Navukoŭcy atrymali pieršy pramy dokaz suviazi pamiž nizkim uzroŭniem sierataninu i depresijaj
Vyniki novaha daśledavańnia paćviardžajuć dumku pra toje, što nizkaja vypracoŭka sierataninu moža adyhryvać važnuju rolu ŭ depresii.
Ekśpierty zajavili, što vyniki dapamohuć lepš zrazumieć, čamu preparaty dla lačeńnia depresii i tryvožnych rasstrojstvaŭ nie dapamahajuć prykładna 10-30% pacyjentaŭ.
Navukoŭcy śćviardžajuć, što znajšli pieršy pramy dokaz taho, što ŭ ludziej z depresijaj źnižana zdolnaść vyzvalać u mozhu sieratanin.
Vyniki novaha daśledavańnia, zasnavanaha na vizualizacyi mozhu, znoŭ raspalvajuć sprečki ŭ psichijatryi z nahody tak zvanaj «sierataninavaj hipotezy depresii» i staviać pad sumnieŭ vysnovy aŭtarytetnaha ahladu, apublikavanaha ŭ lipieni, jaki nie znajšoŭ «dakładnych dokazaŭ» taho, što pryčynaj źjaŭlajecca nizki ŭzrovień sierataninu. Adnak apošniaja praca, padrychtavanaja navukoŭcami ź Impierskaha kaledža Łondana, pakazała, što ŭ ludziej z depresijaj słaba vypracoŭvajecca sieratanin.
«Heta pieršaje pramoje śviedčańnie taho, što vyzvaleńnie sierataninu prytuplajecca ŭ mozhu ludziej, jakija pakutujuć na depresiju», — skazaŭ prafiesar Olivier Choŭs, psichijatr-kansultant ź Impierskaha kaledža i Karaleŭskaha kaledža Łondana i saaŭtar daśledavańnia. «Ludzi abmiarkoŭvajuć hetaje pytańnie ŭžo 60 hadoŭ, ale ŭsio heta zasnavana na ŭskosnych vymiareńniach. Tak što heta sapraŭdy važny krok».
Hipoteza pra sieratanin uźnikła na padstavie danych paśmiarotnych uzoraŭ mozhu i kryvi. Zhodna z hetaj hipotezaj, deficyt sierataninu moža być źviazany z depresijaj. Teoryja prapanuje praŭdapadobny bijałahičny miechanizm efiektyŭnaści asnoŭnaha kłasa antydepresantaŭ — sielektyŭnych inhibitaraŭ zvarotnaha zachopu sierataninu (SIZZS), i mienavita tamu heta chimičnaje rečyva mozhu časam nazyvajuć «harmonam ščaścia».
Tym nie mienš, pakul niama pierakanaŭčych dokazaŭ, što parušeńni vypracoŭki sierataninu jość asnoŭnaj pryčynaj depresii — a vyrašeńnie hetaha pytańnia ličycca hałoŭnym dla zabieśpiačeńnia bolš efiektyŭnych mietadaŭ lačeńnia. Apošni artykuł navukoŭcaŭ paćviardžaje mierkavańnie pra toje, što sieratanin maje peŭnaje značeńnie ŭ pytańni depresii, a taksama demanstruje novy mietad vizualizacyi mozhu, jaki moža prakłaści šlach da lepšaha razumieńnia taho, čamu preparaty SIZZS nie dapamahajuć prykładna ad 10 da 30 % pacyjentaŭ.
«My ŭpieršyniu za ŭsio historyju daśledavańniaŭ tak blizka padyšli da raźviazki hetaha pytańnia», — skazaŭ Choŭs. «Składana vymierać hetyja pieradatčyki ŭ mozhu žyvych ludziej. My nie možam pastavić tudy pipietku i ŭziać uzor. Tak što heta samaje blizkaje, da čaho my, vierahodna, padydziem».
U daśledavańni, apublikavanym u časopisie Biological Psychiatry, pryniali ŭdzieł 17 pacyjentaŭ ź vialikim depresiŭnym rasstrojstvam abo depresijaj, źviazanaj z chvarobaj Parkinsona, i 20 zdarovych dobraachvotnikaŭ. Udzielnikam zrabili PET-skanavańnie z vykarystańniem radyjeaktyŭnaha indykatara, kab vyznačyć, kolki sierataninu ŭ peŭnych receptarach hałaŭnoha mozha. Zatym im davali dozu amfietaminu, jaki stymuluje vykid sierataninu, i znoŭ skanavali. Daśledčyki vyjavili, što ŭ pacyjentaŭ z depresijaj nazirajecca źnižanaja vypracoŭka sierataninu.
Prafiesar Ketryn Charmier z Oksfardskaha ŭniviersiteta, jakaja nie ŭdzielničała ŭ pracy, nazvała heta važnym adkryćciom. «Sapraŭdy, heta vartaje ŭvahi, što jany znajšli dokazy bolš nizkaha vykidu sierataninu», — skazała jana. Charmier kaža, što siońnia mała chto ŭ hetaj halinie budzie śćviardžać, što ŭsie depresii byli vynikam nizkaha ŭzroŭniu sierataninu, ale,tym nie mienš, vyniki «ŭ značnaj stupieni adpaviadajuć idei pra toje, što sieratanin moža adyhryvać važnuju rolu».
Inšyja byli nastrojeny bolš skieptyčna. Ejka Fryd, kliničny psichołah ź Lejdenskaha ŭniviersiteta, zadałasia pytańniem, ci byli vyniki statystyčna nadziejnymi.
«Vysnovy, jakija robiać aŭtary, nie adpaviadajuć pradstaŭlenym dokazam», — skazała jana.
«Statystyčnyja analizy niepaśladoŭnyja i… nie dajuć «dakładnych dokazaŭ» sierataninavaj teoryi depresii».
Džaana Monkryf, prafiesar psichijatryi va Univiersiteckim kaledžy Łondana, jakaja kiravała ahladam, što pryjšoŭ da vysnovy: niama nijakich dokazaŭ taho, što chimičny dysbałans u mozhu vyklikaje depresiju, skazała, što apošni artykuł nie prymusić jaje źmianić hety punkt hledžańnia. U jakaści niedachopaŭ jana źviarnuła ŭvahu na pamier daśledavańnia i na toj fakt, što ŭ im pa-raniejšamu vymiarajecca proksi-sieratanin. «Heta daśledavańnie nie daje pierakanaŭčych dokazaŭ taho, što parušeńnie vypracoŭki sierataninu źjaŭlajecca pryčynaj abo miechanizmam, jaki lažyć u asnovie depresii, abo adnoj z pryčyn ci miechanizmaŭ», — skazała jana.
Choŭs skazaŭ, što vyniki nieabchodna budzie paŭtaryć, a potym spatrebiacca dalejšyja daśledavańni, kab vyznačyć, vyklikajuć adroźnieńni ŭzroŭnia sierataninu depresiju abo, naadvarot, uźnikajuć z-za hetaha stanu. «Heta važna, tamu što, choć sučasnyja mietady lačeńnia dapamahajuć mnohim ludziam, jany nie pracujuć dla ŭsich», — skazaŭ jon.
«Biełarusy buduć cichieńka dumać svajo. A vada kamień točyć, dyj Łukašenka fizična nie viečny». Hłyboki manałoh byłoha mytnika Alesia Jurkojcia4
Kamientary