Navukoŭcy raskazali, chto žyŭ u Jeŭropie padčas apošniaha ledavikovaha pieryjadu, raskryŭšy hienomy 356 palaŭničych-źbiralnikaŭ
Mižnarodnaja daśledčaja hrupa praviała najbujniejšy na siońniašni dzień analiz hienomu prodkaŭ jeŭrapiejcaŭ času ledavikovaha pieryjadu.
Bolš za sto hadoŭ navukoŭcy spračalisia nakont taho, chto nasialaŭ Centralnuju Jeŭropu paśla apošniaha ledavikovaha pieryjadu. Mižnarodnaja daśledčaja hrupa ź Ciubinhienskaha ŭniviersiteta pry ŭdziele navukoŭcaŭ z Univiersiteta Hiotynhiena praliła śviatło na hienietyčnuju historyju jeŭrapiejskich prodkaŭ.
U toj čas jak papiarednija hipotezy ŭ asnoŭnym hruntavalisia na archieałahičnych znachodkach, u novym daśledavańni navukoŭcy vykarystoŭvali vialiki masiŭ danych hienomaŭ jeŭrapiejskich palaŭničych-źbiralnikaŭ. Daśledavańnie, apublikavanaje ŭ Nature, raskryvaje faktyčnyja pracesy zasialeńnia i ŭzajemadziejańnia hramadstvaŭ jeŭrapiejskich palaŭničych i źbiralnikaŭ, što žyli padčas ledavikovaha i paślaledavikovaha pieryjadaŭ.
Nabor danych byŭ najvialikšym z kali-niebudź sabranych: byli praanalizavanyja hienomy 356 dahistaryčnych asobin z roznych archieałahičnych kultur, u tym liku novyja nabory hienomnych danych 116 asobin z 14 roznych krain Jeŭropy i Centralnaj Azii.
Gizmodo raspaviadaje, što hrupy, jakija nasialali Centralnuju i Paŭdniovuju Jeŭropu da apošniaha ledavikovaha maksimumu (samaj chałodnaj častki apošniaha lednikovaha pieryjadu), adnosilisia da hravieckaj kultury, jakaja isnavała ŭ Jeŭropie ad 32000 da 24000 hadoŭ tamu.
Zhodna z daśledavańniem, naščadki zachodnich hravieckich papulacyj (jakija isnavali na terytoryi sučasnaj Francyi, Ispanii i Partuhalii) sastupili miesca salutrejskaj i mahdalenskaj kulturam, jakija z adstupleńniem ledavikoŭ rušyli na paŭnočny ŭschod u astatniuju Jeŭropu.
Jak paviedamlaje vydańnie myScience, adnym z važnych vynikaŭ vyjaviłasia dziŭnaje hienietyčnaje padabienstva pamiž čałaviečymi pareštkami z paŭdniova-zachodniaj Jeŭropy ŭzrostam kala 18000 hadoŭ i pareštkami z Mašyckaj piačory na poŭdni Polščy. Navukoŭcy kažuć, što heta paćviardžaje vyniki papiarednich archieałahičnych daśledavańniaŭ — što mienavita pradstaŭniki mahdalenskich kultur, viadomyja navukoŭcam svaimi piačornymi malunkami, kałanizavali Centralnuju Jeŭropu z paŭdniovaha zachadu paśla adstupleńnia ledavikoŭ. Jany stvaryli svaje pasieliščy ŭ nizkahornaj zonie pamiž rekami Rejn i Oder, dzie žyli ciaham 3500 hadoŭ.
Kali ŭ kancy ledavikovaha pieryjadu, prykładna 14000 hadoŭ tamu, paciapleńnie pryviało da źmieny papulacyi, źjavilisia hrupy palaŭničych-źbiralnikaŭ paślaledavikovaha pieryjadu. Tak, na miescy adnaho z pachavańniaŭ na poŭnačy Hiermanii, uzrost jakoha składaje kala 8000 hadoŭ, pareštki šerahu asobin dazvolili apisać tahačasnaje nasielnictva pa vonkavym vyhladzie. Jany mieli ciomnuju skuru i błakitnyja abo zialonyja vočy, što adpaviadaje typovamu vyhladu karennaha nasielnictva Centralnaj Jeŭropy časoŭ miezalitu.
U vyniku daśledavańnia ŭpieršyniu byli vyjaŭlenyja dokazy ŭzajemadziejańnia pamiž asobami sa zhadanaha paŭnočna-hiermanskaha pachavańnia i supolnaściami palaŭničych-źbiralnikaŭ z Uschodniaj Jeŭropy. Uschodniejeŭrapiejskaja supolnaść tady adroźnivałasia źniešnim vyhladam: u ich była bolš śvietłaja skura i ciomnyja vočy. U hety čas utvaryłasia Bałtyjskaje mora — i heta, vierahodna, spryjała pavieličeńniu kantaktaŭ uschod-zachad.
Takim čynam, paśla amal adsutnaści kantaktaŭ (i praktyčna biez hienietyčnaha abmienu) pamiž hrupami palaŭničych-źbiralnikaŭ u Zachodniaj i Uschodniaj Jeŭropie na praciahu tysiačahodździaŭ — uzajemadziejańnie adnaviłasia kala 8000 hadoŭ tamu. Razam z hetym adbyŭsia i zruch da asiełaha sposabu žyćcia, zasnavanaha na sielskaj haspadarcy, što było vielmi dalokim ad sposabu žyćcia palaŭničych i źbiralnikaŭ ledavikovaha pieryjadu.
-
Łukašenka atrymaŭ ad Rasii tuju ž uznaharodu, što i Muraŭjoŭ-Viešalnik. Chto jašče ź biełarusaŭ jaje atrymlivaŭ?
-
«Dla mianie hety zaniatak — nie kab pakłaści paštoŭku ci fotku ŭ šufladu». Jak i dla čaho krajaznaŭca nabyvaje staryja fatahrafii ź Biełarusi
-
Svavolnyja biełaruskija kniahini. Jak dačka haradzienskaha kniazia źbiehła da dzikuna
Kamientary