PADTRYMAĆ
napišycie nam svaju navinu
© Usie pravy abaronienyja. Vykarystańnie materyjałaŭ dazvalajecca pry ŭmovie ŭkazańnia krynicy i najaŭnaści aktyŭnaj hipierspasyłki na nashaniva.com u pieršym abzacy.
PADTRYMAĆ
Historyja55
Bieł Łac Rus

Historyk znajšoŭ u Šviecyi paštoŭku, jakuju padpisaŭ bolš za sto hadoŭ tamu biełarus na eśpieranta

Historyk biełaruskaha pachodžańnia Andrej Katlarčuk, jaki daŭno žyvie i pracuje ŭ Šviecyi, natrapiŭ na adnym ź miascovych internet-aŭkcyjonaŭ na cikavy histaryčny artefakt: paštoŭku na movie eśpieranta ad amatara hetaj štučnaj movy z Maładziečna Piatra Saroki da dziaŭčyny Ester Biekman (Ester Beckmann) sa šviedskaha horada Skara. Paštoŭka była pasłanaja ažno ŭ 1915 hodzie.

Paštoŭka, dasłanaja Piatrom Sarokam u Šviecyju ŭ 1915 hodzie. U joj napisana: «Šanoŭnaja panna! Znajšoŭšy vaš adras u časopisie «Esperanto», ja vielmi chacieŭ by z vami listavacca. Nastojliva prašu vas adkazać mnie paštoŭkaj ź vidam vašaha horada. Vy budziecie pieršym karespandentam sa Šviecyi. Moj adras taki: Rasija, stancyja Maładziečna, telehraf, Piatru Saroku. 6/19/VII-15 h. Čakaju vašaha łaskavaha adkazu».

Jak viadoma, stvaralnik movy eśpieranta doktar Ludvik Łazar Zamienhof (1859-1917) nie čužy Biełarusi čałaviek, bo naradziŭsia ŭ Biełastoku, jaki tady nie byŭ dla biełarusaŭ nijakim zamiežžam i navat uvachodziŭ u skład Hrodzienskaj hubierni. Niejki čas Zamienhof žyŭ dy pracavaŭ i ŭ Hrodnie.

Tamu nievypadkova, što i Biełaruś była adnym ź pieršych centraŭ eśpieranta, i sa Šviecyjaj u miascovych eśpierantystaŭ byli niepasrednyja suviazi.

U 1927 hodzie ŭ Miensk byŭ zaprošany viadomy žurnalist i kiraŭnik supołki eśpierantystaŭ Šviecyi, kamunist Ejnar Adamsan (Einar Adamson). A ŭ 1928 hodzie jon, jak piša Katlarčuk, vydaŭ na eśpieranta knihu Sub la ruĝa standardo: impresoj kaj travivaĵoj en Sovetio. Göteborg: [Svenska esperanto-byrån] z narysam pra Miensk.

Šviedski eśpierantyst Ejnar Adamsan

Naša stalica była tady adnym z centraŭ raźvićcia eśpieranta ŭ SSSR. Kolkaść eśpierantystaŭ dachodziła tut da 300 čałaviek, a supracoŭnik Akademii navuk A. Michalevič skłaŭ navat eśpieranta-biełaruski słoŭnik na 15 tysiač słoŭ. Supołki eśpierantystaŭ dziejničali pry BDU i polskim piedtechnikumie (zakrytym uładami ŭ 1938 hodzie).

U BSSR amatarami eśpieranta byli Janka Maŭr, Źmicier Žyłunovič i Źmicier Śniežka, u Zachodniaj Biełarusi hetaj movaj zachaplalisia Maksim Tank i Siarhiej Novik-Piajun. 

Stalin i jaho NKVD vyniščyli mnohich savieckich eśpierantystaŭ za nibyta suviaź z Zachadam, niamała pieršych amataraŭ hetaj movy z BSSR lažać u Kurapatach. Ale hurtki eśpierantystaŭ adradzilisia paśla vajny ŭ tym liku i dziakujučy biełarusam z byłoj Polščy.

Čytajcie jašče

Kamientary5

  • Bhagawan
    11.05.2024
    Cikava, što amerykanskaje ĈIA paśla vajny niejki čas razhladala Esperanto jak instrument varožaha űplyvu.
  • Historyk
    11.05.2024
    Andrej, spravaj zajmisia
  • muzykant
    11.05.2024
    Historyk, "spravaj zajmisia": vaša sprava -- pisać kamienty i davać parady. Ale niechta ž pavinien być ńjuśmiejkieram u rubrycy "naša historyja"!

Błohierka narakaje na deficyt chłopcaŭ u Hrodnie7

Kachańnie i seks7

Błohierka narakaje na deficyt chłopcaŭ u Hrodnie

Usie naviny →
Ciapier čytajuć

21-hadovaha kursanta MUS asudzili da 15 hadoŭ kałonii12

Apošnija naviny

«Nijakaha apaviaščeńnia nie było». Biełarusy raskazali, jaje pieražyli najbujniejšuju za paŭstahodździa pavodku ŭ Ispanii

Urad Litvy zabaraniŭ pryjom hramadzian Biełarusi ŭ miascovaje apałčeńnie4

U Hrodnie na aŭkcyjon vystavili vodanapornuju viežu

U Vilni adbudziecca dabračynny fiestyval u padtrymku biełaruskich palitviaźniaŭ

U Sienicy pad Minskam pastavili pomnik na mahile pieršaj nastaŭnicy Janki Kupały

U Lidzie spyniŭ pracu restaran, uładalnika jakoha zatrymlivali za «ekstremizm»

Sacyjałahičny analiz: chto padtrymaŭ Trampa, a chto — Charys12

I «Masad», i Vatykan sačyli za PVK «Vahnier» i atačeńniem Pucina

Babrujčanie arhanizavali ŭ Rasii dźvie narkałabaratoryi, a ŭ sudzie paprasilisia na vajnu va Ukrainie1

Polskaja prakuratura zakryła spravu pra napad futbolnych fanataŭ na biełaruskaha treniera1

Tramp: «Hospad vyratavaŭ majo žyćcio nie prosta tak!» «Heta budzie załaty viek dla Amieryki» VIDEA22

Paśla doŭhaj rekanstrukcyi adkryli ŭčastak trasy M-3

Rasijski aliharch pa vynikach vybaraŭ u ZŠA prahnazuje padzieńnie cen na naftu3

U centry Minska na prodaž vystavili kvateru ŭ stalincy, dzie kvadratny mietr kaštuje bolš za 3 tysiačy dalaraŭ1

Fiestyval biełaruskaj falkłornaj pieśni projdzie ŭ Vilni

U Rasii zhareŭ čarhovy MAZ

Druhi raŭnd Stratehičnaha dyjałohu pamiž ZŠA i demakratyčnymi siłami Biełarusi projdzie ŭ śniežni

Biełhidramiet: Kastryčnik u Biełarusi byŭ ciaplejšy, čym zvyčajna

U ZŠA vypłaciać siamji $300 000 za zabojstva kaźlaniaci2

Školniki ŭ Rasii vybiehli na placoŭku padčas matča dziela hrošaj ad Mellstroy. Hamialčuk nie zapłaciŭ, a baćkoŭ aštrafavali2

Na Niamizie paśla ramontu adčyniŭsia Mak.by1

Syn sakratara Rady biaśpieki Valfoviča vykonvaje abaviazki kamandzira 120-j bryhady1

«Źmienaŭ u palitycy pa Biełarusi nie budzie, ale jość niuansy». Valer Kavaleŭski — pra toje, čaho čakać ad Trampa9

Associated Press paviedamiła pra pieramohu Trampa ŭ Viskonsinie i ŭ cełym na vybarach prezidenta

STB nie pakaža zaŭtra matč minskaha «Dynama» ŭ Varšavie, na jaki biełarusy sabralisia sa ściahami7

Usie naviny

U Biełaruś pryjechaŭ akcior Tyl Švajhier2

Bieśpiłotnik upieršyniu atakavaŭ terytoryju Dahiestana

Tramp pieramahaje sa značnym adryvam, biare ŭsie chistkija štaty28

Z-za rehulavańnia štarmić śfieru taksi: mašyn stała mienš, pasłuhi padaraželi1

Što z vyjezdam ź Biełarusi ranicaj u sieradu?

Što budzie, kali znajści hrošy ŭ bankamacie: dośvied minčanki

Bitkojn rekordna vyras na fonie navin pra paśpiachovyja vyniki Trampa

Tramp vyjhraŭ pieršy chistki štat

Nieruchomaść jak inviestycyja. Nakolki vyhadna «bietanavać» hrošy ŭ Biełarusi?6

Samaje čytanaje
bolš čytanych navin
Samaje łajkanaje
bolš łajkanych navin
Apytanka

Błohierka narakaje na deficyt chłopcaŭ u Hrodnie7

Kachańnie i seks7

Błohierka narakaje na deficyt chłopcaŭ u Hrodnie

Hałoŭnaje
Usie naviny →