«Myješ padłohi palakam, a mahła b stać prakuroram». Plamieńnica byłoha kiraŭnika SK kinuła Pahraničny kamitet i ŭładkavałasia ŭ Mcdonald's
«Kazali, što ja jašče paškaduju, što Łukašenka nadoŭha, a Cichanoŭskaja — kucharka. Što ja padstaŭlaju svajho dziadźku», — kaža Alesia Naskievič. Dev.by zapisaŭ jaje historyju.
«A potym adrazu — apazicyjanierka»
Nasamreč praca ŭ McDonald's — tolki małaja častka bijahrafii Alesi. Za svaje 24 hady jana paśpieła skončyć jurkaledž u rodnym Stolinie, pačać pracu bravistkaj, pradać biznes, pajści ŭ pamiežnicy. Zatym pryciahnuć uvahu KDB, vyvučyć veb-dyzajn, prajści praz sud, zvolnicca, pakinuć krainu pad stracham kryminalnaj spravy, pierajechać u Adesu, pastažyravacca ŭ jakaści administratarki ŭ stryptyz-kłubie i zatym padacca na mižnarodnuju abaronu ŭ Polščy. Tak što da pieramien dziaŭčyna paśpieła pryvyknuć.
Alesia kaža, što jaje ź dziacinstva rychtavali da pracy na dziaržavu: baćki nastojvali, kab jana vyvučyłasia na jurystku i zatym «pajšła ŭ pamiežnicy i stała čałaviekam». Takim čynam, jana admoviłasia ad mary pastupić u teatralny, pradała ŭłasny mini-biznes (hetuju historyju možna pračytać u jaje LinkedIn) i ŭ 21 hod pastupiła na słužbu.
— Ja pryjšła ŭ pamiežnyja vojski, bo mnie paŭtarali, što tam šmat zarablajuć, za paru hadoŭ možna kupić mašynu, — kaža dziaŭčyna. — Dumała, zalezu na kantrakt, naźbiraju hrošaj i źlezu. Nu i baćki vielmi hanarylisia tym, što ich dačka — pamiežnica. Tak što ty dumaješ: «Vaŭ, ja pryniała pravilnaje rašeńnie, mianie ŭsie padtrymlivajuć, usio kruta!» I tut pačynajucca pratesty, ja chaču zvolnicca, ale nie razumieju, što mnie rabić.
Navat zvalniajučysia vahałasia, ci dakładna ja pravilna rablu, «a raptam turma». To-bok tady dla mianie praca ŭ pamiežnych vojskach zdavałasia pravilnaj, a ajciška vyhladała pamyłkaj.
— Čamu na ciabie źviarnuŭ uvahu KDB?
— Na mianie źviarnuŭ uvahu nie tolki KDB, ale jašče i kontrvyviedka i słužba ŭłasnaj biaśpieki.
Spačatku praz słovy — ja nie mahła słuchać na źmienie, jaki Łukašenka dobry.
Nam na palitinfarmacyi raskazvali pra jaho dasiahnieńni, a my musili heta ŭ sšytačak, jak u škole, zapisvać. U nas byŭ pałkoŭnik pa ideałahičnaj rabocie, jaki prosta prymušaŭ nas heta rabić. I kali vam skažuć, što takoha nie byvaje, to hetyja ludzi chłusiać. Va ŭsioj Biełarusi, va ŭsich strukturach tak rabili — i da 2020 hoda, i paśla.
U 2020-m ja pačała zdymać videa z našym ściaham: naprykład, što ŭ pamiežnaj słužbie nasamreč dziejecca. I litaralna praz tydzień pačałosia — vykliki ŭ KDB, pryjazdžaje kontrvyviedka, ułasnaja słužba biaśpieki pačynaje zadavać pytańni. Jany nakapali na mianie ŭsio, što jość. A ja čałaviek «čyścieńki», u mianie navat štrafu za adsutnaść flikiera nie było. Baćka — juryst, maci chacieła, kab ja pajšła na prakurora, ja skončyła jurydyčny kaledž. To-bok ja była supierprystojnaj hramadziankaj, a potym adrazu — «apazicyjanierka».
Pamiataju: była na źmienie, zachodžu da hałoŭnaha ŭ atradzie, a tam staić hety pałkoŭnik pa ideałahičnaj rabocie i kaža: «Vydalaj usie svaje videa, abo ty adsiul užo nie vyjdzieš». Prymusiŭ pačyścić navat archiŭ. Ja vydaliła, ale zdymać videa nie pierastała, chiba što ciapier rabiła ich bieź ściahoŭ. Pryčapicca farmalna nie było da čaho, ale mianie ŭ spakoi nie pakinuli.
«Namiaknuŭ, što heta nie kaniec»
Tak što ŭ 2020-m Alesia vyrašyła čarhovy raz źmianić śpiecyjalnaść:
— Ja žyła ŭ haradku i viedała pra IT tolki toje, što heta infacyhanstva (śmiajecca). Ale potym ja daviedałasia, što maja siabroŭka pracuje ŭ veb/hrafičnym dyzajnie i zarablaje niebłahija hrošy. Uhavaryła jaje rastłumačyć, što heta takoje.
Ja znajšła niejkija kursy ŭ instahramie za dźvie tysiačy rubloŭ. Tolki potym zrazumieła, što, peŭna, jany hety materyjał ździerli ŭ niejkaha narmalnaha kursa. Bo na maje dadatkovyja pytańni nichto adkazać nie moh. Ale navat tak ja zrazumieła, što mnie padabajecca dyzajn i padabajecca stvarać sajty. Upieršyniu za doŭhi čas ja adčuła, što sapraŭdy prynošu karyść — asabliva ŭ paraŭnańni z vajenkaj.
Ja skončyła trochmiesiačnyja kursy za paŭtara miesiaca i pačała šukać pracu.
Užo potym kuratarka pryznałasia, što nie vieryła, što ja zmahu znajści navat zakaz. Ale ja zmahła!
U adnym z telehram-čataŭ natknułasia na mieniedžara z kampanii ŭ Turcyi, jakaja šukała čałavieka dla naładžvańnia płaciežnaj sistemy na Taplink. Na toj momant ja ničoha pra heta nie viedała, ale skazała «raźbiarusia». Razabrałasia i paśla hetaha ŭžo pracavała na ich jak UX/UI Designer: rabiła sajty, pravodziła UX-daśledavańni i navat sprabavała siabie ŭ SMM. Vykonvała pracu za traich i atrymlivała 4 tysiačy rubloŭ.
Apošnija miesiacy ŭ pamiežnych vojskach ja sprabavała maksimalna nie vychodzić na słužbu. Kali b ja prosta tak nie źjaviłasia na słužbie, mnie b pahražała kryminałka. Ale mnie dali adpačynak, i heta stała ich pamyłkaj. Paśla adpačynku ja pačała prosta zakidvać ich balničnymi i daviedvałasia pa ŭsich rodnych i znajomych, jak ža mnie zvolnicca. Bo zvalniać mianie z palityčnych pryčyn nie chacieli, kab «nie psavać statystyki». Navat sabrali kamisiju, ale ŭrešcie ŭsio ž zvolnili.
Kazali, što ja jašče paškaduju, što Łukašenka nadoŭha, a Cichanoŭskaja — kucharka. Što ja padstaŭlaju svajho dziadźku (jon ciapier u adstaŭcy, ale raniej byŭ fihuraj z akružeńnia — nie budu kazać imia, možacie zahuhlić).
I ŭžo paśla zvalnieńnia da mianie pryjšoŭ učastkovy, skazaŭ, što ź Minska pastupiŭ ukaz raspačać spravu nakont maich videa, bo jany «terarystyčnyja».
Ale miastečka maleńkaje, naš miascovy sudździa tady jašče byŭ nie ŭ kursie, jak možna padobnaje kvalifikavać jak teraryzm. Mnie dali tolki štraf pa administracyjnaj spravie, ale ŭčastkovy namiaknuŭ, što heta nie kaniec i što dalej moža być kryminałka. Tak što ja vielmi chutka sabrałasia i, nikomu nie kažučy, źjechała z chłopcam va Ukrainu.
«Ty nie niaŭdačnik i nie staŭ horšym praz pracu ŭ McDonald's»
Va Ukrainie Alesia pražyła paŭhoda. Padzarablała veb-dyzajnam va ŭkrainskim startapie, aryjentavanym na Jeŭropu i ZŠA. Adnojčy amal uładkavałasia administratarkaj u stryptyz-kłub u Adesie, ale joj admovili:
«Mieniedžarka ličyła, što da 24 hadoŭ ty jašče nie možaš kiravać ludźmi». Dumała padacca na ŭciakactva, zatym natknułasia na infarmacyju, što navat u 2021-m Ukraina vydavała Biełarusi ludziej, i vyrašyła zapytać vizu ŭ Polšču. Ale zatym pačałasia vajna, i Adesu pryjšłosia pakinuć.
U Polščy dziaŭčyna atrymała mižnarodnuju abaronu. Raniejšych padpracovak veb-dyzajnierkaj na žyćcio stała nie chapać.
— Paśla pačatku vajny na majoj pracy płacili ŭžo nie tak šmat. Potym mianie i zusim skaracili, bo nie chapała finansavańnia. Ja pačała rychtavacca da polskich vakansij. Ale majoj pieršaj pamyłkaj było toje, što ja prapampoŭvała mienavita polskuju, a nie anhlijskuju movu. Praz heta mnohija vakansii ja straciła. Druhoje — ja vielmi mocna biła na chard-skiły, choć, peŭna, treba było rabić upor na soft-skiły.
Nu i miascovy rynak pierapoŭnieny. Jak mnie skazała polskaja rekrutarka, na adnu vakansiju dyzajniera joj pryjšło 300-400 vodhukaŭ ad zamiežnikaŭ. Heta značyć, navat pamiž nami žorstkaja kankurencyja, a dadajcie jašče palakaŭ, da jakich bolš łajalnaje staŭleńnie (što zrazumieła).
Jašče kali ja tolki pryjechała ŭ Polšču, to chacieła ŭładkavacca ŭ McDonald's — padpracavać. Ale tady mnie skazali, što ludzi im niepatrebnyja. I voś miesiac tamu ja zajšła ŭ fejsbuk, ubačyła vakansiju, stelefanavałasia ź mieniedžarkaj-ukrainkaj, i jana zaprasiła mianie pastažyravacca.
I ja skažu tak: pakul ja siadzieła doma i čakała, usio išło nie tak, jak maje być. A paśla prychodu ŭ McDonald's, jašče da taho, jak ja napisała toj post, mnie dva čałavieki patelefanavali pra vakansii.
Mnie kazali, što ja napisała toj post śpiecyjalna, kab pracadaŭcy mianie paškadavali. Ale heta nie tak. Ja prosta chacieła pakazać, što pracavać u McDonald's nie soramna, tabie nie skažuć «Hańba!». Naadvarot, za miežami IT šmat ludziej ličać, što nie pracavać u ajci — heta narmalna.
— Ty ŭžo zvolniłasia z «Makdonaldsa»?
— Tak, prapracavała mienš za miesiac, mnie zapłacili za try tydni. Pieršy čas da mianie pryhladalisia, ci spraŭlusia ja. Ale dla mianie hetyja nahruzki byli zvykłymi, bo padčas słužby ty ŭ poŭnym abmundziravańni biehaješ pa poli.
Ale potym ja padała papiery na aficyjnaje pracaŭładkavańnie. I ci im nie spadabałasia, što ja biełaruska, ci što ŭžo sprabavała ŭładkavacca da ich raniej. Ale mianie pačali vyžyvać. Pastavili na pracu, jakaja naohuł dla chłopcaŭ — pa 12 hadzin na dzień padymać ciažkija rečy. Pačali kazać, što nie buduć padpisvać sa mnoj i znajomaj ukrainkaj damovu, i nie tłumačyli pryčyn.
I ŭ hety čas mnie natrapiłasia praca aficyjantkaj u dobrym kalektyvie.
Ale ja nie škaduju pra hety dośvied. Heta narmalna, što ty pryjšoŭ, zarabiŭ, znajšoŭ niešta inšaje i zvolniŭsia. Ty nie niaŭdačnik i nie staŭ horšym praz pracu ŭ McDonald's abo aficyjantam. Hałoŭnaje — razumieć, što heta nie nazaŭždy.
U mianie jość znajomy, iOS-raspracoŭščyk, jaki nie zmoh chutka znajści pracu, i jon pastupiŭ pravilna — pajšoŭ na zavod. Tak ty ŭ hety čas nie budzieš haładać, nie ŭlezieš u daŭhi i kredyty, plus paznajomišsia z novymi ludźmi i vyvučyš movu.
Narmalna, što vy, tak by mović, paśla pierajezdu ŭ novuju krainu «padajecie pa sacyjalnaj leśvicy». Heta ŭsio dośvied.
— Ty kazała raniej, što tvaja mama chacieła, kab ty stała važnym čałaviekam. Jak jana stavicca da taho, što tabie daviałosia pracavać u «Makdonaldsie»?
— Vielmi ciažka, bo dla jaje vielmi važny status. «Voś ty ciapier myješ padłohi palakam, a mahła b užo stać prakurorkaj». Nie zmahła źmirycca, što ja naohuł kinuła słužbu, karjeru jurystki i nie pajšła na vyšku (ja nie bačyła sensu adpracoŭvać jašče dva hady i zavaliła ekzamien). U nas u siamji ŭsie z vyšejšaj adukacyjaj, i jana ličyć, što ja zhańbiła siamju.
To-bok u našaj siamji ja — taja samaja svajačka, jakaja matajecca pa ŭsim śviecie, i nichto nie viedaje, što jana robić.
«Maje siły skončylisia»: Valaryna Kustava raskazała, čamu źbiraje na dapamohu svajoj siamji18
Kamientary