«Pakinu miedycynu i zajmusia sielskaj haspadarkaj». Uładalnik sałona pryhažości raskazaŭ, jak paralelna zajmajecca fiermierstvam u vioscy
Alaksandr pa śpiecyjalnaści lekar. Prapracavaŭšy mnohija hady ŭ miedycynie ŭ Minsku, jon vyrašyŭ zaniacca ŭłasnaj spravaj i adkryŭ sałon pryhažości ŭ stalicy. Ale, akramia asnoŭnaj pracy, u Alaksandra jość jašče adno chobi: jon lubić bavić čas u vioscy, dzie razam z baćkami ŭ jaho jość haspadarka pa kozahadoŭli. Na prysiadzibnym učastku Alaksandr taksama apracoŭvaje roznyja kultury i zajmajecca pčalarstvam. Žurnalisty gs.by sustrelisia z mužčynam na jaho fiermie ŭ vioscy Bałty Słonimskaha rajona, kali jon rabiŭ pryščepki kozam.
— Cikava, jak vam udajecca sumiaščać haradskoje i viaskovaje žyćcio, miedycynu i fiermierstva? Jak hetyja dva baki vašaha žyćcia mohuć suisnavać?
— Usio suisnuje harmanična. U kožnaha z nas jość prafiesija. Ja, naprykład, pracuju ŭ sałonie pryhažości kaśmietołaham. Adnak u kožnaha jość i chobi, jakoje časta radykalna adroźnivajecca ad asnoŭnaj dziejnaści. U maim vypadku maje chobi i prafiesija — heta dva absalutna roznyja śviety z roznaj śpiecyfikaj, jakija maksimalna addalenyja adno ad adnaho.
— Jak adčuvajecie siabie ŭ vioscy ŭ paraŭnańni z horadam?
— Roźnica adčuvajecca ŭ kožnaj detali. U vioscy moj son hłyboki i spakojny dziakujučy adsutnaści haradskoha šumu i lišniaha aśviatleńnia. Horad prapanuje mnostva zabaŭ i formaŭ baŭleńnia volnaha času, jakija adsutničajuć u vioscy, ale mienavita miesca pražyvańnia vyznačaje rytm žyćcia.
Chtości moža žyć u haradskoj kvatery, ale vieści viaskovy ład žyćcia, i naadvarot. Kali ja pryjazdžaju ŭ horad, mnie stanovicca ciažka dychać, choć z časam i pryvykaju. Huki horada, jak, naprykład, šum tramvajaŭ abo inšyja pabočnyja šumy za aknom, tak adroźnivajucca ad cišyni vioski, dzie ja čuju tolki žab na vadajomie, čyjo kvakańnie supakojvaje mianie.
Paśla fizičnaj pracy na śviežym pavietry ŭ vioscy ja splu jak dzicia, zabyvajučy pra biessań i stres. U horadzie, mahčyma, praz asablivaści majoj prafiesii mnie časta davodzicca pieražyvać — urešcie, maja praca źviazanaja sa źniešnaściu ludziej. Vioska ž prapanuje mnie prastatu i jasnaść.
Navat maje momanty adpačynku ŭ vioscy napoŭnienyja asensavanaściu: ja atrymlivaju asałodu ad śpievu ptušak, zachaplajusia zachadami sonca i ŭdychaju pach pryrody.
Ale kab pa-sapraŭdnamu acanić usiu hetuju pryhažość, treba ŭmieć spyniacca i nazirać. U vialikich haradach heta amal niemahčyma. Mnie kamfortniej znachodzicca siarod mienšaj kolkaści ludziej, tamu vioska mnie bližej pa duchu.
Da taho ž viaskovaje žyćcio daje mahčymaści dla zarobku. Na svaim učastku ja vyroščvaju mnostva kultur: ad truskałak, vinahradu i ažyn dy kavunoŭ, dyń i jabłykaŭ sortu jaman.
U hetym siezonie tolki na truskałkach ja zarabiŭ 2,5 tysiačy rubloŭ. Ale mahčymaści dla pašyreńnia biznesu nie abmiažoŭvajucca hetym. Uličvajučy źmieny klimatu, liču pierśpiektyŭnym zaniacca vyroščvańniem arechaŭ. I kab dać ujaŭleńnie pra maštab — letaś my z baćkami sabrali ceły pryčep kavunoŭ!
— Jak zvyčajna pačynajecca vaš dzień na fiermie?
— Kali ja znachodžusia ŭ vioscy, moj dzień pačynajecca ranišniaj i zakančvajecca viačerniaj dojkaj. Na hetym tydni, praŭda, ja faktyčna nie ŭdzielničaju ŭ dojkach.
Paśla dojek mianie čakaje praca pa haspadarcy: treba pakarmić i papaić husiej, kurej, śviniej, indykoŭ i zaniacca imi.
Ź dziacinstva ŭ mianie była niejkaja ciaha da pracy na ziamli. Heta paklikańnie byccam by i nie było mnie pryščeplena zvonku, ale pamiataju adnu žančynu z horada Kosava, jakaja mocna paŭpłyvała na mianie.
Jana była vieterynaram. My ź siabrami, kali byli padletkami, siabravali ź jaje ŭnukam. Adnaho razu my naviedali jaje haspadarku, i mnie było tak cikava ŭsio heta bačyć: miłych jahniat, parsiučkoŭ, — bo, žyvučy ŭ horadzie, ja nie sutykaŭsia z hetym.
Ja pačaŭ rehularna zachodzić da jaje, dapamahać u haspadarcy, i jana navučyła mianie mnohamu. Raniej ja bajaŭsia, što kali mianie ŭdžalić pčała, to heta budzie kaniec, a ciapier u jakaści prafiłaktyki ja dazvalaju pčołam kusać svaje ruki.
— Raskažycie pra svajo dziacinstva.
— Majo dziacinstva prajšło ŭ nievialikim pravincyjnym miastečku Kosava. Heta byŭ čas paśla raspadu Savieckaha Sajuza, epocha deficytu. Bolšaść tavaraŭ była ŭ deficycie, tamu siemji staralisia narychtoŭvać mnohaje samastojna: kansiervavać pradukty, rabić vareńnie, salić harodninu. Bolšaść siemjaŭ žyło ścipła, biez praźmiernaściaŭ. My nasili zvyčajnaje adzieńnie, adaptavalisia da abstavin i znachodzili radaść u prostych momantach.
Što tyčycca majho dziacinstva, to ja nie mahu skazać, što jano niejkim asablivym čynam paŭpłyvała na maju budučuju karjeru. Chutčej, heta źbieh abstavin.
— Čamu vyrašyli źviazać svajo žyćcio ź miedycynaj?
— Cikava, ale moj pieršy zapał byŭ nie da miedycyny, a da ahranomii, ahratechnałohii, sielekcyi i hienietyki. Miedycyna na toj momant mnie zdavałasia nie takoj pryvabnaj. Adnak pry vybary navučalnaj ustanovy miedycynskija VNU mieli bolš vysoki rejtynh i prestyž. Heta plus pierśpiektyva pajechać u horad zrabili miedycynu pryvabnaj alternatyvaj.
Ja nie chacieŭ marnavać hady vučoby, kab u vyniku pracavać ahranomam, abjazdžajučy vioski na ŭaziku abo na kani, choć u tyja časy heta było raspaŭsiudžanaj źjavaj.
Ciapier, zajmajučysia sielskaj haspadarkaj, časam zadajusia pytańniem: a ci nie pamyliŭsia ja, nie abraŭšy ahranamičny kirunak? Vieterynaryja, naprykład, nie padyšła mnie z-za adlehłaści: Hrodna zanadta daloka ad majoj rodnaj Bresckaj vobłaści, i daroha da Viciebska była b dla mianie zanadta stomnaj.
— Čamu vyrašyli zaniacca biznesam u śfiery pryhažości?
— Dla pačatku varta raskazać ab pryčynach majho adychodu ź miedycyny. Moj dośvied pracy ŭ reanimacyi byŭ vielmi nasyčanym i patrabavalnym. Pracavać pa 360 hadzin na miesiac u takoj składanaj śfiery — heta ciažkaja praca. U vyniku ja pieražyŭ prafiesijnaje vyharańnie.
Na toj momant u mianie ŭžo było arandavanaje pamiaškańnie, dzie ja akazvaŭ pasłuhi ŭ śfiery pryhažości. I kali pryjšoŭ čas vybirać pamiž miedycynaj i biznesam u śfiery pryhažości, ja addaŭ pieravahu apošniamu.
Uzajemadziejańnie z klijentami ŭ sałonie i praca z pacyjentami ŭ balnicy — heta kardynalna roznyja rečy. Tak u 2014 hodzie ja adkryŭ svoj pieršy sałon pryhažości.
— Čamu vy addajacie pieravahu zajmacca ŭ vioscy, kali ŭ vas jość volny čas?
— Ščyra kažučy, volny čas u vioscy — sapraŭdnaja raskoša. Kali navat ličyć, što 360 hadzin na miesiac u reanimacyi — heta šmat, to na fiermie praca amal nie spyniajecca.
Adnak u mianie jość niekatoryja chobi i zachapleńni, nie źviazanyja niepasredna ź fiermierstvam. Naprykład, ja maju pčalnik z 2008 hoda i samastojna zajmajusia ŭsimi etapami vytvorčaści miodu, ad dohladu za pčołami da samaha adpampoŭvańnia miodu. Štohod atrymlivajecca zdabyć kala 500 kiłahramaŭ hetaha sałodkaha dalikatesu. U hetym hodzie było asabliva horača, i pracavać u achoŭnym kaściumie było sapraŭdnym vyprabavańniem.
Akramia taho, u mianie jość svoj vinahradnik z bolš čym dvaccaćciu sartami vinahradu. Taksama ja aktyŭna raźvivaju jahadny kirunak: vyroščvaju truskałki, niadaŭna pravieryŭ hlebu dla pasadki ažyn i płanuju pasadzić maliny ŭ hetym asieńnim siezonie.
Što tyčycca harodniny, to jana chutka psujecca i jaje košt na rynku časta nie adpaviadaje vydatkam. Tamu ja žartam kažu: «Na ahurkach i pamidorach na adpačynak u Manaka nie zarobiš».
— Ci karystajeciesia vy praduktami sa svajoj fiermy ŭ pracedurach vašaha sałona?
— Sučasnaja kaśmietałohija i kaśmieteŭtyka dasiahnuli takoha ŭzroŭniu, što prymianieńnie chatnich srodkaŭ abo naturalnych praduktaŭ časta sastupaje miesca prafiesijnym rašeńniam. Naprykład, raniej było modnym rabić masku z ahurkoŭ ci nanosić jaki-niebudź chatni łaśjon na tvar, spadziejučysia na jaho efiektyŭnaść. Adnak u realnaści takija mietady daloka nie zaŭsiody efiektyŭnyja.
Bolš za toje, vykarystańnie naturalnych praduktaŭ moža vyklikać alerhičnyja reakcyi, asabliva kali vy nie ŭpeŭnienyja ŭ ich jakaści i składzie. Tvar klijenta — heta adkaznaść, i ryzykavać jaho zdaroŭjem, vykarystoŭvajučy nieviadomyja kampanienty, niemetazhodna.
— Płanujecie dadatkova raźvivać svoj biznes ci sprabavać niešta novaje?
— Ciaham apošnich dvuch hadoŭ ja žartam kažu svaim klijentam pra svajo žadańnie adyści z kaśmietałohii. U adkaz jany časta cikaviacca, kudy ja płanuju adpravicca, kab viedać, dzie šukać mianie.
Tak, ja sapraŭdy dumaju pra adychod. Z hadami maje baćki nie maładziejuć, a fierma patrabuje ŭsio bolš uvahi. Mahčyma, pryjdziecca znoŭ sutyknucca z vybaram pamiž biznesam i chatniaj haspadarkaj u Hrodzienskaj vobłaści. I, chutčej za ŭsio, ja addam pieravahu fiermierstvu, pakinuŭšy kaśmietałohiju.
— Roźnica pamiž pracaj na fiermie i ŭ sałonie pryhažości sapraŭdy značnaja, niahledziačy na toje, što abodva kirunki pracajomkija?
— Absalutna. Heta dva całkam roznyja śviety. U sałonie pryhažości nieabchodna zaŭsiody demanstravać aptymizm, uśmichacca i padtrymlivać pryjemnuju atmaśfieru, tamu što ty akazvaješ pasłuhu i chočaš, kab klijent viarnuŭsia.
Navat kali ty adčuvaješ siabie stomlenym ci tabie kiepska, ty pavinien schavać heta ad klijentaŭ. Jany prychodziać pa jakasnuju pasłuhu i stanoŭčyja emocyi, a nie dla taho, kab kłapacicca pra tvoj nastroj ci dušeŭny stan.
— Jakija rekamiendacyi pa dohladzie za saboj vy b dali žančynam, kab zachavać svaju pryhažość na doŭhi čas?
— Asnoŭnaje, što ja paraiŭ by, — heta znajści dobraha śpiecyjalista pa dohladzie za skuraj. Siońnia na rynku vielizarnaja kolkaść kaśmietyčnych srodkaŭ, i biez adpaviednych viedaŭ lohka zabłukać u ich raznastajnaści.
Jak prykład, mnohija vytvorcy markirujuć svaje pradukty jak «dla tłustaj abo prablemnaj skury». Adnak paniaćcie «prablemnaja skura» moža interpretavacca pa-roznamu. Dla adnaho čałavieka prablemaj moža być tolki adna čyrvonaja plamka na tvary, u toj čas jak dla inšaha — mnostva hnajničkovych vysypańniaŭ. Niahledziačy na heta, abodva typy skury buduć vyznačanyja jak «prablemnyja».
U jakaści padarunka da 8 Sakavika, naprykład, ja b parekamiendavaŭ mužam daryć svaim žonkam jakasnyja maski z hiałuronavaj kisłatoj i syvaratki.
— Jakim zabavam addajacie pieravahu, kali znachodziciesia ŭ horadzie?
— Kali paśla ciažkaha pracoŭnaha tydnia ŭ vioscy ja pryjazdžaju ŭ horad, dzie ŭ mianie hrafik z 8 ranicy i časam da 22—23 hadzin, to mnie časta prosta chočacca adpačyć. Uzimku, viadoma, usio krychu praściej.
Asnoŭny moj vid adpačynku — padarožža. Da ŭviadzieńnia kavidnych abmiežavańniaŭ i skaračeńnia transpartnych znosin ja šmat padarožničaŭ. Potym pieraloty stali zajmać šmat času. 10 hadzin palotu dla adpačynku mnie zdajucca zanadta doŭhimi.
Raniej ja z zadavalnieńniem jeździŭ adpačyvać niekalki razoŭ na hod, vyvučaŭ novyja kultury i naziraŭ za ładam žyćcia ludziej. Asabliva mnie spadabalisia Azija ŭ peŭny čas hoda, Kuba i jeŭrapiejskija kurorty, naprykład, Majorka. Ja addaju pieravahu aktyŭnamu adpačynku, čym prosta zaharać i kupacca. Lublu vyvučać pryrodu i miascovyja słavutaści.
— Jakija vašy płany na budučyniu?
— My bačym vialikuju pierśpiektyvu ŭ raźvićci našaj haspadarki. Užo sioleta my płanujem pavialičyć pahałoŭje, i da 2024 hoda, zhodna z maimi raźlikami, u nas budzie kala paŭtary tysiačy hałoŭ dojnaha statka. Imkniomsia da stvareńnia bujnoj małočna-tavarnaj fiermy.
Chaču adznačyć, što kozy — heta nie tolki razumnyja, ale i vielmi vyhadnyja žyvioły. Jany lahčejšyja ŭ absłuhoŭvańni ŭ paraŭnańni ź inšymi vidami žyvioły i adkryvajuć dobryja mahčymaści dla zarobku.
Biełaruski piensijanier raskazvaje pra Hruziju, pracu ŭ fiermiera, vino, hajučuju pryrodu dy złość na łukašystaŭ
«Jak tolki jany pačynajuć svarycca, husi ŭžo stajać la vieśničak, čakajuć». Žančyna ŭ Miorskim rajonie praciahvaje tradycyi prodkaŭ i viesialić haściej historyjami z daŭniny
«Atrymlivajecca vyhadna, plus absalutna ekałahičny pradukt». Jak siamja z Babrujska robić biznes na baranach
Sužency syšli ź mieniedžarskich pasad, źjechali na Ščučynščynu, stali tam čabanami i haspadarami ahrasiadziby
Siłaviki ŭzialisia za karystalnikaŭ tvitara — dziasiatki akaŭntaŭ zvyčajnych biełarusaŭ stali «ekstremisckimi»7
Kamientary
jano i vidno ...