spytaŭ, što ja tam rabiŭ. Ja patłumačyŭ, što jeździŭ adpačyvać na paru dzion.
Dalej jon spytaŭ, jak ja staŭlusia da vajny i kaho padtrymlivaju, ci jość u mianie siabry i znajomyja z Ukrainy. Daviałosia adkazać, što da vajny staŭlusia niejtralna, za joj nie saču, a hałoŭnaje, maŭlaŭ, što Biełaruś nijak nie ŭdzielničaje», — dzielicca małady čałaviek.
Paśla hetaha jon kinuŭ na stoł pašpart i DNŽ našaha surazmoŭcy. Dalej paprasiŭ razbłakavać jaho ajfon i pačaŭ łazić u im. Spačatku hety «pamiežnik» vyvučaŭ telehram. Hladzieŭ śpis telehram-kanałaŭ i telehram-čataŭ, adkryvaŭ niekatoryja pierapiski, hladzieŭ historyju dyjałohu i fajły ŭ im. Pieryjadyčna pytaŭsia pra ludziej, ź jakimi Dzianis pierapisvajecca ŭ telehramie.
«Cikava było, kali jon uvioŭ u pošuku niejki bot, jaki pakazaŭ śpis usich botaŭ, ź jakimi ja ŭzajemadziejničaŭ. Dla mianie heta było niečakanaściu, ale nijakich «ekstremisckich» telehram-botaŭ u śpisie nie było. Jon spytaŭ pra bot, jaki pierakładaje tekst z adnoj movy na inšuju. Maŭlaŭ, što jon robić. I dla mianie heta było dziŭna, tamu što jon sam moh pravieryć jaho funkcyi, ale nie staŭ i zrabiŭ vyhlad, što nie viedaje, jak karystacca telehram-botami», — adznačaje Dzianis.
Dalej jon chutka prahledzieŭ śpis kantaktaŭ u telefonie i dabraŭsia da halerei. Dzianis byŭ da hetaha hatovy i zahadzia vydaliŭ «ekstremisckija» fatahrafii. Tady siłavik pasprabavaŭ znajści ŭ telefonie Google-Fota. Małady čałaviek patłumačyŭ jamu, što ŭ jaho niama hetaha dadatku, a funkcyju vobłačnaha schovišča vykonvaje iCloud. Ale «pamiežnik» nie staŭ leźci ŭ jaho i nieŭzabavie addaŭ ajfon.
«Ja ŭpeŭnieny, što heta byŭ supracoŭnik KDB u formie pamiežnika. Jon upeŭniena karystaŭsia telefonam, viedaŭ, što, dzie i jak hladzieć. Było vidać, što jon nie pieršy raz praviaraje telefon. Pryčym u jaho samoha byŭ nie ajfon, a niejki «android».
Pytańni pra Polšču i Ukrainu zadavaŭ nie składanyja, ale moh pierapytać. Mabyć, sprabavaŭ padłavić mianie na chłuśni. I jašče mnie ŭnutry było śmiešna, kali jon u kancy dopytu sa złym tvaram hladzieŭ na moj polski DNŽ. Mabyć, byŭ niezadavoleny, što ničoha ŭ mianie nie znajšoŭ», — kaža Dzianis.
Paśla dopytu Dzianis viarnuŭsia ŭ aŭtobus. Usie pasažyry ŭžo siadzieli na svaich miescach i čakali jaho. Nichto nie cikaviŭsia, dzie jon byŭ. Skłałasia adčuvańnie, što jany zdahadalisia i byli radyja jaho viartańniu, ale nie pakazvali hetaha.
Pavodle padlikaŭ biełarusa, dopyt i pravierka telefona praciahvalisia prykładna paŭhadziny.
Na nastupny dzień paśla pryjezdu dadomu surazmoŭca schadziŭ u miascovy adździeł hramadzianstva i mihracyi MUS. Kali jon patłumačyŭ, što pryjšoŭ pastavić na ŭlik svoj polski DNŽ, tam nie ździvilisia i byli da hetaha hatovyja.
«Mianie ździviła, što jany paprasili adskanavać DNŽ z dvuch bakoŭ i prynieści ksierakopii. Pry hetym sami nie zmahli heta zrabić, adpravili ŭ kapiravalny centr i skazali viartacca z papierami. Kali ja heta zrabiŭ i viarnuŭsia tudy, jany vydali mnie niejkuju zajavu, kudy treba było pierapisać maje danyja, u tym liku numar DNŽ. Ja ŭsio zapoŭniŭ, addaŭ im zajavu i ksierakopii DNŽ, prykładna praz 20 chvilin jany vydali daviedku ab tym, što ja paviedamiŭ im pra svoj DNŽ. Skazali abaviazkova vazić jaje z saboj, bo pamiežniki mohuć pravieryć jaje najaŭnaść», — raskazvaje Dzianis.
Praz tydzień jon viarnuŭsia ŭ Polšču. Kali prachodziŭ biełaruskuju miažu, to pamiežniki nie patrabavali hetuju daviedku. I navat nie prasili pakazać DNŽ, choć zaŭvažyli, što viza ŭ pašparcie Dzianisa ŭžo skončyłasia. Mahčyma, jany ŭbačyli ŭ kampjutary, što jon paviedamiŭ pra DNŽ orhanam.
«Surazmoŭcy sprabujuć stvaryć iluziju, što jany na maim baku». Biełarusy raskazali, jak prachodzili dopyty na miažy
Jak padrychtavacca da prychodu siłavikoŭ — instrukcyja
Jak nadziejna pačyścić akaŭnt u TikTok — padrabiazny hajd
Tinder: servis dla znajomstvaŭ, jaki manitorać siłaviki. Chto ŭžo patrapiŭ pad represii i jak možna abaranicca
Raskazvajem, čamu z Google Docs varta być aściarožnymi — kali vy ich adkryjecie, jany mohuć vas vydać
Kamientary
Nie eta vielikaja krutizna dołžna imieť tielefon s navarotami, čistiat pieriečistiat i ...daleje kak v tiekstie.
Składyvajetsia, čto eto kak v łotorieju, vyhraju nie vyhraju