Kab zdać vydumany pradmiet, my na poŭnym surjozie prahladali RenTB — vypusknik BNTU
Vypusknik architekturnaha fakulteta raspavioŭ «Našaj Nivie» pra toje, jak prachodziła navučańnie na, jak zdavałasia, prestyžnaj śpiecyjalnaści.
Vyšejšaja architekturnaja adukacyja ŭ Biełarusi da apošniaha času mieła śpiecyfiku — nadzvyčaj doŭhi termin navučańnia, 6 hadoŭ, jak u miedykaŭ. Z ulikam mahistratury atrymlivajecca, što alma-matar ja naviedvaŭ bolšuju častku 2010-ch hadoŭ, prajšoŭšy praz mnohich vykładčykaŭ i roznyja dyscypliny.
Jašče adna asablivaść — pieravaha dziaŭčat siarod navučencaŭ u techničnym univiersitecie, jaki byŭ pieravažna mužčynskim. U dyzajnierskaj hrupie moh być usiaho adzin chłopiec na 20 dziaŭčat. Vykładčyki napaŭžartam nazyvali fakultet «Instytutam šlachietnych dziaŭčat».
Prachadnyja bały na hetuju śpiecyjalnaść zastajucca adnymi z najvyšejšych u BNTU, jak i konkurs. Štohod pastupała pa 150 navučencaŭ, ale sprabavała prabicca ŭ razy bolš. Chto nie pastupiŭ — sychodzili na «pramysłovaje i hramadzianskaje budaŭnictva», kab nie trapić u armiju, a ŭ nastupnyja hady sprabavali pastupić znoŭ.
Kantynhient tych, chto vučyŭsia na architektury, mocna adroźnivaŭsia ad univiersiteta ŭ cełym — tvorčyja i dobra adukavanyja maładyja ludzi drenna vykonvali patryjatyčnyja abaviazki i ideałahičnyja patrabavańni. Kiraŭnictva heta, moža, i razdražniała, ale była važkaja pryčyna mirycca z hetym — architekturny fakultet byŭ i jość załatoj žyłaj dla ŭniviersiteta.
Raniej tracina studentaŭ vučyłasia na płatnaj asnovie, ciapier takich pałova, a košt navučańnia adzin z najvyšejšych u krainie.
I voś pry ŭsioj hetaj ujaŭnaj elitarnaści i darahaviźnie navučańnia kantrasna vyhladała toje, dzie my vučylisia i chto nas vučyŭ.
Vučylisia my ŭ «zahonach», narezanych na miescy zały biblijateki tonkimi pieraharodkami, bo rekanstrukcyju rodnaha 15-ha korpusa nie mohuć usimi budaŭničymi siłami respubliki skončyć na praciahu apošnich dvuch dziesiacihodździaŭ.
Da ŭłasna vykładčykaŭ prajektavańnia pretenzij asabliva nie maju. Viadoma, zaŭsiody jość tyja, chto za ŭsio žyćcio sprajektavaŭ chiba što tualet, jak kazaŭ pra kaleh adzin z prafiesaraŭ, ale pry hetym vučyli architektury inšych. Praŭda, možna było vybrać bolš kampietentnych vykładčykaŭ, bo ich na prajektavańni było adrazu niekalki.
Byli i kałarytnyja piersanažy sa svaimi dzivactvami, charakternymi dla tvorčych ludziej, byli i niejkija nietalerantnyja vykazvańni, naprykład, što «žančyna nie moža być architektaram» ad vykładčyka, čyja ŭnučka vučyłasia na našym fakultecie. Asabliva zabaŭlali vykładčyki kafiedry rysunku, ad jakich časta niesła pieraharam — bahiema, što tut parobiš!
Dekan, Armien Sardaraŭ, adroźnivaŭsia siabielubstvam i hanarystaściu, choć jahonaja tvorčaść vyklikaje pytańni. Pryhadajcie choć by jahony mietaličny «śvierdzieł», što ŭviesnu pastavili na haru Dziaržynskuju. Pry tym u chole fakulteta zaŭsiody stajała šafa, za škłom jakoj byli vyklučna vyrazki z hazietnych artykułaŭ, dzie zhadvaŭsia Sardaraŭ. U nas šmat vydatnych architektaraŭ-navukoŭcaŭ, jakija niaredka traplali na staronki druku, ale hanarylisia na fakultecie tolki svaim kiraŭnikom.
A kiruje jon doŭha, z 2005 hoda — daŭžej za luboha svajho papiarednika. Usie mahčymyja miedali i hramaty jon užo sabraŭ, i dziŭna, što taki čałaviek dahetul nie pasprabavaŭ siabie ŭ łukašenkaŭskaj sistemie, da jakoj vielmi pasuje, choć by jakim deputatam.
Ale byli i tyja, znachodžańnie jakich va ŭniviersitecie vyklikała kudy bolšyja pytańni. Naprykład, psichałohiju vykładaŭ Siarhiej Astroŭski, jaki pazicyjanuje siabie jak pravasłaŭny psichołah. Jaho profil možna lohka adšukać na tematyčnych sajtach. Na svaich parach jon davodziŭ, što ŭ Frejda i jaho teoryj niama paśladoŭnikaŭ, a ŭsiu praŭdu možna znajści ŭ relihijnych knihach, a fakultatyŭna pravodziŭ lekcyi pa siamiejnym žyćci. Atrymać zalik možna było, adšukaŭšy elektronny varyjant žycija śviatych.
Usie plavalisia i zakatvali vočy, ale praściej było pieražyć kurs, čym uviazvacca ŭ sprečki z takimi ludźmi ci, kryj boža, niečaha patrabavać ad kiraŭnictva.
Višańkaj na torcie byŭ pradmiet, nazva jakoha ŭ hałavie nie zachavałasia. Nie tamu, što niejkaja składanaja (zdajecca niešta pra «infarmacyjnyja technałohii»), a tamu što na pieršaj ža pary vykładčyca patłumačyła, što prachodzić my budziem «soft-natur-pradukt». Takoha pradmieta nie isnuje i nikoli nie isnavała, heta całkam vydumanaja dyscyplina.
Halina Haŭrykava, jakaja vykładała dyscyplinu, była architektarkaj i za savieckim časam atrymała stupień kandydata navuk. Na jaje tearetyčnych parach była niejkaja navuka, a na praktyčnych zaniatkach my rašali niejkija matematyčnyja zadačy, ale fiška była ŭ inšym.
Zdajecca, adrazu na ŭvodnaj lekcyi jana ŭsim zajaviła, što viedaje formułu suśvietu, jakuju joj uva śnie paviedamiŭ Boh, i navat napisała jaje na došcy. Sa svaimi adkryćciami jana chadziła ŭ Instytut matematyki, aburajučysia, što tam nie znajšłosia nikoha naležnaha ŭzroŭniu, kab mahli jaje zrazumieć.
A nam voś ad pačatku ŭsio było zrazumieła. Kali koratka, to «soft-natur-pradukt» zvodziŭsia da idei, što hieamietryčnaja forma sama pa sabie moža nastrojvać i aktyvizavać niejkija nieviadomyja siły — tak zvanyja «pali rehienieracyi». Tak, naprykład, hipierbaličnaja forma musiła biez aničoha apraśniać salonuju vadu, a inšaja forma — amałodžvać arhanizm.
Kab zdać jaje pradmiet, my na poŭnym surjozie prahladali apošnija navinki rasijskaha RenTB, da čyjho kantentu vykładčyca, vidavočna, mieła prychilnaść. Simvaličnaść ličbaŭ, mifałohija i narodnaja etymałohija ŭzroŭniu Michaiła Zadornava — usio heta mahło dapamahčy atrymać zalik. Naš prajekt «Pasiejdon» adrazu zachapiŭ Haŭrykavu. Simvalizm byŭ u naźvie: pavodle lehiendy, boh mora Pasiejdon daŭ afinianam vadu, ale jana akazałasia salonaj, ciapier ža praz pali rehienieracyi dvuchpołaścievaha hipierbałoida jana musiła stać presnaj i pitnoj.
Ale Haŭrykava bačyła bolš: «Pasiejdon heta pasiej don. Don — heta vada. Pasiej vadu!». Za svajo hienijalnaje hipierbaličnaje zbudavańnie i nazvu my atrymali 10-ki.
Publikacyi Haŭrykavaj dahetul možna adšukać na repazitaryi BNTU:
«Estetyčna naładžvalnaja zdolnaść vobraza vystupaje ŭ prajavie jaje matematyčnaha nośbita formy. Stvarajecca infarmacyjny ałharytm, aktyvacyja jakoha zaklikana pieraŭtvarać zadumu ŭ soft-natur-pradukt. Pa sutnaści, architektar va ŭmovach ekspansii infarmacyjnych technałohij u tvorčym pracesie abaviazany vyrašać tearemu Puankare i stvaryć strukturny ałharytm, sumieščany ź likam».
«Razhladanaja hielijasistema ŭjaŭlajecca jak bijałahična aktyŭnaja nieaśfiernaja sistema tryjanhulacyi ŭ šmatsuviaznaj struktury śfieroida, pahružanaha ŭ słabaijanizavanuju vadu, inakš zvanuju ciažkaj. Pad ciskam vadkaści ŭ śfieroidzie ŭźnikaje žorstka strukturavany praces cykličnaha ŭzajemadziejańnia n-miernych raznastajnaści z utvareńniem sumieščanaha pola pry 0≤n≤6
U adpaviednaści z teoryjaj MAS (matematyčnyja anałahavyja sistemy) dla hieamietryčnaha prahramavańnia, raspracavanaj aŭtaram publikacyi, u asiarodździ apuskańnia «hielijakvietki» stvarajucca słabyja toki, jakija strukturujuć pali hienieracyi».
Hałoŭny techničny ŭniviersitet krainy ličyć heta vartym taho, kab na praciahu hadoŭ publikavać u navukovych zbornikach.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Ci zdaść Tramp Ukrainu Rasii? Čamu demakraty razhromlenyja? Da čaho pryviadzie kantrol respublikancaŭ nad vykanaŭčaj i zakanadaŭčaj uładaj adnačasova?7676
Kamientary