«Biełarusam pašancavała — jany mohuć ciapier atrymlivać zvyšdachody». A ŭ čym padvoch?
Što adbyvajecca z ekanomikaj u Biełarusi i ŭ čym lepš zachoŭvać hrošy?
Na adno pracoŭnaje miesca ciapier prypadaje mienš za adnaho kandydata. A realnaje biespracoŭje dasiahnuła šmathadovaha minimumu ŭ 3%.
Doktar ekanamičnych navuk, akademičny dyrektar BEROC Leŭ Lvoŭski na kanfierencyi «Novaja Biełaruś» patłumačyŭ, što pryčynaj tamu dva trendy: demahrafičny spad i masavaja emihracyja paśla vybaraŭ 2020-ha i vajny 2022 hoda.
U apytańniach biznes svajoj hałoŭnaj prablemaj nazyvaje niedachop rabotnikaŭ.
«Davodzicca brać kadry, jakija jość, pa bolš vysokim zarobku», — adznačaje ekanamist.
Na niedachop ludziej urad reahuje administracyjnymi mietadami — sprabuje zamacavać rabotnikaŭ u dziaržaŭnym siektary. Heta značyć, što ŭ pryvatnym biznesie budzie jašče bolšy deficyt kadraŭ.
Ekanamist adznačaje, što realnyja dachody z 2021 hoda z ulikam inflacyi vyraśli na 16-17%, za hety hod — na 10-12%.
«Z adnaho boku, biełarusam pašancavała — jany mohuć atrymlivać hetyja zvyšdachody. Jany rastuć chutčej, čym pradukcyjnaść pracy, čym VUP ahułam», — kaža Lvoŭski.
Heta stymuluje spažyviecki bum i śviedčyć ab pierahrevie ekanomiki.
«Ludzi bolš spažyvajuć, i jość surjoznaja prablema sa źbieražeńniami, jakaść jakich zaŭsiody była nievysokaja, bo nikoli nie byŭ raźvity inviestycyjny rynak.
Ale siońnia stanovišča stała jašče horšym: dalary źbierahać u banku praktyčna niemahčyma, pad paduškaj składana. Na hetym fonie nazirajecca bum nabyćcia nieruchomaści — usio ŭkładajecca ŭ bieton».
Biełarusy, zaŭvažaje Lvoŭski, redka sutykalisia z tym, jak tańnieje nieruchomaść. Ale ŭ budučym hetyja kvatery mohuć akazacca nikomu nie patrebnymi praź źmianšeńnie kolkaści nasielnictva. U vyniku ceny mohuć upaści.
Ekśpiert źviartaje ŭvahu na toje, jak źmianiajucca našy pakupki z rostam dachodaŭ.
«Kali biełarusy pačynajuć bahacieć, jany spačatku pačynajuć bolš spažyvać zvyčajnych tavaraŭ. Ź niejkaha momantu jany pieraklučajucca na zamiežnyja. I heta źjaŭlajecca faktaram, što budzie cisnuć na biahučy bałans i abmienny kurs», — tłumačyć ekanamist.
Va ŭmovach tatalnaha kantrolu cen rost zarobkaŭ, na pohlad Lvoŭskaha, — hałoŭny faktar budučych niehatyŭnych nastupstvaŭ. U vyniku na fonie ahulnaha rostu vytvorčaści ŭ pradpryjemstvaŭ padaje prybytak, jany pačynajuć «prajadać» abarotnyja srodki. Pa aficyjnych źviestkach, kala 30% pradpryjemstvaŭ ciapier pracuje biez abarotnaha kapitału. U budučym heta moža pryvieści da surjoznych nastupstvaŭ, až da bankructvaŭ.
«Treba razumieć, što prablemy z prybytkam, toje, što pradpryjemstvy nie mohuć pavyšać ceny, nie razmazany tonkim słojem pa ŭsioj ekanomicy. Jany asabliva skancentravanyja ŭ niekatorych halinach, u jakich nijak nielha dyviersifikavacca. Heta pryviadzie da taho, što bankrucicca buduć łancužkami cełyja padyndustryi», — papiaredžvaje ekanamist i zaŭvažaje, što kryzis moža abminuć, kali budzie svoječasova admieniena sistema kantrolu cen.
«Heta taki štučny kryzisny momant, jaki stvarajecca rukami dziaržavy. I pytańnie, ci paśpieje jana zaŭvažyć, kali ŭsio budzie padychodzić da kraju», — havoryć Lvoŭski.
Jak zachoŭvać hrošy?
Va ŭdzielnikaŭ dyskusii pa ekanomicy na kanfierencyi spytali, jak jany rajać zachoŭvać źbieražeńni.
Leŭ Lvoŭski paraiŭ zachoŭvać hrošy ŭ instrumientach, jakija znachodziacca pa-za jurysdykcyjaj Biełarusi. A kali takoj mahčymaści niama? «Sfarmiravać zbałansavany košyk z dadatkam sadaviny», — pažartavaŭ Lvoŭski.
Pradprymalnik Alaksandr Knyrovič padtrymaŭ ideju i paraiŭ ni ŭ jakim razie nie zachoŭvać źbieražeńni ŭ biełaruskich rublach.
Žurnalistka Volha Łojka ličyć, što kali jość lišnija hrošy, to varta ŭkładvać ich u siabie:
«Navučyciesia čamu-niebudź, skončycie kursy tancaŭ, śpievaŭ, vyšyŭki, vyvučycie anhlijskuju ci kitajskuju».
«Damokłaŭ Mieč». Kanał «Biełorusskij siłovik» nastolki prarasijski, što mnohija mierkavali, što heta rasijanie jaho viaduć. Nie, za im staić supierahient Łukašenki25
Kamientary