Navuka i technałohii99

Analiz DNK pakazaŭ, što Chrystafor Kałumb byŭ jaŭrejem

Jon byŭ vymušany chavać svajo pachodžańnie, a jahonaje pieršaje płavańnie da bierahoŭ Amieryki, jakoje pačałosia ŭ 1492 hodzie, supała z vyhnańniem jaŭrejaŭ z rodnaj Ispanii katalickimi karalami, Izabiełaj Kastylskaj i Fierdynandam Arahonskim, dla jakich jon šukaŭ šlach u Viest-Indyju.

Mahčymy paśmiarotny partret pendźla Siebaśćiana del Pjomba. 1519. Mietrapoliten-muziej u Ńju-Jorku. Fota: Wikimedia Commons

Zhodna z dakumientalnym filmam «DNK Kałumba: jaho sapraŭdnaje pachodžańnie», jaki pakazali na ispanskim telekanale RTVE, Kałumb byŭ jaŭrejem i pachodziŭ ź Ispanii.

Daśledniki pad kiraŭnictvam sudova-miedycynskaha ekśpierta Mihiela Łarente daśledavali malusieńkija ŭzory pareštkaŭ, pachavanych u Sievilskim sabory, jaki ŭłady daŭno ličać apošnim prystankam Kałumba, choć hetaja viersija padviarhałasia sumnievu.

Krainy doŭha spračalisia pra pachodžańnie i miesca apošniaha spačynu pieršaadkryvalnika, jaki z 1492 hoda ŭznačalvaŭ ekśpiedycyi, što adkryli šlach dla jeŭrapiejskaj kałanizacyi Amieryki. Ich finansavali katalickija karali Izabieła Kastylskaja i Fierdynand Arahonski. 

U 1492 hodzie katalickija karali padpisali Alhambrski edykt, jaki pradpisvaŭ usim jaŭrejam Ispanskaha karaleŭstva, a heta značyć Ispanii, Sardzinii i Sicylii, za try miesiacy albo chryścicca, albo pakinuć miežy krainy. Tych, chto nie zrabiŭ heta, abviaścili pa-za zakonam.

Mnohija historyki padviarhali sumnievu tradycyjnuju teoryju, što Kałumb byŭ z Hienui na paŭnočnym zachadzie Italii. Zhodna ź inšymi viersijami jon byŭ hrekam, baskam ci partuhalcam.

Łarente, infarmujučy žurnalistaŭ pra vyniki daśledavańnia, paćvierdziŭ, što pareštki ŭ Sievilji naležali Kałumbu. Daśledčyki paraŭnali ich z uzorami pareštkaŭ viadomych svajakoŭ i naščadkaŭ pieršaadkryvalnika.

Łarente skazaŭ: «Siońnia stała mahčymym pravieryć heta z dapamohaj novych technałohij, tak što teoryja, što pareštki ŭ Sievilji naležać Chrystaforu Kałumbu, była kančatkova paćvierdžanaja».

Daśledavańnie etničnaha pachodžańnia było ŭskładniena šeraham faktaraŭ, u tym liku vialikim abjomam danych, ale «vynik amal absalutna nadziejny», dadaŭ Łarente.

Mahiła Kałumba ŭ Kafiedralnym sabory Sievilji. Trunu niasuć karali Kastylii, Leona, Arahona i Navary

Kałumb pamior va ŭzroście 55 hadoŭ u paŭnočna-zachodnim ispanskim horadzie Valjadalid u 1506 hodzie, ale pažadaŭ być pachavanym na vostravie Espańjoła, jaki siońnia dzielać Daminikanskaja Respublika i Haici.

Jahonyja pareštki byli adviezienyja tudy ŭ 1542 hodzie, zatym u 1795 hodzie pieraviezienyja na Kubu, a zatym u Sievilju ŭ 1898 hodzie.

U 1877 hodzie rabočyja znajšli śvincovuju trunu, zakapanuju za ałtarom u sabory ŭ Santa-Daminha, stalicy Daminikanskaj Respubliki, jakaja źmiaščaje frahmienty kaściej, jakija, pavodle mierkavańnia ŭładaŭ krainy, naležać Kałumbu.

Łarente adznačyŭ, što abodva śćviardžeńni mohuć być praŭdaj, pakolki abodva nabory kaściej niapoŭnyja.

U 2010 hodzie amierykanski historyk Manueł da Siłva Roza taksama vykazvaŭ zdahadku, što Chrystafor Kałumb mieŭ karani ŭ Vialikim Kniastvie Litoŭskim. Pryčym, na jahonuju dumku, Kałumb pachodziŭ z dynastyi Hiedyminavičaŭ: jahonym dziedam byccam by musiŭ być vialiki kniaź Jahajła, a baćkam — avanturny karol Uładzisłaŭ III, jaki, jak ličyłasia, zahinuŭ u bitvie pad Varnaj.

Analiz reštkaŭ Kałumba rasstaviŭ kropki nad «i». 

Pavodle hienietyčnych daśledavańniaŭ Univiersiteta Lidsa, praviedzienych u 2008 hodzie, 20 % sučasnaha nasielnictva Ispanii majuć siefardskija jaŭrejskija karani pa mužčynskaj linii.

Kamientary9

  • Kolcy kalmara
    13.10.2024
    «vynik amal absalutna nadziejny» - vo heta pierł! :))) Dalej možna nie čytać.
  • Vajaŭničy sijanizm
    13.10.2024
    Byvały, ja - nie.
  • Amieryha Viespuččy
    13.10.2024
    Nie Kalumb znajšoŭ Ameryku ! Jon znajšoŭ Vest Indyju ! I ŭvohule, jon škodnik, prypior u Eŭropu tytuń (ci nie ?), i ciapier spasu niama ad hetaj niebiaśpiečnaj śmiardziučki. Fu-u-u.

«Pahladzicie, što narabili mužčyny». Maryna Mientusava — pra žančyn, što vyratujuć śviet, pracu ŭ Rasii, asabistaje žyćcio i «Obyčnoje utro»24

«Pahladzicie, što narabili mužčyny». Maryna Mientusava — pra žančyn, što vyratujuć śviet, pracu ŭ Rasii, asabistaje žyćcio i «Obyčnoje utro»

Usie naviny →
Usie naviny

Partuhalija pačnie vydavać humanitarnyja vizy. Ich zmohuć atrymać i biełarusy

Paŭnočnakarejskija vojski ŭžo na terytoryi Ukrainy — The Washington Post

«Kvadrobierstva ŭ Biełarusi isnuje daŭno». Najlepšyja tvity tydnia8

Biełarusy adpačyli ŭ Jeŭropie, patraciŭšy pa 200 jeŭra na čałavieka za 12 dzion1

Tusk choča pastrožyć mihracyjnuju palityku ŭ Polščy, ale aktyŭna pryciahvać pracoŭnyja resursy5

Try malaŭničyja prysiadzibnyja parki, jakija varta naviedać uvosień2

Za apošnija dva dni na biełaruskich mieteastancyjach zafiksavana 11 rekordaŭ ciapła

Łukašenka spadziajecca, što rasijanie znojduć jamu naftu na Homielščynie8

U Hroznym adbyŭsia mahutny vybuch3

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Pahladzicie, što narabili mužčyny». Maryna Mientusava — pra žančyn, što vyratujuć śviet, pracu ŭ Rasii, asabistaje žyćcio i «Obyčnoje utro»24

«Pahladzicie, što narabili mužčyny». Maryna Mientusava — pra žančyn, što vyratujuć śviet, pracu ŭ Rasii, asabistaje žyćcio i «Obyčnoje utro»

Hałoŭnaje
Usie naviny →