«A što kali b my viedali historyju chvarob donara śpiermy 1558?» — siamja ŭ žałobie
Žychary Ńju-Jorka Łora i Devid Hanery stracili syna, 27-hadovaha Styviena. Chłopiec pamior ad pieradozu narkotykaŭ. Ën źjaviŭsia na śviet, dziakujučy EKA. Jak vyjaviłasia, donar śpiermy nie paviedamiŭ pra svaju šyzafreniju i narkazaležnaść. Tyja samyja psichałahičnyja prablemy paŭtarylisia ŭ syna.
Baćki Styviena bolš za dziesiać hadoŭ ratavali jaho ad psichałahičnych prablem i roznaha rodu zaležnaściej. Ich syn niekali źjaviŭsia na śviet dziakujučy štučnamu apładnieńniu i donaru śpiermy. Śmierć syna Hanery pieražyvali tak mocna, što vyrašyli źviazacca ź inšymi baćkami, što skarystalisia pasłuhami taho ž donara, piša Wall Street Journal.
Baćki Styviena, akramia inšaha, chacieli papiaredzić, što ŭ ich syna była šyzafrenija — psichijatryčnaja chvaroba, pry jakoj charakternyja parušeńni śviadomaści, halucynacyi i tryźnieńnie. Pry šyzafrenii ludziej taksama čaściej robiacca narkazaležnymi. Šyzafrenija moža pieradavacca hienietyčna, tamu ludzi, jakija mieli taho ž bijałahičnaha baćku, jak i Styvien, — u hrupie patencyjnaj ryzyki.
Hanery źviazalisia z baćkami dziaciej, što naradzilisia, jak i ich syn, pry dapamozie donara 1588, i daviedalisia pra jaho šmat novaha. U profili banka śpiermy hety donar fihuravaŭ jak «student, što hraje na hitary i zajmajecca chakiejem, jaho vyhlad apisvali jak «błandzin z błakitnymi vačyma».
Na samoj spravie donar 1588 chvareŭ na šyzafreniju i pamior u 2018 hodzie ŭ 46 hadoŭ ad pieradaziroŭki apijataŭ, jak i Styvien Haner paźniej.
Łora Haner źviazałasia z mamaj donara i vyśvietliła, što toj taksama traplaŭ u psichijatryčnuju kliniku. Čamuści donar nie paznačyŭ hetaj infarmacyi ŭ adpaviednaj ankiecie, jakuju jon zapaŭniaŭ pierad tym, jak zdavać siemia.
Banki śpiermy ŭ ZŠA nie zaŭsiody praviarajuć praŭdzivaść infarmacyi, jakuju donary padajuć u ankietach. Taksama amierykanski zakon nie patrabuje adsočvać kolkaść dziaciej, narodžanych z dapamohaj štučnaha apładnieńnia, a sami donary nie zaŭsiody paviedamlajuć klinikam pra chvaroby, što raźvilisia ŭ ich paśla zdačy śpiermy.
Hanery pastavili sabie na mecie damahčysia, kab śfiera donarstva śpiermy ŭ ZŠA rehulavałasia stražej. Jany vyjšli na sienatara ad svajho štata, kab toj paspryjaŭ raspracoŭcy zakanadaŭstva ŭ śfiery donarstva śpiermy, jajcakletak i embryjonaŭ. Novyja zakony prymusili b adpaviednyja banki pilniej praviarać infarmacyju pra stan zdaroŭja, a taksama inšyja danyja donaraŭ.
Dadzienaja prablema paŭstaje i ŭ inšych krainach, bo technałohii EKA vykarystoŭvajucca ŭsio čaściej. Novy čas patrabuje novych pracedur i zakonaŭ.
Jak raźvivajecca šyzafrenija
Šyzafrenija časta pieradajecca ŭ spadčynu. Kali ŭ baćki jość taki dyjahnaz, heta pavyšaje vierahodnaść taho, što i ŭ dziciaci taksama razaŭjecca šyzafrenija. Adnak u bolšaści dziaciej baćkoŭ z šyzafrenijaj chvaroba nie raźvivajecca.
Pakul u navukoŭcaŭ niama jasnaści adnosna miechanizma ŭźniknieńnia šyzafrenii. Ale ekśpierty znajšli niekalki socien hienaŭ, jakija ŭ svajoj kambinacyi pavyšajuć ryzyku raźvićcia chvaroby. Kali atrymajecca prasačyć, jak šyzafrenija pieradajecca na hienietyčnym uzroŭni, takaja infarmacyja moža być karysnaja dla bankaŭ śpiermy.
Taksama navukoŭcy vyvučajuć toje, jakija sacyjalnyja faktary pavyšajuć imaviernaść raźvićcia šyzafrenii. Siarod mierkavanych čyńnikaŭ — užyvańnie marychuany i fizičnaja abo emacyjanalnaja traŭma ŭ dziacinstvie.
Baćki Styviena i padumać nie mahli, što ich syn zachvareje na šyzafreniju. Jon ros aktyŭnym i kamunikabielnym chłopčykam, lubiŭ łavić rybu z baćkam i słuchać muzyku (asabliva jamu padabalisia Beatles). Styvien byŭ kapitanam kamandy pa amierykanskim futbole i vielmi siabravaŭ sa svajoj siastroj.
Ale ŭ pierachodnym uzroście, hadoŭ u piatnaccać, chłopiec raptam staŭ zamykaccca ŭ sabie, padsieŭ na narkatu, u jaho pačali zdaracca epizody tryźnieńnia. U 19 Styvienu pastavili dyjahnaz: šyzafrenija.
Hanery zmahalisia za syna jak mahli, padtrymlivali jaho psichałahična i finansava, ale jaho stan horšaŭ i horšaŭ. Chłopiec niekalki razoŭ lačyŭsia ŭ psichijatryčnych špitalach i centrach reabilitacyi dla narkamanaŭ. Nie raz taksama jon traplaŭ za kraty.
Łora Haner stała raskazvać mamie donara 1588, jak ŭsio było sa Styvienam, — i taja pabačyła kopiju pavodzin svajho syna. Maci donara nie mahła pavieryć, što toj moh padmanuć kliniku, jakaja źbiraje bank śpiermy. Žančyna dumała, što śmierć pastaviła kropku pad pakutlivaj chvarobaj jaje syna. Vyjaviłasia, što chvaroba mieła praciah u trahiedyi Styviena.
Minskamu biznesmienu Saŭryckamu i jahonaj siamji pahražaje pa 12 hadoŭ za «raspalvańnie varožaści»2
Kamientary