«Možna skazać, ciapier heta majo žyćcio». Eks-premjer Biełarusi raskazaŭ, čamu pakinuŭ Minsk i čym siońnia zajmajecca

Michaił Čyhir zajmaŭ pasadu premjer-ministra ź lipienia 1994 pa listapad 1996 hoda. Ź siaredziny 2000-ch hadoŭ Michaił Mikałajevič na piensii, u hetym hodzie jon adznačyŭ svoj 75-hadovy jubilej. A jašče były premjer-ministr viadomy tym, što doŭhija hady zajmajecca pčalarstvam…

— I praciahvaju zajmacca dahetul, bo pčoły — heta, možna skazać, usio majo žyćcio, — kaža Michaił Čyhir. — U mianie žyły dom pad Minskam, tam ža i pčalnik znachodzicca.

— Vy kolki ŭžo pčalarstvam zajmajeciesia?

— Z małych hadoŭ, heta ŭ nas siamiejnaje! Moj baćka trymaŭ pčoł, vaziŭ jabłyki ŭ Maskvu i pradavaŭ miod, tamu ŭ svoj čas byŭ daloka nie biednym čałaviekam.

A baćku heta pieradałosia ad majho dziaduli, jaki taksama biez pčoł žyćcia nie ŭjaŭlaŭ. I ja, viadoma, u hetaj spravie dapamahaŭ baćku i dziedu ź dziacinstva. Žyli my ŭ vioscy Usava Kapylskaha rajona, tak što pracy nikoli nie bajaŭsia.

Jašče ŭ škołu nie chadziŭ, a ŭžo treba było ŭ les schadzić, nasiekčy hnilaka dla dymara, vady prynieści… usiakaje byvała, pčoły kusali, ale razumieŭ, što starejšym treba dapamahać.

— Tak i išli — z pčołami pa žyćci?

— Nikoli ź imi nie rasstavaŭsia. I kali vučyŭsia na śpiecfakultecie mižnarodnych ekanamičnych adnosin pry Maskoŭskim finansavym instytucie, i kali ŭ Klecku byŭ…

U vychadnyja dni zaŭsiody znachodziŭ čas, kab pryjechać i dahladzieć pčoł. Navat kali staŭ premjer-ministram, pra pčoł nie zabyvaŭ. Znachodziŭ «fortku» ŭ svaim pracoŭnym hrafiku, prasiŭ achoŭnikaŭ, kab jany mnie dapamahali. Nie admaŭlali.

Pčoły, viadoma, patrabujuć surjoznaha dohladu, ale dla mianie ŭsie hetyja pracesy ŭžo adbyvajucca na aŭtamacie. Pryjšoŭ, pasłuchaŭ — i ŭžo ŭsio viedaju, što treba zrabić.

— Ciapierašniaje leta pčalary chvalać…

— Maj byŭ chałodny, drenny, ale leta sapraŭdy vydałasia na słavu. Usie try letnija miesiacy pčoły nosiać niektar, a ciapier jašče sumnik pajšoŭ raści. Hety pustazielle, biezumoŭna, dušyć rost inšych raślin, ale daje niektar, i pčołam padabajecca.

— U vas jaki miod?

— Samy rozny! Jość hrečkavy, u nas u hetym hodzie hrečku siejali niedaloka. I rapsu šmat siejuć, tamu, adpaviedna, chapaje i rapsavaha miodu, jaki kryštalizujecca i stanovicca biełym. Raznatraŭny (jaho jašče łuhavym nazyvajuć) majecca.

Darečy, rapsavy miod źmiaščaje šmat kaliju i rekamiendujecca ludziam, u jakich sardečnyja chvaroby. Adzin čas niejkaja zamiežnaja kampanija navat viała ŭ Vilejcy zakupki rapsavaha miodu.

Ale ciapier ludzi ŭ asnoŭnym haniajucca za hrečkavym miodam. Nie viedaju čamu… vielmi darahi i vierasovy miod.

— Jaki ŭ vas košt miodu?

— Jak i ŭsiudy, ja ž aryjentujusia na rynak. Ale jakaść harantuju stoadsotkavuju, a dla siabroŭ, znajomych i pastajannych klijentaŭ dyk jašče i niadrennyja źnižki rablu.

Ja trymaju prystojny pčalnik, tamu adnamu mnie stolki miodu nie treba, u lubym vypadku treba pradavać.

— Jak pakupniki znachodziać vas? Jość niejkaja pastajannaja klijenckaja baza?

— Viadoma, jość ludzi, jakija ŭ mianie hadami kuplajuć. Ale letaś, naprykład, atrymałasia tak, što ja navat u kramu miod zdavaŭ.

— Kolki za siezon atrymlivajecie ŭ siarednim miodu?

— Hod na hod nie prychodzicca, ale sioleta, adčuvaju, litraŭ 500 budzie. Hety siezon, jak užo kazaŭ, byŭ vielmi dobry.

— A sami vy miodu šmat spažyvajecie?

— Dastatkova. Niekatoryja naohuł zamianiajuć cukar miodam, heta značna bolš karysna.

— Čym jašče zajmajeciesia na piensii akramia pčalarstva?

— U mianie prystojny ŭčastak, tak što pracy pa haspadarcy chapaje.

— A palitykaj cikaviciesia? Adsočvajecie, što ciapier adbyvajecca ŭ śviecie i ŭ krainie?

— Ščyra vam skažu, ad usiaho hetaha apošnim časam ja ŭžo adyšoŭ. Ciažka zrazumieć, što ciapier dziejecca ŭ hetym varjackim śviecie. Niejki žach adbyvajecca! Mnie značna spakojniej z pčołami…

Čytajcie taksama:

Šaramiet, Siŭčyk, Čyhir… Jak skłalisia losy palitźniavolenych 1990-ch

Navošta Michaił Čyhir pajšoŭ u kiraŭniki štaba Kanapackaj? Tłumačym

Marynič, Kazulin, Čyhir: jak raspraŭlalisia z byłymi top-čynoŭnikami, jakija kinuli vyklik Łukašenku

Michaił Čyhir: Kali litaraturna, heta nazyvajecca pipiec

• 61
• 0
• 5
• 20
• 3
• 8
• 3
• 0