Academi suprać Hrupy Vahniera: jakaja siła pryvatnych vajskovych kampanij
Pryvatnyja vajskovyja kampanii — modnaja tema ŭ rasijskaj publicystycy. Pasprabujem razabracca ŭ tym, što takoje sučasnyja PVK, čym jany zajmajucca i na što zdolnyja.
Historyja: ad piramid da Smalenska
Historyja vajskoŭcaŭ-najmitaŭ siahaje ŭ Antyčnaść: jašče jehipiecki faraon Ramzes II vykarystoŭvaŭ najmanych za hrošy vajaroŭ z terytoryi sučasnaha paŭnočnaha Sudana. Dalej čužuju kroŭ i bajavuju jaraść kuplali i staražytnyja hreki, i rymlanie, i siaredniaviečnyja karali.
Nabirali najmitaŭ i ŭ vojska Vialikaha Kniastva Litoŭskaha i Rečy Paspalitaj — asabliva z taho času, jak stała padać bajazdolnaść fieadalnaha šlachieckaha apałčeńnia. Tak, viadomy šatłandski vajar Patryk Hordan u ChVII stahodździ słužyŭ u šviedskaj armii, trapiŭ u pałon, paličyŭ siabie volnym ad abaviazkaŭ, bo šviedy jaho nie stali vykupać, staŭ słužyć Rečy Paspalitaj — vajavaŭ suprać tataraŭ i maskoŭcaŭ, potym staŭ słužyć i maskoŭskamu caru.
U ChVI—ChVIII stahodździach bolšaść jeŭrapiejskich armij stała całkam najmanaj — paŭstali centralizavanyja dziaržavy, jakija mahli dazvolić siabie vialikija rehularnyja armii, a prahres źniziŭ kolkaść ludziej, patrebnych dla sielskaj haspadarki. Navat pieršaja revalucyjnaja armija Zachadu — armija ZŠA časoŭ Vašynhtotna — kamplektavałasia amal tolki dobraachvotnikami, jakija słužyli za hrošy. Hrošaj, praŭda, časta nie chapała, i patryjoty mahli razychodzicca pa chatach u razhar vajny, bo ich kantrakty skončylisia.
Radykalna situacyja źmianiłasia ŭ časy Francuzskaj revalucyi i napaleonaŭskich vojnaŭ, a całkam u Jeŭropie jaje zamacavaŭ nadychod nacyjanalizmu. Pašyreńnie adukacyi i patreba ŭ jašče bolš masavych vajskovych farmiravańniach stvaryli z dapamohaj nacyjanalnaha pačućcia miljonnyja armii pryzyŭnikoŭ, jakija i vyrašali los usich vialikich vajskovych kanfliktaŭ XX stahodździa.
Najnoŭšaja historyja: robiać toje, što nie mohuć dazvolić sabie dziaržavy
Novy etap historyi najmitaŭ maje karani ŭ časy dekałanizacyi — kali maładym armijam novastvoranych dziaržaŭ spatrebiłasia padtrymka byłych vieteranaŭ, a roskvit pačaŭsia ŭ 1990-ja hady, kali paśla chałodnaj vajny ŭ krainach NATO i byłoha Varšaŭskaha błoku źjaviłasia šmat skaročanych sa słužby vajskoŭcaŭ.
Adnačasova sa źnižeńniem mižnarodnaj napružanaści palitykam krain Zachadu stała ŭsio ciažej apraŭdvać vybarcam straty siarod sałdat nacyjanalnych uzbrojenych sił. Da zdaroŭja i žyćcia «žaŭnieraŭ udačy», jakija metava najmajucca dla vykanańnia dziaržaŭnych ci kamiercyjnych zadač, hramadstva stavicca značna praściej.
Niestabilnaść i teraryzm u rehijonach, dzie pracavali mnohija zachodnija kampanii pa zdabyčy syraviny, patrabavali reakcyi, ale rehularnyja zachodnija armii nie mahli dziejničać na čužoj terytoryi dla abarony čysta kamiercyjnych intaresaŭ — heta nieprymalna dla hramadskaj dumki. Jašče adzin faktar popytu na kalavajennyja pasłuhi źjaviŭsia ŭ XXI stahodździ — kali paśla 11 vieraśnia 2001 hoda Amieryka pačała baraćbu z teraryzmam u suśvietnym maštabie.
U vyniku za apošniaje dziesiacihodździe ahulny abjem kantraktaŭ PVK skłaŭ bolš za 100 młrd USD, a kolkaść kantraktnikaŭ tolki zachodnich kampanij pieravysiła 50.000 čałaviek. Źjavilisia PVK, jakija abaraniajuć biaśpieku kitajskich kampanij u niebiaśpiečnych krainach, źjavilisia i rasiejskija PVK.
Jak dziejničajuć lidary siektara
Adnak, choć najmity i majuć tysiačahadovuju historyju, u adroźnieńnie ad łandskniechtaŭ ci znakamitaj šviejcarskaj piachoty Siaredniaviečča, sučasnyja kantraktniki (hety termin zachoŭvajecca mienavita za supracoŭnikami PVK, a nie za vajskoŭcami-prafiesijanałami dziaržaŭnych armij) amal nikoli nie vykarystoŭvajucca dla ŭdziełu ŭ ahulnavajskovym bai.
U toj ža Afrycy PVK navat kali častkova i vykarystoŭvali ciažkaje ŭzbrajeńnie i avijacyju, dyk tolki tam, dzie jany byli patrebnyja ŭ hamieapatyčnych dozach i suprać jašče horš uzbrojenaha praciŭnika, takoha jak arhanizavanyja złačynnyja hrupoŭki, terarysty ci piraty.
Supracoŭnik zachodniaj PVK moža trapić ciapier na pole poŭnamaštabnaha boju, mahčyma, tolki vypadkova — naprykład, kali jahonaja vajskovaja častka, dzie jon byŭ instruktaram, stała achviaraj niečakanaha ŭdaru praciŭnika. Heta datyčycca i Academi (byłoj Blackwater), i astatnich lidaraŭ siektaru: Triple Canopy, G4S, DynCorp International, Erinys International.
Što robiać najmity?
Dla čaho ž kantraktniki dziaržaŭnym strukturam, jakija majuć našmat bolš kolkasnyja ŭzbrojenyja vajskovyja, palicejskija i śpiecyjalnyja padraździaleńni?
Faktyčna PVK — heta sposab chutka pašyryć tyja «vuzkija miescy», u jakich vajskoŭcy ci śpiecsłužboŭcy nie majuć dastatkovaj kolkaści padrychtavanych śpiecyjalistaŭ, pačynajučy ad ekśpiertaŭ pa kibierbiaśpiecy i pryvatnych achoŭnikaŭ dla dypłamataŭ i zakančvajučy ŭzbrojenymi pierakładčykami dla suviazi z vojskami chaŭruśnikaŭ. Asabliva kali zadača, dla jakoj najmajuć kantraktnikaŭ, zanadta łakalnaja i karotkaterminovaja, kab śpiecyjalna rychtavać dla jaje vykarystańnia ŭłasnych vajskoŭcaŭ.
Voźmiem dla prykładu vielmi pašyrany vypadak časoŭ antyterarystyčnaj vajny ŭ Iraku paśla 2003 hoda. Majem naftavy abjekt, jaki treba achoŭvać ad imaviernaha napadu bajevikoŭ. Adnak armija ZŠA ličyć absalutna biessensoŭnym źviazvać darahi i mahutny miechanizavany bataljon rehularnaj armii achovaj i patrulavańniem ci dzialić jaho na častki.
Zamiest hetaha najmajecca PVK, jakaja ŭ svaju čarhu chutka najmaje na volnym rynku vakansij ludziej z dośviedam vajskovaj ci palicejskaj słužby, jakim dastatkova mieć lohkuju piachotnuju zbroju i nie treba ciažkaj braniatechniki ci artyleryi. U vyniku armiejski bataljon zachoŭvajecca jak adzinaja mabilnaja bajavaja adzinka dla aktyŭnych dziejańniaŭ suprać bajevikoŭ, a abjekt, jaki patrabuje stacyjanarnaj abarony, atrymlivaje adnosna niedarahuju achovu. Kali na abjekt napadaje siła, ź jakoj zvyčajnyja achoŭniki nie mohuć dać rady, jany vyklikajuć padtrymku armii.
Padobnaja schiema dziejańniaŭ całkam paćvierdziła svaju efiektyŭnaść u Iraku, dzie amierykancy i ichnyja chaŭruśniki pieramahli isłamisckaje padpolle, kambinujučy achoŭnyja miery z vykarystańniem PVK z pastajannymi nastupalnymi dziejańniami armii i sił śpiecyjalnaha pryznačeńnia.
Vyklučeńni, jakija paćviardžajuć praviła
Charakternymi vyklučeńniami tut stali dźvie kampanii z Rasii — adna ź jakich, mahčyma, nie mieła niepasrednych suviaziaŭ ź dziaržavaj, a druhaja, naadvarot, faktyčna vykonvaje funkcyju cieniavoj ruki Maskvy.
Pieršaja — heta zarehistravanaja ŭ Hankonhu firma Slavonic Corps (Słavianski korpus), jakaja ŭ 2013 hodzie padmanam najmała ŭ Rasii vieteranaŭ AMAPu, pavietrana-desantnych vojsk i vojsk śpiecyjalnaha pryznačeńnia dla ŭdziełu ŭ hramadzianskaj vajnie ŭ Siryi ŭ jakaści zvyčajnaha harmatnaha miasa. Najmitam u vyniku dali sastarełuju zbroju, a zamiest tankaŭ T-72 — cyvilnyja aŭtobusy, «braniravanyja» mietaličnymi listami. Viarnucca zmahli tyja, chto «zarabiŭ na zvarotny kvitok». Sumnaja historyja skončyłasia za niekalki tydniaŭ.
Druhi prykład — tak zvanaja «hrupa Vahniera», jakaja atrymlivaje padrychtoŭku na bazach padraździaleńniaŭ śpiecyjalnaha pryznačeńnia Rasii i vykonvaje zadačy ŭ intaresach Kramla. Mienavita hetych najmitaŭ, kudy nabirali ludziej z dośviedam słužby ŭ rasijskaj armii i śpiecsłužbach, kidali na samyja važnyja kirunki. Mienavita ź dziejańniami «vahnieraŭcaŭ» źviazvajuć źniščeńnie tych lidaraŭ bajevikoŭ, jakija akazalisia zanadta papularnymi i niepadkantrolnymi Maskvie — Iščanki, Mazhavoha, Dromava, Biadnova.
«Kudy mnie viartacca…? Paŭtaryć los Mazhavoha, [nibyta] zabitaha nieviadomaj ukrainskaj dyviersijna-raźviedvalnaj hrupaj, choć luby idyjot u Łuhanskaj respublicy viedaje, što da hetaha prykłali ruku … vydatnaje padraździaleńnie PVK Vahniera?» — raspaviadaŭ niadaŭna na videa Ihar Hirkin (Strałkoŭ), kiraŭnik bajevikoŭ u 2014 hodzie.
Kali vajna na Danbasie stała pazicyjnaj, a ŭ 2015 hodzie pačałasia adpraŭka rasijskich vojsk u Siryju — tam źjavilisia i «vahnieraŭcy» — faktyčna, ekstralehalnaja častka rasijskaj armii.
Z «hrupaj Vahniera» źviazvajuć videa z žorstkim katavańniem siryjca ludźmi, jakija razmaŭlajuć pa-rasiejsku. Rolik źjaviŭsia ŭ siecivie letam 2017 hoda. Paranienaha čałavieka bjuć kuvałdaj pad pieśniu «Ja — rośsijskij śpiecnaz».
Zhodna ź infarmacyjaj rasijskich ŚMI, kolkaść supracoŭnikaŭ hetaj psieŭda-PVK moža pieravyšać 2000 čałaviek. Imavierna, na «hrupu Vahniera» prychodzicca vialikaja častka tych strataŭ, jakija niasie rasijski kantynhient u Siryi.
Minabarony RF chavaje śmierci svaich aficeraŭ i žaŭnieraŭ va Ukrainie i Siryi, što ŭžo kazać pra śmierć niejkich «pryvatnych asob», jakija pracavali ŭ arhanizacyi-mutancie, narodžanaj pad nahladam śpiecyjalistaŭ pa hibrydnaj vajnie.
Mocna pierabolšanyja
Rasijskaja «hrupa Vahniera», takim čynam, patrebnaja najpierš dla taho, kab prychoŭvać fakty ŭdziełu Rasii ŭ vojnach va Ukrainie i Siryi.
Što da zachodnich pryvatnych vajskovych kampanij, to možna z upeŭnienaściu skazać, što kiraŭnictva kłasičnych PVK i tyja, chto ich najmaje, nikoli nie razhladali ich jak instrumient viadzieńnia vajny suprać kolki-niebudź značnych dziaržaŭnych ci navat niedziaržaŭnych uzbrojenych sił. Anivodnaja takaja PVK prosta nie maje resursaŭ i łahistyki, kab adpravić u boj i zabiaśpiečvać usim nieabchodnym na poli boju chacia b adnu piachotnuju bryhadu, roŭnuju pa mahčymaściach bryhadzie biełaruskaj, ukrainskaj ci navat afrykanskaj armii.
Razmovy pra siłu i značeńnie pryvatnych kampanij, takim čynam, mocna pierabolšanyja.
Minčanka pakinuła stanoŭčy vodhuk na sumku — i raptam vykryła zdradu čužoha muža16
Kamientary