Šaramiet, Siŭčyk, Čyhir… Jak skłalisia losy palitźniavolenych 1990-ch
Ciapier u Biełarusi naličvajecca bolš za 520 palitźniavolenych. Zhadali ich papiarednikaŭ, jakija znachodzisia za kratami ŭ dzievianostyja.
Pamierli ci źnikli
Dźmitryj Zavadski (źleva) i Pavieł Šaramiet
Pieršym adyšoŭ u inšy śviet apieratar Dźmitryj Zavadski. U 1997-m jaho i žurnalista Paŭła Šaramieta aryštavali za siužet, źniaty dla rasijskaha telebačańnia:
maŭlaŭ, biełaruska-litoŭskaja miaža achoŭvajecca nienadziejna (zdymačnaja hrupa trapiła ŭ pamiežnuju zonu), praź jaje lohka mohuć prajści parušalniki.
Spatrebiŭsia ŭltymatum rasijskaha prezidenta Jelcyna, kab abodvuch vypuścili.
U 2000-m Zavadski adpraviŭsia ŭ aeraport «Minsk-2» sustrakać Šaramieta — i źnik. Paźniej u aeraporcie znajšli tolki jaho mašynu.
Praz try hady dva byłyja aficery MUS atrymali 10 hadoŭ za vykradańnie Zavadskaha, choć i nie pryznali svaju vinu.
Sam Pavieł Šaramiet paźniej pracavaŭ u Rasii, a paśla va Ukrainie. Jon zahinuŭ praz 16 hadoŭ:
aŭto, u jakim jechaŭ žurnalist, uzarvali na vulicy Kijeva. Vinavatych dahetul nie znajšli.
Jašče piaciora palitviaźniaŭ pamierli ŭłasnaj śmierciu.
U 2006-m syšoŭ u inšy śviet Uładzimir Pleščanka. U kancy 1990-ch jon siem miesiacaŭ siadzieŭ u turmie — jaho abvinavačvali ŭ kradziažy biusta Suvorava, što stajaŭ la abłasnoha vajenkamata. Na sudzie abvinavačvańnie źniali.
Mahiła Uładzimira Pleščanki. Fota: skrynšot vidiea
Da źniavoleńnia Pleščanka pracavaŭ inžynieram-kanstruktaram na viciebskim vytvorčym abjadnańni «Manalit», paśla vyzvaleńnia uznačalvaŭ abłasnuju radu Kansiervatyŭna-chryścijanskaj partyi BNF.
Byŭ adnym z tych, što vyviešvaŭ bieł-čyrvona-biełyja ściahi ŭ samych roznych miescach i pakidaŭ cydułki, što toje zrabiŭ niaŭłoŭny Miron.
U 1997-m aryštavali dvuch viadomych čałaviek. Vasila Staravojtava — dvojčy Hieroja Sacpracy, kiraŭnika lehiendarnaha kałhasa «Rasśviet», jaki zastaŭsia prybytkovym navat paśla raspadu SSSR.
A taksama Vasila Lavonava — byłoha pieršaha sakratara mahiloŭskaha abkama partyi, tahačasnaha ministra sielskaj haspadarki. Ich abvinavačvali ŭ pieravyšeńni słužbovych paŭnamoctvaŭ, a Lavonava jašče i ŭ zabojstvie staršyni Mahiloŭskaha dziaržkantrolu Jaŭhiena Mikałuckaha. U vyniku eks-ministra asudzili za raskradańnie dziaržaŭnaj majomaści ŭ bujnych pamierach i atrymańnie chabaru ŭ sumie, ekvivalentnaj $115, Staravojtava — za kradziež majomaści. Apošni
pieražyŭ u turmie dva sardečnyja prystupy, mikrainsult, amal straciŭ zrok.
Paśla turmy abodva znachodzilisia ŭ apazicyi, Lavonaŭ napisaŭ miemuary «Praca nad pamyłkami». Jon pamior u 2015-m, Staravojtaŭ — za dva hady da jaho.
U 2014-m pamior ad ankałohii mastak-kieramist Ryhor Kijko. Jon byŭ viadomy jak udzielnik supołki «Pahonia» i aktyvist BNF (spačatku ahulnaha, potym — paźniakoŭskaha).
U 1997-m jaho abvinavacili ŭ chulihanstvie padčas śviatkavańnia Dnia Voli — siarod inšaha, adbivaŭ bieł-čyrvona-bieły ściah u milicyi — i prysudzili dva hady chimii.
Paśla vyzvaleńnia Kijko vykładaŭ i stvaraŭ karciny, a taksama praciahvaŭ zajmacca palitykaj — byŭ siarod abaroncaŭ Kurapataŭ.
U 2016-m pamior fizik, doktar navuk Juryj Chadyka, jaki źjaŭlaŭsia adnym z zasnavalnikaŭ BNF. Za dvaccać hadoŭ da hetaha jon — razam ź Viačasłavam Siŭčykam, pra jakoha havorka dalej — byŭ aryštavany za ŭdzieł u «Čarnobylskim šlachu» i amal miesiac trymaŭ haładoŭku ŭ znak pratestu.
Apošnija miesiacy žyŭ u svajho syna ŭ ZŠA.
U hramadskim žyćci ci ŭ emihracyi
Niazłomny Viačasłaŭ Siŭčyk — ci nie adziny palitviazień 1990-ch, jaki zastaŭsia ŭ palitycy. Jon nieadnarazova zatrymlivaŭsia ciaham 2010-ch, ciapier emihravaŭ va Ukrainu.
Jašče adzin kolišni palitviazień nahadvaje pra siabie zredčas. Havorka pra eks-premjera Michaiła Čyhira, jaki daŭno znachodzicca na piensii i zajmajecca ŭłasnaj pasiekaj. U 1999-m jaho aryštavali padčas alternatyŭnych prezidenckich vybarach.
Abvinavacili ŭ tym, što na pasadzie premjera jon daŭ adnoj ź firmaŭ adterminoŭku pa mytnych płaciažach. Na apošnich prezidenckich vybarach Čyhir uznačalvaŭ vybarčy štab Hanny Kanapackaj.
Doŭhi čas zastavaŭsia ŭ palitycy i Andrej Klimaŭ. Kolišni paśpiachovy pradprymalnik, 30-hadovy Klimaŭ byŭ adnym z tych, chto vystupaŭ u parłamiencie za impičmient. U 1998-m jaho aryštavali i abvinavacili ŭ kradziažy ŭ asabliva bujnych pamierach, prysudzili šeść hadoŭ pazbaŭleńnia voli. Klimaŭ vyjšaŭ raniej, ale traplaŭ za kraty jašče dvojčy, kali sprabavaŭ arhanizavać u Biełarusi revalucyju.
U červieni 2021-ha eks-apazicyjanier zajaviŭ u intervju, što
škaduje pra svoj podpis ŭ padtrymku impičmientu (bo z-za hetaha, maŭlaŭ byŭ źniščany parłamient). Taksama pradprymalnik škadavaŭ, što Łukašenka prapanavaŭ jamu siabroŭstva, dy jon admoviŭsia.
Klimaŭ admoŭna stavicca da sankcyj i udzielničaje ŭ Kruhłym stale, jaki arhanizavaŭ Juryj Vaskrasienski.
Słavamir Adamovič staŭ skandalna viadomy, kali napisaŭ vierš z zaklikam da zabojstva kiraŭnika dziaržavy. Za heta i byŭ aryštavany. Jon źjazdžaŭ u ZŠA, emihravaŭ u Narviehiju, na niejki čas viarnuŭsia ŭ Biełaruś i ŭrešcie znoŭ źjechaŭ u Narviehiju. Adamovič znoŭ trapiŭ u centr uvahi dva hady tamu.
Praŭda nahoda była tak sabie: jon
vynies ź lecišča, što było pa susiedstvie ź im, 30 roznych pradmietaŭ, u tym liku meblu, adzieńnie, posud, instrumienty i pryłady. Košt skradzienaha śledstva acaniła ŭ 300 rubloŭ. Adamovič paprasiŭ prabačeńnie i patłumačyŭ svaje dziejańni patrebaj «atrymać psichałahičnuju razradku».
Na sudzie paet atrymaŭ dva hady «chatniaj chimii».
Uładzimira Kudzinava aryštavali ŭ 1997-m. Za hod da hetaha tahačasny deputat Viarchoŭnaha Savieta pastaviŭ svoj podpis pad patrabavańniem abvieścić impičmient Łukašenku. Na sudzie Kudzinava abvinavacili ŭ tym, što jon davaŭ chabar.
Paśla vychadu na volu jon źjechaŭ u Krym, dzie zaniaŭsia biznesam: adkryŭ u Jeŭpatoryi dźvie ptuškafabryki. Paźniej staŭ dyrektaram kampanii «MiasTorhKrym», jakaja pastaŭlaje miasnyja subpradukty z Rasii i Biełarusi.
Kudzinaŭ zachoŭvaje biełaruskaje hramadzianstva, kab pry źmienie situacyi viarnucca dadomu.
Źjechaŭ za miažu i Alaksiej Šydłoŭski. U 1997-m jaho i aktyvista Vadzima Łabkoviča asudzili za hrafici: na budynku rajvykankama ŭ Stoŭbcach jany napisali «Žyvie Biełaruś!» i «Paźniak — naš prezident».
Šydłoŭski atrymaŭ paŭtara hoda pazbaŭleńnia voli pa abvinavačvańni ŭ złosnym chulihanstvie.
U siaredzinie nulavych na jaho — paśla svarki z pradaŭcom z-za partreta Alaksandra Łukašenki — zaviali jašče adnu kryminalnuju spravu.
Šydłoŭski źjechaŭ u Čechiju. Pradavaŭ suvieniry, byŭ zahadčykam kramy. Ciapier pracuje načnym mieniedžaram u pražskim hateli.
Łabkovič atrymaŭ paŭtara hoda źniavoleńnia z adterminoŭkaj na dva hady. Jon adyšoŭ ad palityki. Pracuje ŭ Biełarusi indyvidualnym pradprymalnikam, maje dźvie nievialikija kramy pa prodažy kandytarskich vyrabaŭ
Za miažoj zaraz žyvie i Vadzim Kabančuk, jakoha ŭ 1997-m abvinavacili ŭ parušeńni hramadskaha paradku i supraciŭleńni milicyjanieru padčas apazicyjnaj akcyi.
Jaho termin byŭ z adterminoŭkaj prysudu, tamu Kabančuka vyzvalili ŭ zale suda. Jon razam ź inšymi šukaŭ źnikłych palitykaŭ, a potym źjechaŭ za miažu. Naohuł
aktyvist emihravaŭ dvojčy. Pieršy raz — u Bielhiju ŭ pačatku nulavych. Paśla viarnuŭsia ŭ Biełaruś pracavaŭ u kamandzie Vitala Rymašeŭskaha. Druhi raz źjechaŭ va Ukrainu, dzie jak dobraachvotnik zmahaŭsia na Danbasie ŭ składzie ukrainskich farmiravańniaŭ.
Ciapier žyvie ŭ hetaj krainie.
Doktar miedycynskich navuk Juryj Bandažeŭski uznačalvaŭ Homielski miedycynski instytut, vyvučaŭ uździejańnie na arhanizm čałavieka małych doz radyjacyi. U 1999-m jaho aryštavali, abvinavačvajučy ŭ chabarnictvie.
Atrymaŭ vosiem hadoŭ, byŭ vyzvaleny ŭmoŭna-daterminova ŭ 2005-m.
Pakul jon byŭ u turmie, 15 francuzskich haradoŭ ušanavali jaho zvańniem hanarovaha hramadzianina. U niejki momant napisaŭ prašeńnie ab pamiłavańni, ale admoviŭsia pryznać svaju vinu.
Na nastupny hod paśla vyzvaleńnia Bandažeŭski źjechaŭ za miažu. Užo šmat hadoŭ žyvie i pracuje va Ukrainie.
Adziny pra kaho niama peŭnych źviestak — hieadezist Uładzimir Łysko. Jon byŭ asudžany ŭ 1997-m da dvuch hadoŭ «chimii» za ŭdzieł u akcyi na Dzień Voli. Praz hod trapiŭ pad amnistyju. Čym jon zajmajecca apošnim časam, nieviadoma.
Ličby, ad jakich strašna. Bolš za 280 tysiač biełarusaŭ atrymali dazvoły na žyćcio ŭ ES u 2023. Bolš tolki va ŭkraincaŭ32
Kamientary